Jaarlijks organiseert FEBE, de federatie van de Belgische prefab betonindustrie, de FEBE Element Awards. 8 Office Architects |Fondu Landscape Architects, AM Assar Architects | Artau | Hoet+Minne, Crepain Binst Architecture en Architecten Peter Bovijn + Sophie Watelle vallen dit jaar in de prijzen. Een overzicht van de verschillende categorieën.
Outstandig Precast: Skywalk & Inkomgebouw - ZOO Antwerpen
Het masterplan 2020 voor de ZOO van Antwerpen voorziet de realisatie van een hedendaags inkomgebouw. Op het dak van de nieuwbouw vinden we een 225 meter lang betonnen wandelpad, de zogenaamde ‘skywalk’.
De nieuwbouw smelt als het ware samen met de reeds aanwezige materialen in de ZOO. De grootformaattegels sluiten naadloos aan op de historische paden in het park. Dankzij de doordachte materiaalkeuze en de helling van ongeveer 4% blijft het looppad in alle weersomstandigheden vlot beloopbaar en wordt het niet glad.
Met de keuze voor architectonisch beton kiest de ZOO voor een duurzaam materiaal dat zich eenvoudig laat reinigen zonder speciale technieken of producten en dat bovendien geen fysische verandering ondergaat.
Door het prefabriceren van de complexe, organische vormen in een gespecialiseerde fabrieksomgeving werd de foutenmarge tot een absoluut minimum herleid en kon het volledige project in slechts 10 maanden gerealiseerd worden.
Mening van de jury (kort)
De jury ziet in deze structuur een voorbeeldproject dat laat zien tot wat hedendaags prefab beton in staat is.
Enerzijds is er de innovatieve benadering van een klassiek probleem: een verbinding van twee gebouwen. Door een niet-conventionele ruimte te benutten, namelijk de dakstructuur, krijgt de bezoeker een heel ander beeld op de omgeving, waaronder het Centraal station, zonder in te boeten op de functionele aspecten.
Anderzijds is er de complexe structuur waarbij nagenoeg geen enkel prefab element hetzelfde is. Door gebruik te maken van innovatieve uitvoeringstechnieken en uitvoeringsmethoden, ontstaat binnen een zeer korte tijdspanne een hoogwaardig resultaat. Deze realisatie bewijst volgens de jury dat elke constructie geprefabriceerd kan worden.
Een uitdagend ontwerp, een goede voorbereiding en een excellente samenwerking tussen ontwerper, fabrikant en uitvoerder hebben geleid tot een ‘Outstanding’ eindresultaat waarbij de technische perfectie en de complexe structuur volledig opgaan in het geheel. Het belevingsaspect staat centraal waardoor bezoekers nog meer kunnen genieten van de ZOO.
Precast in Structures: Ziekenhuiscomplex CHC - Luik
Het Centre Hospitalier Chrétien (CHC) in Luik is een van de grootste ziekenhuizen in België en heeft alle faciliteiten om in de hedendaagse technische apparatuur van een ziekenhuis te voorzien. Het ziekenhuis omvat 720 conventionele ziekenhuisbedden en 120 bedden voor dagopnames. Het zal uiteindelijk een bezetting van meer dan 2.000 personen hebben.
De ruwbouw van het complex, met een totale vloeroppervlakte van 100.000 m² en een voetafdruk van 34.000 m², bestaat vrijwel geheel uit prefab elementen. Daartoe werden in een periode van slechts één jaar 1.700 kolommen, 1.910 balken, 62.000 m² voorgespannen welfsels en 1.150 dragende gevelpanelen geproduceerd en geplaatst.
Het gebouw is ontworpen om te kunnen evolueren volgens eventuele uitbreidingen en wijzigingen op basis van de interieurinrichting. Het is ook het eerste ziekenhuisproject dat rekening houdt met de nieuwe aardbevingsstandaard in België. De constructieve knooppunten zijn onderzocht om te weerstaan aan de gevolgen van een eventuele aardbeving.
Mening van de jury (kort)
De jury is van mening dat het bouwteam hier een uitermate sterke prestatie neergezet heeft, niet alleen omwille van de gigantische schaal van de gerealiseerde productie- en bouwwerken, maar tevens omwille van de intelligente ingenieurskunde in het ontwerp. Het bouwteam heeft een bijzonder divers programma van prefab beton producten toegepast met een indrukwekkend resultaat.
Daarnaast waardeert de jury het feit dat er in het ontwerp ook aandacht besteed werd aan flexibiliteit voor toekomstige invulling. Zo is in het ontwerp de mogelijkheid voorzien om op een later tijdstip op vrij eenvoudige wijze bijkomende vloeren in te voegen.
Precast in Buildings: Woods, Leuven
Dit groen getinte gebouw is een markante verschijning aan de rand van het nieuwe park Belle Vue, langs de spoorweg aan het station van Leuven. Het vormt het eindpunt van de stedenbouwkundige ontwikkeling Kop van Kessel-Lo. Door zijn schaal en vorm fungeert het gebouw als baken, het markeert de groene parkstrip en vormt tegelijk een contrapunt voor de toren van het tegenoverliggende Provinciehuis.
