FOAMGLAS: na 45 jaar geen spat verouderd

“Dat een fabrikant het bewijs levert dat zijn producten na bijna een halve eeuw gebruik niet in het minst verouderd zijn, is quasi uniek in de wereld van de isolatie”, klinkt het bij FOAMGLAS. “De testresultaten bewijzen dat FOAMGLAS een uitstekende, toekomstgerichte investering is. FOAMGLAS-compactdaken behouden hun thermische eigenschappen, en bij werken die kaderen in de strengere thermische eisen die aan daken worden gesteld, mag de aanwezige FOAMGLAS-isolatie meestal blijven liggen. De plaatsing van een bijkomende laag volstaat.”

Pittsburgh Corning Europe (PCE) is met het bewijzen van de lange levensduur van FOAMGLAS niet aan zijn proefstuk toe. Al in 1994, 30 jaar nadat in Tessenderlo was gestart met de bouw van een fabriek die Europa moest voorzien van cellulair glas als thermisch isolatiemateriaal, pakte het bedrijf uit met statistieken die toonden dat voor FOAMGLAS-compactdaken een levensduur van 20, 30 en zelfs 40 jaar normaal is. Terwijl een conventioneel dak statistisch gezien maximaal 15 jaar meeging, duurde het bij platte daken die met FOAMGLAS zijn geïsoleerd gemiddeld minstens 25 jaar alvorens de afdichting vernieuwd moest worden. Het isolatiemateriaal zelf hoefde niet vervangen te worden. 

De statistische resultaten werden bevestigd door onderzoeken waarbij onafhankelijke, en ter zake kundige instanties diverse FOAMGLAS-compactdaken hebben opengemaakt, waarna monsters van het isolatiemateriaal in onafhankelijke laboratoria werden onderzocht, vooral op het punt van de thermische eigenschappen. Uit de meetresultaten bleek keer op keer hetzelfde: ook na tientallen jaren is het isolatievermogen van FOAMGLAS zo goed als  onveranderd gebleven. Dat de daken al zo lang in uitstekende staat verkeerden en ze nog vele jaren konden meegaan, bracht PCE ertoe te beweren dat er gegronde redenen waren om aan te nemen dat een FOAMGLAS-compactdak een levensduur heeft van meer dan een halve eeuw –  een periode die overeenkomt met de vereiste levensduur van gebouwen.
 

Een van de eerste technische goedkeuringen 

In 2016 besloot PCE het onderzoek naar de duurzaamheid van FOAMGLAS-isolatie op platte daken te herhalen, en daarvoor terug te gaan naar de eerste compactdaken die in Europa waren gerealiseerd. De resultaten konden worden vergeleken met die van de officiële testen die een halve eeuw voordien op de producten van FOAMGLAS waren uitgevoerd. “FOAMGLAS was in 1965 – het startjaar van de technische goedkeuringen in België en Frankrijk  – een van de frontrunners om op zijn producten testen te laten uitvoeren”, vertelt Piet Vitse, director Standardisation & Technical approvals bij FOAMGLAS. “De referentiedocumenten van toen hebben ons in staat gesteld om de resultaten van de producten die toen op de markt zijn gezet te vergelijken met de eigenschappen die FOAMGLAS-producten nu hebben, en dat op basis van de huidige testmethoden. Wat was de lambdawaarde van FOAMGLAS in de jaren 70 of 80? En wat zijn de thermische eigenschappen nu, op basis van de EN-testmethoden van vandaag? Dat maakt het onderzoek extra interessant.“

In alle landen van Europa werden lijsten van referenties van verschillende soorten daktoepassingen opgevraagd, waarna de salesorganisaties de koppen bij elkaar staken. Een inventarisatie was allesbehalve eenvoudig. Welk dak was er gemakkelijk toegankelijk? In welk jaar werd het dak gerealiseerd? In hoeverre kon in een oud dak eenvoudig een gat worden gemaakt en nadien hersteld? En – de moeilijkste vraag – ging de bouwheer hiermee akkoord? Voor de begeleiding van het onderzoek en de professionele beoordeling van de stalen werd een beroep gedaan op het FIW (Forschungsinstitut für Wärmeschutz) in München, de gerenommeerde instelling die testen uitvoert op alle soorten isolatiematerialen. Dus niet enkel op cellulair glas, maar ook op bijvoorbeeld minerale wol, pu, eps, xps, houtachtige isolatiematerialen, cellulose, vip-panelen etc. Het FIW legde vast aan welke eisen de stalen moesten voldoen (50 mm dik, 450 mm x 600 mm groot), en stond eveneens in voor de water- en dampdichte verpakking ervan.

FOAMGLAS veroudert niet

In een eerste fase van het lopend onderzoek, tussen juni 2016 en augustus 2017, heeft het FIW vier uiteenlopende toepassingen van FOAMGLAS-compactdaken geanalyseerd: het 29 jaar oude dak van het Verzorgingstehuis in Burcot (Verenigd Koninkrijk), het 32 jaar oude dak van de Bavaria Brouwerij in Lieshout (Nederland), het 40 jaar oude dak van het administratief gebouw van Belfius Bank & Insurrance in Hasselt, en het 45 jaar oude dak van de kliniek in Kristiansord (Zweden). De stalen werden genomen in aanwezigheid van een gekwalificeerde derde partij – voor België was dat het SECO/BCCA, het Technisch Controlebureau voor het Bouwwezen –, waarna ze in de labo’s van het FIW volgens de huidige EN-testmethoden werden onderzocht op drie prestatie-eigenschappen: de lambdawaarde zowel op het moment van de staalafname als na droging, de druksterke en het vochtgehalte. Alle testresultaten werden vergeleken met de informatie van de technische specificaties die op het moment van het optrekken van het gebouw beschikbaar waren.

