Gasthuis by Martin’s Klooster blaast historisch ziekenhuis nieuw leven in (360 architecten)

Het oorspronkelijke ziekenhuisgebouw dateert uit 1838 en werd ontworpen in neoclassicistische stijl door Alexander Van Arenbergh, met als voorbeeld het Hôpital Saint-André in Bordeaux. Ruim 170 jaar lang deed het dienst als ziekenhuis, tot de zorg zich geleidelijk naar campus Gasthuisberg verplaatste. Doorheen die periode verloor het gebouw zijn functie, maar nooit zijn waarde. De nieuwe invulling als luxehotel respecteert de historische architectuur, en blaast tegelijk een nieuwe toekomst in het gebouw. Voor Leuven is dit een strategische toevoeging aan het toeristisch en congresaanbod, vlak naast het toekomstige podiumkunstencomplex.

Restaurant, wijnkelder en parkterras creëren publieke beleving

De gelijkvloerse verdieping en de kelderverdieping van het Gasthuis zijn volledig ingericht voor culinaire beleving. Chef-kok Christopher Oliver, bekend om zijn Belgisch-Franse signatuur, leidt restaurant Curatio, waar dagelijks ontbijt, lunch en diner worden geserveerd aan maximaal 125 gasten. Het restaurant opent zich met een terras richting het centrale park van de Hertogensite, en is dus niet alleen bestemd voor hotelgasten maar ook voor buurtbewoners en bezoekers. In de kelderverdieping bevindt zich een sfeervolle wijnkelder voor tastings, naast een gerestaureerde historische ijskelder die publiek toegankelijk is gebleven.

Bij de restauratie koos 360 architecten voor een zorgzame aanpak die oude elementen niet verdoezelt maar integendeel benadrukt. De neoclassicistische lijnen en het karaktervolle metselwerk zijn maximaal bewaard gebleven. Ook interieurdetails zoals het trappenhuis en originele vloerpatronen kregen een prominente plek in het nieuwe ontwerp. Waar nieuwe elementen zijn toegevoegd – zoals het terras of de wijnkelderinrichting – gebeurde dit met oog voor contrast én continuïteit. Het geheel draagt zo het kenmerk van een restauratie die zowel respectvol als functioneel is.

Congrescentrum met vrouwelijke erfenis

Op de eerste verdieping is het congrescentrum van Gasthuis ondergebracht. Het telt zes vergaderzalen van uiteenlopende grootte (20 tot 50 m²), geschikt voor groepen van 8 tot 60 personen. Daarnaast is er een uitbreidbare plenaire zaal van 100 tot 150 m², voor grotere bijeenkomsten tot 150 deelnemers. Bijzonder is de thematische naamgeving van de zalen: ze verwijzen naar Belgische vrouwen die een stempel drukten op de zorgsector. Zo kreeg de grootste zaal de naam van Isala Van Diest, de eerste vrouwelijke arts in België. Deze keuze versterkt de link met de oorspronkelijke functie van het gebouw als ziekenhuis en eert een vaak onderbelichte geschiedenis.

De herbestemming maakt het gebouw opnieuw toegankelijk voor een breed publiek, en koppelt comfort aan betekenis. De architecturale ingrepen creëren een hedendaags congreskader met historische diepgang. Grote raampartijen brengen daglicht tot diep in het interieur, terwijl akoestische optimalisaties en moderne technieken zorgen voor de vereiste functionaliteit. De integratie van duurzame materialen en technieken – waaronder aansluiting op het geothermisch net – maakt van het congrescentrum niet alleen een eerbetoon aan het verleden, maar ook een toekomstgericht voorbeeld.

Nieuwe hotelkamers voegen hedendaagse elegantie toe

Op de tweede en derde verdieping van het Gasthuis bevinden zich 32 nieuwe hotelkamers, waaronder vier suites met extra zithoek en bubbelbad. Daarmee breidt Martin’s Klooster zijn capaciteit uit tot in totaal 135 kamers. De nieuwe kamers combineren hedendaagse luxe met verwijzingen naar de ziekenhuisgeschiedenis: enkele originele muurdelen en houten elementen bleven zichtbaar, terwijl de inrichting rust en warmte uitstraalt. Het hotel mikt hiermee op zowel toeristen als zakenreizigers die in Leuven willen overnachten met stijl en comfort.

De verbinding tussen oud en nieuw is ook hier voelbaar. Architect Jan Mannaerts van 360 architecten heeft er samen met het bouwteam op toegezien dat het nieuwe volume niet breekt met het bestaande hotelgebouw, maar zich er subtiel aan hecht. De vroegere ziekenhuisvleugel kreeg een tweede adem, zonder zijn architectonische autonomie te verliezen. In de kamers werd de logica van het bestaande gebouw gevolgd: hoge plafonds, zichtassen, en zorgvuldig uitgekozen materialen typeren de sfeer.

Erfgoed herbestemd met zorg en visie

De restauratie van het Gasthuis past in een bredere erfgoedstrategie binnen de Hertogensite. Op de site werden eerder al de Biesttoren, de Blauwen Oijvaert en delen van de stadsomwalling gerestaureerd. Ook cohousingprojecten zoals BotaniCo vonden hun plek in historische panden. Het Gasthuis vervolledigt dit ensemble als toeristisch-logistiek knooppunt met maatschappelijke betekenis. Dankzij het autoluwe karakter van de site en de nabijheid van culturele instellingen, fungeert het hotel ook als toegangspoort tot de benedenstad.

Projectontwikkelaar Resiterra ziet de restauratie als een voorbeeld van hoe erfgoed duurzaam kan worden ingezet. Niet alleen werd het gebouw aangesloten op een BEO-veld voor geothermie, ook de inrichting van de buitenruimte en het herstel van de Dijlearmen dragen bij tot een klimaatrobuuste stadsontwikkeling. Deze integrale aanpak toont hoe erfgoedrestauratie meer kan zijn dan een esthetische oefening: ze wordt hier onderdeel van een bredere visie op stadsvernieuwing.