Hoe kan wonen in de stad weer betaalbaar worden voor iedereen? Het gerenommeerde Italiaanse architectenbureau Dogma ziet een oplossing in collectief wonen en koppelt er een eeuwenoud gebouwtype aan: de stadsvilla. Op 3 oktober openen het Vlaams Architectuurinstituut en DE SINGEL de tentoonstelling Dogma: Stadsvilla met een lezing door architecten Pier Vittorio Aureli en Martino Tattara.
Architectenbureau Dogma staat bekend om zijn onderzoek naar de evolutie van huisvesting in een sterk veranderende maatschappij. In deze tentoonstelling nemen de architecten de stadsvilla als uitgangspunt om collectief wonen te bevorderen.
Sinds de oprichting in 2002 door Pier Vittorio Aureli en Martino Tattara heeft Dogma een grote invloed op de architectuurwereld. Hun werk richt zich op grootschalige stedenbouwkundige projecten en de complexe wisselwerking tussen theorie en praktijk. De architecten van Dogma houden zich naast hun ontwerpactiviteiten bezig met onderzoek, schrijven en lesgeven. Hun ‘ontwerpend onderzoek’ richt zich op transformaties van huiselijke ruimtes.
Dogma presenteerde zijn werk al op internationale tentoonstellingen in het London Design Museum (2018), Tallinn Architectural Biennale (2014), HKW Berlijn (2015), Biennale di Venezia (2016), Chicago Architectural Biennale (2017) en het Vlaams Architectuurinstituut (2019). Begin 2024 ontving het bureau de RIBA Charles Jencks Award, uitgegeven door het prestigieuze Royal Institute of British Architects (RIBA).
De stadsvilla is een alleenstaand, middelgroot huis met meerdere appartementen dat sinds de 19e eeuw in veel Europese steden wordt gebouwd. Het ontstond om de verwachtingen van het voorstedelijk wonen te verzoenen met de stijgende grondkosten in de stad. Zijn compacte en speculatieve karakter trekt diverse bewoners aan, wat van de stadsvilla een commercieel succes maakt. Met deze expo daagt Dogma het commerciële en speculatieve karakter van de stadsvilla uit en onderzoekt het zijn collectieve potentieel.
"De individuele manier van wonen in Vlaanderen is niet langer houdbaar, zeker als je kijkt naar de stijgende energiekosten en de impact op ons milieu. Het collectieve gebruik van stadsvilla’s zou het makkelijker kunnen maken om een kwalitatieve woning te voorzien voor iedereen."
De tentoonstelling bestaat uit twee delen. Deel één toont de geschiedenis van de stadsvilla als een specifieke typologie; van herenhuis tot meergezinswoning in steden als Lausanne, Berlijn en Rome. Het tweede deel presenteert een reeks ontwerpvoorstellen van Dogma. Vier projecten benaderen de stadsvilla als een coöperatieve woning, een ander project gebruikt de stadsvilla als collectief en betaalbaar huisvestingsmodel.
Meer info over de expo ‘Dogma: Stadsvilla’ vind je op de website van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi).