FOAMGLAS® met koudlijm op Gasthuisberg: operatie geslaagd!

Enkele jaren geleden nam UZ Leuven de beslissing om de daken van campus Gasthuisberg gefaseerd te renoveren en aan te passen aan de huidige normering. Gezien het grote aantal daken en dus ook de zeer grote oppervlakte werd Bureau Bouwtechniek aangesteld om de bestaande toestand in kaart te brengen. Het studiebureau splitste de site op in bouwdelen en heeft voor elk daarvan een plan van aanpak met bijhorende timing opgemaakt.

Een groot deel van de platte daken bleek met FOAMGLAS® te zijn geïsoleerd. “Die daken dateren uit verschillende periodes. Aangezien onze producten doorheen de tijd zijn geëvolueerd, betreft het dus ook verschillende types FOAMGLAS®“, vertelt Michaël Cooreman, verkoopsingenieur van FOAMGLAS® voor de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant. “Meestal gaat het om de T4, voorganger van de T4+, of om de T2, een type dat in de jaren 70 en begin de jaren 80 dikwijls voor daken werd gebruikt.“

“De daken werden toen uitgevoerd met gemiddeld 7 cm cellenglas en met warm bitumen”, legt Willem-Jan Delvaux (projectingenieur UZ Leuven) uit. “Door de cellenglasisolatie in warm bitumen te plaatsen, ontstond een waterdicht geheel en kan de 7 cm dikke opbouw worden beschouwd als één waterdichtingslaag. Deze opbouw heeft door de jaren heen zijn investering bewezen. We hebben relatief weinig lekken ondervonden, ook al moesten de daken regelmatig worden belast om onze technieken te kunnen vernieuwen. In 2011 is door de toename van lekken de noodzaak ontstaan om de daken te renoveren. Er was nog een tweede reden: alle daken zijn voorzien van ballast of van begroeiing, waardoor inspectie en onderhoud moeilijk waren. Daarom is er een studie gestart om onze daken te inspecteren en zo te komen tot een masterplan."

Opnieuw gekozen voor FOAMGLAS®

Van meet af aan stond vast dat opnieuw met FOAMGLAS® zou worden geïsoleerd. Michaël Cooreman: “UZ Leuven draagt duurzaamheid hoog in het vaandel en dat is nu net wat onze producten te bieden hebben. FOAMGLAS® is onbrandbaar, en absoluut water- en waterdampbestendig. Daardoor blijft de isolatiewaarde constant doorheen de tijd.” Willem-Jan Delvaux prijst, behalve de gunstige weerstand voor brand en de vochtvastheid, vooral het drukvaste karakter van FOAMGLAS®: “In een ziekenhuisomgeving als Gasthuisberg moeten de technische installaties regelmatig worden vernieuwd, waarvoor op onze daken een hoge belasting te verwachten valt.”

In 2014 en 2015 werden er al twee daken met FOAMGLAS® gerenoveerd. Dit gebeurde volgens de traditionele methode: met behulp van warm bitumen. Deze plaatsingsmethode geeft al decennia lang uitstekende resultaten, maar de artsen van Gasthuisberg waren wat minder enthousiast: ze klaagden over een hinderlijke geur die via de ventilatiekanalen soms naar binnen kwam. Daarom zijn FOAMGLAS®, de bouwheer en het studiebureau samen op zoek gegaan naar andere opties, en hebben ze de voor- en nadelen van mogelijke alternatieven in kaart gebracht. FOAMGLAS® heeft in zijn gamma namelijk ook heel wat koudlijmen die specifiek zijn bedoeld voor het verkleven van onbeklede FOAMGLAS®-platen, van tweezijdig beklede platen (de FOAMGLAS® READY BOARD-panelen) en van panelen die alleen aan de bovenzijde zijn bekleed (de FOAMGLAS® READY BLOCK-platen). De koudlijmen werden in het kader van een ATG getest op drie types van deze drie soorten FOAMGLAS®-isolatie: het type T4+, het type S3 en het type F. Uit het gamma koudlijmen kwam uiteindelijk de PC 500 als beste oplossing naar voren.

PC 500 versus warm bitumen 

PC 500 is een gebruiksklare eencomponentenlijm (Thixotrop) op bitumineuze basis die FOAMGLAS® speciaal heeft ontwikkeld voor zijn compactdaksysteem. De koudlijm is bij uitstek geschikt voor FOAMGLAS®-platen op dakvlakken uit beton en hout. PC 500 geeft hetzelfde onberispelijk resultaat als het vertrouwde warme bitumen, maar het product heeft nog enkele extra voordelen. “Koudlijm is veiliger”, aldus Michaël Cooreman. “Warm bitumen heeft een temperatuur die kan oplopen tot 200 °C. Bij koudlijm is er ook geen bitumenketel nodig, waardoor er sneller gestart kan worden doordat de bitumen niet eerst moet worden opgewarmd, wat toch snel een uur in beslag neemt. Koudlijm geeft daarenboven geen geurhinder.”

