Fraaie nieuwbouw en grondige renovatie voor WZC Sint-Augustinus

WZC Sint-Augustinus bevindt zich op een boogscheut van de Markt van Berlaar en dateert uit 1992. “Onze gebouwen waren dus nog niet zo oud, maar gezien de kleine kamers en de stijgende druk op de wachtlijst van het woonzorgcentrum – onder meer een gevolg van het groot aantal assistentiewoningen op de campus – was een forse uitbreiding onvermijdelijk”, vertelt directeur Jan Van Craenendonck. “Initieel was het de bedoeling om in verschillende fases een volledige vervangingsnieuwbouw met uitbreiding op te trekken, maar door het wegvallen van de VIPA-subsidies hebben we die plannen moeten herzien. Uiteindelijk hebben we geopteerd voor de realisatie van een nieuwbouw en de totaalrenovatie van het bestaande woonzorgcentrum.”

Grotere woon- en levenskwaliteit

De ingrijpende uitbreidings- en vernieuwingsoperatie verliep in twee grote fases. “Eerst is de aanpalende nieuwbouw met 75 kamers gerealiseerd en zijn de bestaande administratieve ruimtes op het gelijkvloers opgeknapt. Eens dat achter de rug was (april 2017), zijn de bewoners verhuisd en is de renovatie van de twee bestaande verdiepingsniveaus van start gegaan, waarbij telkens twee krappe kamers zijn samengevoegd tot één ruime kamer met een volwaardig badkamer”, legt Jan Van Craenendonck uit. “Dankzij de sanitaire cel met douche en de scheiding tussen leef- en nachtzone (L-vorm in plaats van rechthoek) zijn de kamers er qua comfort en toegankelijkheid zeker op vooruitgegaan. We willen het leven hier zo aangenaam mogelijk maken via maximale vrijheid en privacy voor de bewoners, toegang tot de juiste zorgen en uitnodigingen voor kleinere en grotere activiteiten die aansluiten bij hun interesse en verwachtingen. Daarnaast hebben we ook heel wat aandacht besteed aan de groenaanleg en de belevingswaarde rond onze gebouwen, zodat we twee sterke troeven – de landelijke omgeving en de centrale ligging (vlak bij het centrum van Berlaar) – kunnen verenigen. Andersom willen we ook buitenstaanders naar onze campus lokken via diverse initiatieven – bijvoorbeeld een maandelijks infomoment in het Balders Seniorenatelier en repetities van een zangkoor dat uit een mix van bewoners en niet-bewoners bestaat. Bovendien heerst er in de lichtjes uitgebreide polyvalente zaal steevast een gezellige bedrijvigheid.”

De architecten gaven het nieuwbouwvolume enkele lichte knikjes om ellenlange gangen te vermijden en ‘panoramische’ zithoeken te kunnen inrichten.

Geen hard contrast

DE VLOED ARCHITECTS kreeg de opdracht om het nieuwe WZC Sint-Augustinus te ontwerpen. De nieuwbouw werd in het verlengde van de bestaande volumes ingeplant. “In feite bestaat het volledige complex nu uit drie langwerpige gebouwen: de assistentiewoningen aan de straatzijde, een gerenoveerd centraal gedeelte en een T-vormige nieuwbouw”, verduidelijkt projectarchitecte Yannick Gillis. “Het uitgebreide en vernieuwde woonzorgvolume heeft een H-vorm, waarbij de leefgroepen zich aan weerszijden van de verbindingsgang tussen het gerenoveerde gedeelte en de nieuwbouw bevinden. In de open ruimte tussen de H-vormige bebouwing zijn twee beveiligde binnentuinen ingericht, die hoofdzakelijk bestemd zijn voor dementerenden. De architectuurtaal van de nieuwbouw verschilt enigszins van die van het bestaande gedeelte – lichtere gevelsteen, andere kleur buitenschrijnwerk, lagere borstweringen … – maar van een ‘hard contrast’ is zeker geen sprake.”

Functionele eenheid

WZC Sint-Augustinus baadt in een warme, huiselijke sfeer. De architecten gaven het nieuwbouwvolume enkele lichte knikjes om ellenlange gangen te vermijden en ‘panoramische’ zithoeken te kunnen inrichten. Deze laatste genereren extra lichtinval via grote raampartijen en geven het geheel een uitnodigende uitstraling. “Voorts hebben we de borstweringen in de kamers zo laag mogelijk gehouden en de profilering in de ramen tot een minimum beperkt, zodat de bewoners optimaal kunnen genieten van een weids uitzicht op de landelijke omgeving. Alle leefruimtes beschikken over een terras of een balkon met verlaagde borstwering. Elke verdieping heeft haar eigen accentkleur, wat meteen ook de herkenbaarheid en het oriëntatiegevoel van de bewoners bevordert”, vult Yannick Gillis aan. Jan Van Craenendonck is zeer blij met het resultaat: “De verdienste van de ontwerpers is dat er op functioneel vlak sprake is van een eenheid tussen nieuwbouw en verbouwing. Intern zijn het nieuwe en het oude gedeelte niet van elkaar te onderscheiden. Ook op technisch vlak is ons woonzorgcentrum zeker op niveau. We hebben sterk ingezet op veiligheid (vernuftige toegangscontrole met badgesysteem, camerabewaking, antidiefstalbeveiliging in het administratieve gedeelte …) en hebben geïnvesteerd in een WKK-installatie, waarmee we zowel warmte als elektriciteit opwekken. De topkoeling is eveneens het vermelden waard, want op uiterst warme dagen maken die paar graden minder een enorm verschil!”

“De verdienste van de ontwerpers is dat er op functioneel vlak sprake is van een eenheid tussen nieuwbouw en verbouwing"

Geslaagd project

Eind oktober 2017 waren de werken klaar en konden ook de veertig kamers in het gerenoveerde gedeelte definitief in gebruik worden genomen. De combinatie nieuwbouw-renovatie plaatste aannemer Cordeel voor een behoorlijke uitdaging. “De nieuwbouw is traditioneel opgebouwd: een kelder in gegoten beton, snelbouwwanden, vloerplaten met predallen en metselwerk in halfsteensverband”, vertelt Chris Motmans, projectleider bij Cordeel. “De renovatie van het bestaande gedeelte had meer voeten in de aarde, vooral omdat het woonzorgcentrum continu in gebruik moest blijven. De verbouwingen werden uitgevoerd in verschillende fases, waarbij we de ruimtes telkens volledig gestript hebben, vloeren en plafonds hebben vernieuwd, enkele wanden hebben verwijderd, hier en daar nieuwe wandjes hebben geplaatst en het geheel tot slot piekfijn hebben afgewerkt. Renovaties maken projecten altijd ingewikkelder omdat je eigenlijk nooit zeker weet wat je te wachten staat. Bij de herinrichting van de kamers op de eerste en tweede verdieping botsten we hier en daar bijvoorbeeld op opstaande balken die we niet mochten verwijderen. De kamers in kwestie zijn uiteindelijk niet samengevoegd, maar omgevormd tot bergingen. Voorts moesten we er uiteraard ook voor zorgen dat het nieuwe en het bestaande gedeelte perfect op elkaar aansloten. Het was geen sinecure om alles binnen de krappe timing rond te krijgen, maar uiteindelijk hebben we de werken tijdig en binnen het vooropgestelde budget kunnen voltooien. We mogen dus zeker spreken van een geslaagd project!”