FEBE-awards voor Michel Pauwels, Stramien, ORG en Greisch

De locatie is zeker niet toevallig gekozen. De AP Hogeschool aan het Eilandje in Antwerpen , een project van POLO Architects en Jaspers & Eyers is zonder meer een van de meest spraakmakende prefebabetonprojecten van de jongste jaren. Als opwarmer mocht Patrick Lootens van POLO Architects (of Poly architects als we presentatrice Lynn Wesenbeek mogen geloven) toelichting geven bij het ontwerp van het markante schoolgebouw met specifieke aandacht voor de opvallende gevel, samengesteld op basis van modulaire betonnen prefabelementen.

Leo Van Broeck

Nadien kreeg Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck het woord. Andermaal brak hij op overtuigende wijze een lans voor efficiënter ruimtegebruik en verdichting van de woonkernen. We zijn volgens Leo Van Broeck gewoon met te veel mensen, maar dat neemt niet weg dat we ook in de toekomst nog kwalitatief kunnen wonen. Op voorwaarde dat we heel anders omgaan met de beschikbare ruimte dan we tot nog toe gedaan hebben.  Die ommekeer in gang zetten ziet hij als zijn grootste taak als Vlaams Bouwmeester.

Uiteraard kon hij niet anders dan op een evenement van de betonsector even stil te staan bij de afgekondigde betonstop van de Vlaamse overheid die wellicht vervroegd zal worden van 2050 naar 2040. Zonder meer een goede zaak volgens hem en als het van hem afhing mag de betonstop nog tien jaar eerder ingevoerd worden.  Dat het stopzetten van het bebouwen van de open ruimte als betonstop aangeduid wordt, mag zeker niet geïnterpreteerd worden als kritiek op beton als materiaal. Eerder als een compliment omdat het veeleer de oplossing is dan het probleem. Of hoe de Vlaamse Bouwmeester erin slaagde om tegelijkertijd zijn boodschap over te brengen en toch de mensen uit de betonsector wist te paaien. Moet kunnen als je je als Vlaams Bouwmeester ook wilt profileren als bruggenbouwer.

Precast in Building

Na de toespraak van de Bouwmeester en de bekendmaking van de 8 studenten bouwkunde die op prefabbetonreis mogen doorheen Duitsland, Frankrijk en Italië, werd het tijd om de winnaars bekend te maken van de FEBE element awards. In 4 categorieën heeft een professionele jury 3 projecten genomineerd en 1 hoofdwinnaar aangeduid. In het totaal werden er maar liefst 67 projecten ingediend, verdeeld over de vier categorieën.

De eerste categorie Precast in Building was bestemd voor gebouwen die volledig of grotendeels opgetrokken waren uit of bekleed met prefabbeton. De Foodmet in Anderlecht kwam als winnaar  uit de bus. De Foodmet is het pilootproject van het masterplan voor de herontwikkeling van de slachthuizensite in Anderlecht. Architectenbureau van dit project was ORG Permanent Modernity uit Brussel dat samenwerkte met studiebureau VK, aannemer Jacques Delens en Cobatim voor de prefabpanelen die een bijzondere rol speelden in dit project.   “Door de unieke vormgeving overstijgen de geprefabriceerde betonnen elementen op duidelijke wijze hun louter dragende functie. Zij bakenen ruimtes af, geven ritme en identiteit”, vermeldt het rapport van de jury dat ook gecharmeerd was door de maatschappelijke relevantie van dit project.

Dat dit project hoge ogen gooide bij de jury hoeft niet te verwonderen als je weet dat het architectenbureau op uitnodiging van Alejandro Aravena prominent aanwezig was op de Architectuurbiënnale van Venetie. Op een van de zichtbaarste locaties van de Biënnale toonde ORG op basis van enkele prefabmodules op ware grootte een miniversie van dit opmerkelijk project.

.De andere genomineerden in deze categorie waren de brandweerkazerne van Charleroi van Samyn & Partners (i.s.m. CIT Blaton, studiebureau Meijer, Ergon en Prefaco) en de Pegasusschool in Oostende van Urban Platform i.s.m. Util Struktuurstudies, Prefadim en TVH Juvalho – Alheembouw.

Precast in Infrastructure

In de tweede categorie, precast in infrastructure, lag de focus op infrastructuurprojecten uitgevoerd in prefabbeton. Hier won de toegangsbrug tot het CHC in Luik van studiebureau Greisch de hoofdprijs.

