Geplande verlenging verlaagd btw-tarief voor sloop en heropbouw lokt gemengde reacties uit

De Vlaamse regering riep onlangs de federale regering op om sloop en heropbouw ook na 2022 tegen 6 procent btw mogelijk te maken. Die btw laag houden – een federale materie – moet meer Vlamingen overtuigen om in een milieuvriendelijke woning te investeren. “Maar het is een te beperkte redenering, die boven op de al ondermaatse klimaatplannen komt die Vlaanderen op de klimaattop COP26 in Glasgow heeft voorgesteld”, klinkt het in een opiniestuk van Sunita Van Heers (SuReal) dat eerst verscheen in De Tijd en nadien ook op onze zusterwebsite circubuild.be.

“De redenering luidt bij dat een huis in slechte staat, met een energielabel slechter dan F, slopen en heropbouwen een kleinere milieu-impact heeft dan renovatie. Als we naar het volledige plaatje kijken, klopt die logica niet altijd. Sloop brengt een niet te onderschatten milieu-impact mee, en heropbouw heeft dezelfde impact als nieuwbouw”, schrijft ze. Sunita Van Heers roept daarom op om het btw-stelsel, de registratierechtenkorting en andere financiële incentives eerder te koppelen aan een totale milieu-impact én biodiversiteitsimpact.


"Een historische vergissing"

De beslissing om het verlaagd btw-tarief te verlengen roept ook bij een aantal architecten weerstand op. “Goedkoper vernietigen van gebouwen en materialen in een land zonder grondstoffen, dat heet surrealisme. België is daar beroemd voor. Slopen met meer recyclage en aandacht voor hergebruik van gebouwonderdelen zou een ander verhaal kunnen worden. De bouw is moet naar de toekomst kijken en niet naar zijn roetzwarte carbon verleden”, klinkt het bij monde van Luc Eeckhout van evr-architecten.

“Een historische vergissing”, dixit Vincent Van Den Broecke van Blanco architecten, “indien het verlaagd btw-tarief niet gekoppeld wordt aan het ruimtelijk beleid (lees bouwshift of betonstop).”

"Sleutelelement om onze woningen klimaatneutraal te kunnen maken en de open ruimte te vrijwaren"

Wie de verlenging van het verlaagd btw-tarief wel toejuicht, is de Confederatie Bouw. Voor gedelegeerd bestuuder Niko Demeester en directeur-generaal Marc Dillen moet het verlaagde btw-tarief behouden blijven omdat sloop en heropbouw van bestaande woningen op een bestaand perceel veel beter is dan bouwen op een nieuw perceel of een bestaande woning te traag en gedeeltelijk renoveren. “Een groot gedeelte van het woonpatrimonium in België is immers zo verouderd dat een beperkte renovatie niet altijd een realistische optie meer is om die panden te laten voldoen aan de geldende normen van energieprestatie en -efficiëntie. Bijkomend voordeel: via deze btw-maatregel wordt ook de reconversie gestimuleerd van in onbruik geraakte en vaak verloederde gebouwen (zoals industriële gebouwen of winkels e.d.) tot hoogwaardige woningen. Dat leidt in reeds verstedelijkte gebieden tot een verdere verdichting van het woonpatrimonium.”

Ook wordt er vandaag bij sloop volgens de Confederatie Bouw veel meer dan vroeger materiaal hergebruikt en bij nieuwbouw ook effectief met meer gerecycleerde materialen gewerkt, waardoor een pak minder materiaal verloren gaat dan voorheen.

“De verlaagde btw op afbraak en opbouw veralgemenen in tijd en ruimte is dus een sleutelelement om onze woningen klimaatneutraal te kunnen maken en de open ruimte te vrijwaren”, luidt de conclusie in een opiniestuk dat is verschenen op de blog van de Vlaamse Confederatie Bouw.

De verlenging lijkt intussen zo goed als zeker. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem laat in De Tijd optekenen dat hij de verlenging zo spoedig mogelijk zal bepleiten in de federale regering. “We staan voor een enorme uitdaging om het verouderde woonpatrimonium sneller te verduurzamen. Het verlaagde btw-tarief voor sloop en heropbouw maakt het voor gezinnen ook de komende jaren betaalbaarder een verouderde woning in te ruilen voor een nieuwe duurzame woning”, klinkt het aldaar.