Of het nu ging om het dak van 29 jaar oud, of om het dak dat al bijna een halve eeuw meegaat, de conclusies van het FIW zijn eenduidig: bij gebruik van FOAMGLAS onder de gepaste omstandigheden, d.w.z. als er geen accumulatie van water was als gevolg van een gebrekkige dakbedekking of als gevolg van de plaatsing van FOAMGLAS zonder afgedichte naden, waren er geen verouderingseffecten detecteerbaar in termen van een toename in thermische geleidbaarheid of een afname in druksterkte. FOAMGLAS-dakisolatie van bijna 50 jaar oud heeft nog altijd dezelfde thermische kwaliteiten en druksterkte als op het moment van plaatsing.

Prof. dr. ing. Andreas Holm van het FIW formuleert het als volgt: “In alle gevallen waarin de waterdichting van het gebouw op het moment van de steekproefname nog altijd functioneel was en daardoor het vochtgehalte van het gebouw gering was, hebben de over meerdere decennia in de platdakconstructie ingebrachte FOAMGLAS-producten nog altijd een hoge technische isolatiewaarde. In elk van de gevallen lagen de resultaten dichtbij de in de technische goedkeuringen opgegeven waarde met een lambdawaarde tussen 0,043 W/mK en 0,053 W/mK. De resultaten toonden geen significante afwijkingen tussen de warmtegeleidbaarheid op het moment van de steekproefname en in gedroogde toestand. Alle steekproeven toonden een hoge structurele stabiliteit met een drukvastheid boven 500 kPa.”

Uniek productieproces

Dat FOAMGLAS niet veroudert, heeft het te danken aan zijn uniek productieproces. In het eerste gedeelte daarvan gaat een mengsel van recyclageglas, zand en andere minerale grondstoffen naar een smeltoven van 1.250 °C. Het glas vloeit uit de oven, koelt af op een stalen transportband, en gaat vervolgens naar een kogelmolen waarin het wordt verpulverd tot een fijn poeder waaraan een kleine hoeveelheid koolstof wordt toegevoegd. Het tweede deelproces is vergelijkbaar met het gistproces bij het bakken van brood. In een tweede oven wordt het poedermengsel opnieuw verhit, sinteren het glas en de koolstof, en ontstaan er miljoenen gesloten cellen van C02. Zo wordt de glasmassa opgeschuimd tot 15 keer zijn oorspronkelijke laagje glaspoeder. Dit productieproces is in de loop der jaren ongewijzigd gebleven, in tegenstelling tot andere isolatiesoorten, voornamelijk kunststoffen, die pas sinds de oliecrisis van de jaren ’70 werden gecommercialiseerd.

Piet Vitse: “Kunststof isolatiematerialen zijn ontstaan in de jaren 50, en de kennis van de petrochemie was toen totaal anders. De jaren 50, dat betekent de eerste derivaten. Eps is voor 80 % verpakking. Daarnaast had je de reeks met de blaasmiddelen: xps, pu, fenol…  Maar door de conventie van Montreal en Kyoto zijn freongassen verbannen. Xps is daarom overgeschakeld op C02-geblazen of hfk’s, en pu en pf op allerlei soorten pentanen of hfo’s. Maar wat in een product ingeblazen wordt, kan eruit komen. Kunststof isolatiematerialen lopen het risico dat ze door decompressie na verloop van tijd hun initiële waarde verliezen. Als product zijn ze heel innoverend, maar het zijn allemaal nieuwe productieprocessen, en die moeten hun duurzaamheid nog bewijzen. FOAMGLAS daarentegen is een anorganisch product dat niet aan degeneratie onderhevig is. FOAMGLAS-isolatie gaat op zijn minst 50 jaar mee. Ik durf zelfs stellen dat het gerust 100 jaar kan zijn.“

Rendabele investering

Volgens Frank Vanhove, managing director Benelux bij FOAMGLAS, leveren de testen eens te meer het overtuigend bewijs dat een isolatiesysteem met FOAMGLAS de beste oplossing is voor allerlei soorten toepassingen. “Een isolatiemateriaal maakt een inherent onderdeel uit van een gebouw. Bouwheren die investeren in een materiaal dat in een constructie wordt geïntegreerd, moeten erop kunnen vertrouwen dat het even lang zal meegaan als het gebouw, én dat het materiaal gedurende zijn totale levensduur zijn eigenschappen zal blijven behouden. De meetresultaten van de onderzochte monsters bewijzen dat de lambdawaarde en druksterkte van FOAMGLAS zo goed onveranderd blijven, ook na vele tientallen jaren gebruik. Al die tijd zijn bouwheren zeker van een isolatie die perfect functioneert.”

Dat het isoleren van het plat dak met FOAMGLAS initieel duurder is dan isoleren met andere isolatiematerialen, mag volgens Frank Vanhove geen beletsel zijn. “Bij de keuze wordt nog veel te vaak de aankoopprijs gehanteerd als doorslaggevend criterium, terwijl bij een vergelijking moet worden uitgegaan van de totale kosten. De kosten voor het isolatiesysteem vertegenwoordigen immers maar een fractie van de werkelijke kosten van een dak”, zegt hij. Het feit dat FOAMGLAS-isolatie niet degradeert, is eveneens een belangrijk pluspunt wanneer bouwheren een dak bijkomend willen isoleren. “FOAMGLAS hoeft niet vervangen te worden. Wat er ligt, ligt er goed! Voor nog vele extra decennia.”

Op de website van FOAMGLAS kunt u terecht voor alle testresultaten en kunt u de referentiewaarden van toen vergelijken met de testresultaten 20, 30 of zelfs 40 jaar later.