Gert Roeckx: Koning, keizer, admiraal…een goede klimaatactie willen we allemaal! Of hoe de verlichtingsindustrie vandaag al een significante bijdrage kan leveren aan het actuele klimaatdebat

Maar dat die industrie vandààg al met pasklare oplossingen voor de pinnen komt, is blijkbaar nog niet voldoende geweten. Neem nu de verlichtingsindustrie, een bedrijfssector die zwaar inzet op een aspect dat vaak onderbelicht blijft in het klimaatdebat: energiebesparing. Want de meeste aandacht gaat de laatste tijd vooral naar die twee andere factoren die de klimaatzaak moeten vooruithelpen: a. het terugdringen van de CO2-uitstoot (door bijvoorbeeld de inperking van het gebruik van fossiele brandstoffen) en b. het genereren van hernieuwbare energie om te voldoen aan de groeiende vraag.
Laten we wel wezen: voor elke megawatt energiebesparing die we met zijn allen realiseren, maken we automatisch minder gebruik van de fossiele brandstoffen (dus minder CO2-uitstoot) én zijn we minder afhankelijk van energieproductie, al dan niet verwekt via hernieuwbare bronnen zoals zonnepanelen of windmolens. Energiebesparing vormt bijgevolg het alfa en het omega van deze duurzame drievuldigheid, niet eenmalig maar zelfs permanent.

De verlichtingsindustrie staat vandaag al klaar met pasklare antwoorden op de economische en ecologische vragen die worden gesteld. Volgens cijfers van het World Economic Forum wordt bijna 20% van de wereldwijde energievoorziening geconsumeerd door verlichting: door de huisgezinnen, in de kantoorgebouwen en in de industrieën, maar evengoed in de steden en gemeenten en op de miljoenen kilometers autowegen die onze planeet telt. Zich bewust van de vele mogelijkheden om positief en concreet haar bijdrage te leveren aan het breedmaatschappelijk klimaatdebat, streeft de verlichtingsindustrie al enkele jaren naar een hogere vorm van duurzaamheid en wel in de vorm van een drietrapsraket:
 

1. Het vervangen van de conventionele verlichting door ledverlichting. Allerlei studies wijzen uit dat de omschakeling van de traditionele lamp naar ledverlichting een significante energie- en dus ook een opmerkelijke kostenbesparing opleveren. Het is niet voor niets dat de Europese wetgeving sinds 1 september 2018 de productie en import van energievretende halogeenlampen verbiedt. Voor een gemiddeld huisgezin, dat over een 35-tal lichtpunten beschikt, levert die energiebesparing algauw een jaarlijkse korting op de energiefactuur van zowat €400 op. En tegelijk een fikse vermindering van zijn ecologische voetafdruk.
Als men bedenkt dat openbare verlichting meer dan de helft (>50%!) van de energiefactuur bedraagt van een stad of gemeente, dan opent de verledding van de stads- of gemeenteverlichting perspectieven. En met slechts een verledding van nauwelijks 23% van de wereldwijde verlichting op dit moment liggen er voor iedereen – nationale, regionale en lokale overheden maar evengoed bedrijven en huisgezinnen – kansen genoeg om tot concrete actie over te gaan.  
 

2. Het connecteren van die ledverlichting, waardoor een slim en verantwoord gebruik van die verlichting vanop afstand mogelijk wordt. Overheden en economische actoren, zoals bijvoorbeeld de Haven van Antwerpen of Brussels Airport, erkennen alvast het potentieel en zetten volop in op slimme verlichting. Ook de Waalse overheid voegde de daad bij het woord en besloot om vanaf dit jaar haar wegennet – goed voor meer dan 90.000 lichtpunten – te gaan voorzien van geconnecteerde ledverlichting. De talloze voordelen trokken de beslissingnemers over de streep: een gegarandeerd lager energieverbruik, een lagere elektriciteitsfactuur, een veiliger wegennet dat tegelijk voldoet aan de eisen van de moderne weggebruiker, maar vooral de mogelijkheid om met een eenvoudige swipe op een smarttablet het totale lichtvolume te dimmen van 80% naar pakweg 30%. Een geweldige troef als er een stroomtekort of black-out dreigt in ons land! Anders gezegd: de overheid kan vandaag al acties ondernemen voor een beter klimaat morgen. 
 

3. Het introduceren van Circulaire Verlichting (oftewel Licht als een Dienst). Het As a Service-model biedt nieuwe kansen voor zowel het milieu (want een veel langere levenscyclus van producten dan in een Lineaire Economie), als voor de klant (want hij vermijdt bijvoorbeeld een investeringskost bij de introductie van de nieuwste, duurzame technologie) als voor de fabrikant. De Heilige Graal van Circulariteit!
Als onderdeel van een uitgekiende strategie rond Circulariteit opteerden de Antwerp Management School of ook nog de stad Kortrijk en de gemeente Destelbergen voor hun bibliotheken recentelijk voor het Koop Licht, Geen Lampen-principe. In ruil voor energiezuinige en gegarandeerde kwaliteitsverlichting voor een langere periode betalen zij slechts een maandelijkse bijdrage die uiterst betaalbaar blijft dankzij het verminderde energieverbruik en de bijgevolg lagere elektriciteitsfactuur. Een vestzak-broekzakoperatie als het ware, waarbij het vrijgekomen investeringsbudget kan gespendeerd worden aan de dingen die de Kortrijk, Destelbergen of Antwerp Management School echt belangrijk vinden.  En waarbij de lichtproducent de verantwoordelijkheid blijft dragen voor het hele verlichtingssysteem voor de afgesproken periode.

De verlichtingsindustrie kan, wil en staat eigenlijk te popelen om een constructieve en positieve bijdrage te leveren aan het klimaatdebat. Maar dan moet iedereen - nationale, regionale en lokale overheden maar evengoed bedrijven en huisgezinnen – bereid zijn om die ene stap te zetten.
Of anders gezegd: Koning, keizer, admiraal,… een goede klimaatactie hèbben we allemaal!

-----

Deze column werd ons aangeleverd in het kader van de actie Sign for my Future, een groots opgezette campagne waarmee bedrijven, universiteiten en organisaties de overheid oproepen om werk te maken van een doortastend klimaatbeleid.

architectura.be is één van de partners van Sign for my Future en zal regelmatig columns publiceren waarin architecten, ingenieurs en andere bouwprofessionals een lans breken voor een efficiënter klimaatbeleid.  

Wilt u ook uw mening kwijt in een column? Dat kan zeker. Contacteer ons via info@architectura.be of 011 56 19 50 en wij laten u weten wat de voorwaarden zijn voor een dergelijke column..

En vergeet natuurlijk ook niet om zelf ook te tekenen voor het klimaat en onze toekomst. Zo laat u de volgende regering weten dat ook u vragende partij bent voor een gedegen klimaatbeleid.