Alle zichtbare gevelelementen zijn in hetzelfde groen gezuurd beton uitgevoerd, van panelen over dagkanten tot dorpels en druiplijsten. Het gebruik van de dikte van het materiaal creëert niet alleen diepte in de gevel, maar lost ook op een logische manier het probleem van brandoverslag op. Bijzonder is dat de gevelpanelen niet aan de achterliggende structuur opgehangen werden, maar volledig zelfdragend zijn. De bevestigingen aan de achterliggende structuur blijven beperkt tot horizontale verankeringen die het uitknikken van de elementen beletten. Daardoor was het mogelijk grote elementen te creëren, die de montagesnelheid gevoelig hebben opgedreven.
Mening van de jury (kort)
De jury is onder de indruk van de integrale ontwerpbenadering en de uitgepuurde detaillering van de geprefabriceerde betonnen gevels. Waar meestal gevelpanelen opgehangen worden, werd hier gekozen om de panelen als overmaatse gevelstenen te stapelen, wat een grotere vrijheidsgraad creëerde met betrekking tot maatvoering en vormgeving. Het resultaat is een sculpturaal, monolithisch volume dat door zijn vormgeving, verhoudingen en materiaalkeuze op esthetisch vlak bijzonder geslaagd is. Het project toont, aldus de jury, de diverse mogelijkheden van prefab beton als plastisch materiaal.
Precast in Infrastructure: de dijk van Givet (FR)
In het Franse Givet werd een wandelweg naast de Maas gerealiseerd. Geprefabriceerde betonnen keerwanden dienen er als praktische oplossing om een gelijk niveau voor de weg te realiseren en een fundering voor de brug die wandelaars toegang verschaft tot de bossen van Givet. De keerwanden hebben naast een grondkerende ook een waterkerende functie.
Om de keerwanden het rustieke karakter te geven dat perfect past in de rustige en natuurlijke setting van de omgeving, zijn ze voorzien van een structuur: een horizontaal lopend metselwerkpatroon met natuurlijke rotsen van verschillende groottes. Het ongelijke oppervlak van de rotsen verlevendigt bovendien de façade.
Op een voor de vrachtwagen ontoegankelijke werf vormde het Belgische prefab beton de snelste, efficiëntste, goedkoopste en meest praktische oplossing voor de realisatie van de 350 meter lange muur.
Mening van de jury (kort)
Dit project trok de aandacht van de jury door de speelse, creatieve en natuurlijke toepassing van beton als keermuur. De duurzaamheid van het geheel staat voorop en kan een inspiratie zijn voor vele toepassingen. Het gebruik van geprefabriceerde betonnen keerwanden biedt een aantal uitgesproken voordelen, waaronder de snelheid van uitvoering, de verhoging van de veiligheid tijdens de uitvoering en de duurzaamheid van de structuur. Door in de fabriek structuurmatten in de bekisting aan te brengen, krijgen de elementen een zeer rustiek uitzicht.
De jury ziet in dit geheel een groot potentieel voor natuurlijke veroudering. Door de grote variatie in het ingebrachte reliëf is er quasi geen repetitie merkbaar en komt de muur zeer natuurlijk over. Een innovatieve en originele toepassing op keerwanden.
Precast in Landscape: Speelplaats Sint-Leo Hemelsdaele - Brugge
530 unieke tegelontwerpen van het formaat 60x60 cm vormen de eye-catcher van de speelplaats van basis- en kleuterschool Sint-Leo Hemelsdaele in Brugge. Juf Stephanie Cool van de school zelf liet de cijfer- en lettervormen tot leven komen waarna ze werden omgezet in ‘designtegels’.
De figuren spreken tot de verbeelding van de kinderen en bieden een antwoord op het uitgangspunt spelprikkels op de speelplaats te voorzien zonder inname van extra ruimte. Ze stimuleren bovendien elk van de verschillende leeftijdsgroepen.
Het beton heeft hier dus niet enkel een esthetische en functionele functie, maar speelt tevens een educatieve rol. De kleuters kunnen werken rond kleur en vorm, de beginnende lezers kunnen al spelend letters en cijfers oefenen en voor de grotere kinderen werden er coördinaten in het ontwerp verwerkt. Die coördinaten waren bovendien een handig en toch wel noodzakelijk hulpmiddel voor de aannemer bij de plaatsing.
Mening van de jury (kort)
De jury ziet in deze speelplaats een mooi voorbeeld van hoe een zeer origineel, functioneel en speels resultaat bekomen kan worden door het gebruik van eenvoudige materialen. Het groen wordt mooi geïntegreerd. Er is een duidelijke afbakening tussen de verschillende speelruimtes met betonelementen die uitnodigen tot verbeelding. Een scheiding tussen groenzone en tegelzone wordt gebruikt als zitbank, maar ook als lessenaar, loopcircuit of ruggensteun. De veiligheid wordt verhoogd door de afgeronde randen. Het speelse karakter wordt benadrukt door de geprinte tegels.
De jury waardeert de wijze waarop deze speelplaats werd omgetoverd van een grijze, eenkleurige 'tegel'-speelplaats naar een multifunctionele, uitdagende en kindvriendelijke 'speel'-plaats. Dit alles door het gebruik van standaard prefab elementen. Een inspirerend project!