Flexibele museumverlichting voor de Bourse de Commerce - Pinault Collection, Parijs

Tussen het Louvre en het Centre Georges Pompidou ontvangt de imposante laagbouw van de Bourse de Commerce sinds het voorjaar van 2021 als Pinault Collection zijn bezoekers. Opgericht als ringvormige graanhal in de 18e eeuw werd deze enkele decennia later overkapt met een glazen koepel en fungeerde aansluitend als de handelsbeurs van Parijs. Monumentale wandschilderingen uit 1889, die de wereldwijde handel van de koloniale macht Frankrijk verbeelden, overkoepelen het centrum van het door monumentenzorg beschermde bouwwerk als indrukwekkend 360-graden panorama.

De Franse ondernemer en mecenas François Pinault die het gebouw van de stad Parijs in erfpacht overnam voor gebruik gedurende 50 jaar, liet de laagbouw nu volgens de regels van monumentenzorg renoveren. Onder de bezielende leiding van de Japanse architect Tadao Ando en met hulp van het lokaal gevestigde bureau NEM Niney et Marca Architects werd de Bourse de Commerce getransformeerd tot tempel van de superieure hedendaagse kunst uit Pinaults particuliere collectie.

Krachtige tentoonstellingsarchitectuur van zichtbeton

De oude meester Ando implementeerde een gigantische cilinder van zichtbeton met een diameter van 30 meter onder de centrale glazen koepel. De negen meter hoge inlay is binnen de historische ommanteling als tijdelijke constructie geconcipieerd en kan daardoor, na het verstrijken van de pachttermijn worden gereduceerd. Binnen de bestaande bouw schept deze een rustige ruimte voor de contemplatieve beleving van kunst en vormt daardoor de scheiding met de rondlopende ontsluitingswegen en toegangen naar de afzonderlijke tentoonstellingsruimten.

Langs de buitenhuid van de betonnen cilinder leiden trappen naar de galerieën op de bovenste etages. De in totaal zeven galerieën vormen een boeiende ruimtestructuur: deze lijken in geen enkel opzicht op elkaar; sommige hebben relatief lage ruimtehoogtes, terwijl andere de dubbele hoogte van het vertrek beslaan. En ook de daglichtsituatie in de binnenruimten is zeer verschillend: sommige hebben een royale lichtinval via de grote vensteroppervlakken in de façade, terwijl andere het zonder of met slechts zeer weinig natuurlijk licht moeten doen.

Complexe ruimte- en daglichtsituatie

De expressieve architectuur alsmede de sterk variërende daglichtsituatie in de afzonderlijke galerieën stellen de lichtplansters van Aura Studio uit Parijs voor bijzondere uitdagingen. Het team rondom Vyara Stefanova en Julia Kravtsova Levée heeft de reputatie verworven voor eersteklas museumverlichting. En kreeg de opdracht om een lichtconcept te ontwikkelen dat niet alleen de openingstentoonstelling van de Bourse de commerce - Collection Pinault, Parijs, perfect verlicht, maar dat ook bijzonder goed kan worden aangepast aan de volgende wisseltentoonstellingen.

De maximale flexibiliteit van het systeem van ERCO ledspots aan spanningsrails dat met verwisselbare lenzen aan verschillende tentoonstellingssituaties kan worden aangepast, overtuigde de ontwerpsters.

"Onze keuze voor ledlichtwerktuigen van ERCO in alle tentoonstellingszones is gebaseerd op de lichtkwaliteit, het sobere design, de precisie in de kleurtemperaturen en de stabiliteit van de kleurtinten (MacAdam Step), de efficiency en betrouwbaarheid, alsmede de gebruikersvriendelijkheid", vat lichtplanster Vyara Stefanova het samen.

Uitnodigende mise-en-scène

Aan de wens van het curatorenteam om de tentoonstellingsruimten en de daarin getoonde expositiestukken met een zo natuurlijk mogelijk effect en een uitnodigende verlichting in scène te zetten, voldeed Aura Studio met een zeer homogene verlichting van de kunst met neutraalwit licht. Deze gaat in de ruimten een fijn afgestemde dialoog aan met de betreffende daglichtsituatie en kan via DALI worden geregeld. Daarnaast plaatsten de ontwerpsters op afzonderlijke expositiestukken accenten in warmwit licht om deze subtiel naar de voorgrond te brengen.

Er werden spots uit de productfamilies Parscan en Optec alsmede Pantrac wallwashers toegepast. De spots zelf treden met hun witte armaturen aan het eveneens in het wit gehouden spanningsrailsysteem in de met de White Cube vergelijkbare galerieruimten visueel naar de achtergrond. De cilindrische behuizingsvorm van de armaturen ziet Aura Studio als verwijzing naar de markante architectuur – het karakteristieke cirkelvormige motief dat de historische laagbouw voorschrijft en Tadao Ando's monumentale beton-inlay oppakt.