Focus op Pacheco 32, winnaar van RENOLAB.B 2022

Het project, ontworpen door architectesassoc+ in opdracht van Befimmo, respecteert het erfgoed en opent het gebouw tegelijkertijd naar de buurt. Ook vanuit energie- en milieuoogpunt is het ambitieus. Het ontwerp laat het gebouw toe om te evolueren doorheen de tijd en houdt rekening met de duurzaamheid van het gebruik. Er werd gekozen voor materialen met een positieve impact op koolstofreductie en gezondheid.

Mattias D'Hooghe, architect-partner bij architectesassoc+ vertelt ons meer. "Voor een goed duurzaam project heb je eerst een projecteigenaar nodig met voldoende vastberadenheid en ambitie op dit gebied, wat duidelijk het geval is bij Befimmo (noot van de redactie: Befimmo zit ook achter het ZIN-project). Ons architectenbureau is al sinds het begin van de jaren 2000 een pionier in duurzaam bouwen, met AEROPOLIS, dat op het moment van het ontwerp het grootste passieve kantoorgebouw in Europa was en pas 3 jaar later werd onttroond door ELIA.”

Het bestaande gebouw beschermen door flexibiliteit te bieden

Waar het oorspronkelijke gebouw (waar de munten werden geslagen) vooral gesloten was en ondoorzichtig, zoals een ‘kluis’, dan wordt het afgewerkte complex open en transparant. Dankzij nieuwe openingen zal het interieur baden in natuurlijk licht. De kunst van dit soort projecten is om door het inbouwen van een maximale flexibiliteit zoveel mogelijk te behouden en alleen datgene te vervangen wat onvoldoende garanties biedt voor de levensduur van het gebouw op de lange termijn. Gevraagd naar de redenen waarom Pacheco 32 door RENOLAB is bekroond, antwoordt Mattias D'Hooghe: "We hebben voor een holistische benadering gekozen. Het project is (zeer) koolstofarm, omdat we 90% van het beton van het bestaande gebouw hebben behouden en alleen de kernen hebben vervangen. De lay-out van de scheidingswanden is ontworpen voor optimale modulariteit, wat ook flexibiliteit/omkeerbaarheid in de loop van de tijd mogelijk maakt. En in de complexen, zoals die voor de gevels, kan alles tot op componentniveau worden gedemonteerd, volledig volgens de circulaire filosofie zoals onderschreven door BAMB". Het gebouw is als een stockvoorraad aan materialen die kan worden ontmanteld en hergebruikt in een ander project, een aanpak die veel verder gaat dan alleen de energieaspecten.

Materialen van biologische oorsprong

De toevoegingen aan het complex zijn gebouwd met materialen van biologische oorsprong, zoals de extra verdieping (gemaakt van hout), de indrukwekkende isolatie die van binnenuit is aangebracht (plantenvezels, waarvoor grondige studies nodig waren om het risico op condensatie te vermijden) en het hele geraamte van de nieuwe vliesgevel (ook gemaakt van hout). "We hebben gekozen voor materialen met een zo laag mogelijke impact op de levenscyclus. In het verleden gebruikten we meestal petrochemische materialen, maar nu zijn er biologische alternatieven. We evolueren in de goede richting. Fabrikanten verstrekken spontaan technische informatiebladen en milieueffectverklaringen, en platformen voor hergebruik van materialen zoals Opalis ontwikkelen zich verder. Dit biedt ons andere perspectieven dan een paar jaar geleden. Naast de duurzame aard van de materialen, moeten we ook een bepaalde volgorde aanhouden bij de installatie van de verschillende lagen, om eventuele ontmanteling later te vergemakkelijken

Verandering teweegbrengen en zichtbaar maken

Hoewel RENOLAB – net als de Batex projectoproep – bedoeld is als etalage voor inspirerende projecten, kan het ontwerpers en aannemers ook helpen om op koers te blijven. Mattias D'Hooghe: "De projectoproep daagt ons uit, maar zorgt ook voor een zekere zichtbaarheid. Soms worden onze aanvankelijke ambities tijdens de bouwfase soms naar beneden bijgesteld. De RENOLAB-subsidies die aan de winnende projecten worden toegekend, zijn gebaseerd op beloften. Maar er wordt een follow-up uitgevoerd tijdens de bouwfase. Op deze manier helpt RENOLAB ons om de oorspronkelijke ambities intact te houden.

Net als alle andere bekroonde projecten in deze eerste RENOLAB.B “vintage” is Pacheco 32 een bron van inspiratie voor de kandidaten van morgen. Aarzel dus niet om mee te doen. De te volgen procedure wordt uitgelegd op deze pagina. De eerstvolgende jury komt bijeen op 10 oktober 2023 om te beslissen over de inzendingen die voor 10 september zijn ingediend. Merk ook op dat RENOLAB een tweede luik omvat, RENOLAD.ID genaamd, dat tot doel heeft om ideeën, (lopende of op te zetten) projecten, instrumenten en plannen van aanpak (financieel, sociaal, economisch, technisch, enz.) die de obstakels voor renovatie helpen wegwerken te ondersteunen.