Greisch werkte voor dit project samen met Ergon en AM Franki – De Nul – Eloy. De jury kende Greisch de prijs toe omwille van het “zeer slanke ontwerp dat daarenboven op duidelijke wijze de momentenlijnen vertaalt.  De brug laat het prefabbeton tot zijn recht komen en gaat terug tot de essentie. De jury onderlijnt eveneens het uniek staaltje van precisie dat nodig was om prefab en naspanning te kunnen combineren.”

Andere opmerkelijke genomineerde was Fietsen door het Water van Toerisme Limburg i.s.m. Webeco, Van de Kreeke en Sweco Hasselt, een project waarbij een vijver in Bokrijk doorkruist wordt door een betonnen fietspad van 212 meter lang en 3 meter breed die voorbijgangers de ervaring geeft alsof ze dwars doorheen het water fietsen. Verder was ook Place du Châtelet in Malmedy genomineerd, een project van architectenbureau Agua in samenwerking met Stradus Infra en aannemer Gehlen.

Small scale precast

De categorie small scale precast was bestemd voor de toepassing van kleinschalige prefabelementen. In deze categorie ging de hoofdprijs naar de bestrating van de wandel- en looppaden van het Wilrijkseplein in Antwerpen op de oude oefenterreinen van Beerschot, een project van Stramien in samenwerking met Stradus Infra, De Clerq Aannemingen en Aquaflow.  De wandel- en looppaden, werden ingekleed met parkstenen van Aquaflow. Het betreft een combinatie van twee modellen met een vijfhoekige vorm.

De jury vermeldt in haar verslag dat ze echt weg was van deze vijfhoekige elementen.  “Deze kunnen op verschillende manieren worden gebruikt bij de vernieuwing van dorpen. Ze kunnen ook op speelse wijze worden toegepast. Deze stenen vormen eveneens een echte uitdaging op het vlak van concept en ontwerp: het patroon, de relatie tussen de elementen De elementen zijn een ideale aanvulling op de klassieke rechthoekige betonklinkers. Dit project blaast de kleine elementen echt nieuw leven in.” In de wandelgangen vernamen we van Peter Leroy van Stramien ook nog dat de vijfhoeken ook een mooie verwijzing vormen naar het rijke voetbalverleden van de site. De specifieke vorm van de vijfhoeken doet immers sterk denken aan de patronen van een lederen voetbal.

De andere genomineerden in deze categorie waren Eco-Lith en de tijdscapsules in de polders. Eco-Lith is de naam van een nieuw gamma waterdoorlatende straatstenen van Lithobeton die gecombineerd werden met grasbetontegels. Behalve Lithobeton waren ook Grond- en afbraakwerken Haeghebaert, opdrachtgever Kabu bvba en landschapsarchitect Buro voor Vrije Ruimten bij dit project betrokken.

Voor het project Tijdscapsules in de Polders waarbij onder meer gebruik gemaakt werd van grafisch beton, heeft architect Stefan Schoning samengewerkt met Ebema, Ghent Dredging, Antea en Waterwegen en Zeekanaal.

Outstanding precast

Als uitsmijter was er nog de categorie outstanding precast. Alle projecten uit de vorige categorieën kwamen hiervoor in aanmerking. Hiervoor ging de jury op zoek naar een innovatief en bijzonder project waarin prefabbeton de hoofdrol speelt. Het oog van de jury viel op Studentenresidentie Rega van KU Leuven, naar verluidt de meest milieuvriendelijke studentenresidentie van Leuven. Opmerkelijk is de ruime binnentuin met uitzicht op de opengelegde Vunt. Hier werd – naar het ontwerp van ontwerpbureau Michel Pauwels - een waterterras gecreëerd dat meteen ook de blikvanger vormt van het project. Met behulp van op maat gemaakte prefab betonblokken met diverse afmetingen werd een terras in verschillende niveaus gecreëerd. In totaal leverde Stradus Infra hier 189 elementen, waarmee het terras door aannemer Vanhoeyveld werd opgebouwd.

Volgens de jury vormen de elementen een mooi voorbeeld van een creatie op maat die in een project werd ingepast. “Vooral het functionele aspect van de elementen die in de omgeving zijn geïntegreerd heeft de jury overtuigd. Het zou zeer moeilijk zijn geweest om dit soort elementen uit andere materialen te maken. Uit esthetisch oogpunt passen de elementen perfect bij de waterpartij, waardoor de bewoners en omwonenden volop van deze plaats kunnen genieten.”