Ook Willem-Jan Delvaux is overtuigd van de pluspunten van koudlijm: “De grotere veiligheid voor de uitvoerder, gezien de geringere kans op brandwonden. De lagere investeringskost omdat er onder andere geen verwarmingsketel nodig is. Het feit dat de soepelere lijmlaag kleine zettingen beter toelaat, en dat ook kleine en slecht bereikbare daken veilig en snel gerealiseerd kunnen worden. En natuurlijk ook de hogere  verwerkingssnelheid van koudlijm. Er zijn maar twee nadelen: de verwerkingstemperatuur moet gunstiger zijn – wanneer het kouder is dan 5 °C is koudlijm moeilijk te verwerken – én het product moet in een voldoende grote hoeveelheid worden aangebracht, zodat alle naden zeker goed dicht zijn.”

Ready Block T4+ en PC 500  

Een eerste dakrenovatie van 800 m² met koudlijm vond plaats tijdens de maanden januari en februari van 2017. In mei 2017 volgde een tweede dak dat werd afgebroken en daarna vernieuwd met behulp van FOAMGLAS®en koudlijm. Dit dak bevindt zich boven het bloedtransfusiecentrum en heeft een oppervlakte van ongeveer 1.400 m².  

In beide gevallen werd de bestaande dakopbouw afgebroken tot op de betonnen drager. Omdat de ruimte onder het dak doorlopend in gebruik moest blijven, werd er een bitumineuze noodlaag aangebracht, om zo een onmiddellijke waterdichting te kunnen garanderen. Daarop kwamen 15 cm dikke FOAMGLAS® Ready Block T4+-platen die met de PC 500 (5 kg/m²) volvlakkig aan de ondergrond werden verlijmd. Deze platen zijn in de fabriek afgewerkt met een bitumenlaag en een wegbrandfolie. Dat heeft als voordeel dat op de isolatie onmiddellijk volvlakkig een waterdichtingslaag kan worden aangebracht, wat de plaatsing vereenvoudigt. De dakdichting bestaat uit een tweelaagse roofing met een bitumen onderlaag en een APP-eindlaag, die beide volvlakkig worden gebrand.

De renovatie van de twee daken werd uitgevoerd door de nv Zolderse Dakprojecten, kortweg ZDP. “Op basis van het inschrijven bij een openbare aanbesteding is onze offerte uit de bus gekomen als zijnde de meest complete.  Ook het feit dat ZDP een goede reputatie heeft zal ongetwijfeld hebben meegespeeld”, meent projectleider Jeff Houben. 

ZDP heeft al veel ervaring met FOAMGLAS®-dakisolatie. Het bedrijf bracht FOAMGLAS®-isolatie met behulp van warm bitumen aan op onder meer de nieuwe NATO-gebouwen te Evere, diverse gebouwen van Belgacom en Proximus, dakparkings voor Carrefour en tal van projecten voor de stad Gent. In combinatie met koudlijm plaatste ZDP FOAMGLAS® op het dak van Janssen Pharmaceutica in Beerse en Connectimmo Gent. “De ervaring is uitermate positief, en ook over de ondersteuning door FOAMGLAS® hebben we niets dan lof“, aldus Jeff Houben.

Volgens planning en zonder problemen

De renovatie verliep volgens planning en zonder problemen. “Koudlijm heeft wel het nadeel dat de naden moeilijker te dichten zijn”, merkt Willem-Jan Delvaux op. ”Het is dan ook cruciaal dat er voldoende lijm wordt gebruikt om zeker een volledige verlijming te krijgen. Ook moeten de zijkanten voor het plaatsen goed worden ondergedompeld, voor een zo goed mogelijk gesloten voeg.”

Michaël Cooreman beaamt dit. “Het juiste verbruik van de hoeveelheid lijm is inderdaad van groot belang. Dat staat duidelijk in al onze voorschriften vermeld. Tijdens de uitvoering moet hierop dan ook zorgvuldig worden gelet. Omdat er bij de verdeling van de lijm gebruik wordt gemaakt van een lijmkam van 5 kg/m², kan er in principe niet veel fout gaan bij het verlijmen aan de ondergrond. Maar het is van essentieel belang dat ook de voegen voldoende van lijm worden voorzien, en dat wordt weleens vergeten. Een correcte plaatsing is zeer belangrijk, ook voor ons. Om die reden kan, te allen tijde, een beroep worden gedaan op onze technische dienst voor een werfopstart en/of opvolging. Deze dienst is volledig gratis. Van elk bezoek wordt er nadien een rapport opgemaakt.”

Langdurig betrouwbaar 

ZDP heeft het advies niet in de wind geslagen. “Eerst hebben we de koudlijm met een speciaal getand verdeelspaan op het oppervlak van de dragende ondergrond aangebracht. Vervolgens hebben we twee aan elkaar grenzende zijkanten van elke plaat gedompeld in de koudlijm die zich reeds op de ondergrond bevindt, om zo voegvulling te verkrijgen. Elke isolatieplaat hebben we op ongeveer 3 cm van de reeds gekleefde platen gelegd – in halfsteensverband en in parallellen rijen – en daarna met de ene hand diagonaal op zijn plaats gegleden, terwijl met de andere hand licht op de bovenzijde wordt drukt.  Op die manier wordt de isolatie verkleefd en de ondergrond geëgaliseerd en zijn de voegen gevuld. Koudlijm is snel aan te brengen en verzekert een langdurige, perfecte en gelijkmatige hechting. Het resultaat is een uitermate kwalitatief, onbrandbaar, ecologisch en langdurig betrouwbaar isolatiesysteem“, besluit Jeff Houben.