Gewikt en gewogen: MODULO architects over Topargex beton in stapelverband

MODULO architects bouwde onlangs nieuwe labo’s en werkplaatsen voor de industriële hogeschool ECAM in Sint-Lambrechts-Woluwe. Voor een schoolgebouw is een goede akoestiek van uitermate belang. Bij de keuze van het bouwmateriaal dient hier dan ook rekening mee te worden gehouden. Daarom opteerde Modulo Architects voor betonblokken in stapelverband, geproduceerd door Dou Beton, waarvan het beton van Topargex is.


Waarom hebt u voor dit product gekozen? Wat gaf de doorslag?

Deze betonblokken waren akoestisch veel beter door hun poreuze structuur. De kostprijs was ten opzichte van gebakken aarde lager, maar ten opzichte van gewone betonblokken hoger. Eerst werd omwille van het lage budget hiervoor geopteerd, maar uit akoestische testen bleek dit de nagalmtijd gevoelig te verhogen en de kost om dit achteraf via absorberende afwerkingsmaterialen te normaliseren werd dan weer duurder dan de Topargexblokken.
 

Hoe stonden de aannemer en de bouwheer tegenover deze keuze?

Beiden stonden hier positief tegenover. Het stapelverband stootte bij de aannemer echter wel op tegenstand, omdat deze vreesde dat dit structureel niet goed genoeg zou zijn (ontstaan scheurvorming) en dit volgens hem de kost zou doen stijgen. Dit bleek achteraf niet het geval.


Wat zijn achteraf gezien de sterke punten van het nieuwe product?

Omwille van het stapelverband en de goede akoestische absorptie is dit product ideaal om met een laag budget toch een niet alledaagse wandafwerking te bekomen. De textuur samen met het gekozen verband geeft een mooie wandafwerking. De betonblokken lenen zich uitstekend voor scholen, leslokalen, … 


Zijn er bepaalde elementen of details die nog voor verbetering vatbaar zijn?

De akoestische isolatie tussen twee ruimtes is minder dan verwacht. Dit werd ook aangegeven door Topargex zelf. Voor gewoon gebruik zijn de betonblokken sterk genoeg maar in werfomstandigheden, zoals bij botsing met werfmateriaal, bleken ze broos. Dit is moeilijk te vervangen, omdat ook de naastliggende stenen vervangen moeten worden en de mortelkleur steeds verschillend zal zijn. Dit kan eenvoudig verholpen worden door tijdig de aandacht van de werklieden hierop te vestigen.

Zijn er bepaalde dingen waar een architect rekening moet mee houden als hij/zij dit product wil gebruiken in een project?

De keuze voor het stapelverband vraagt meer wapening dan bij halfsteensverband door de grotere kans op doorbuiging. De ontwerpers kozen voor onzichtbare lintelen, wat ook moeilijk te realiseren is omdat Topargex zeer goed druk kan weerstaan, maar geen trek. De oplossing waren T-vormige metalen profielen die in de blokken werden geslepen. Ten slotte werd bij de borstwering in gekantelde blokken voldoende stijfheid voorzien door zowel horizontaal als verticaal voldoende te wapenen.

Ligt de prijs van dit product hoger of lager dan traditionele alternatieven?

Uiteindelijk zijn deze betonblokken een zeer traditioneel product waarvan de prijs hoger is dan gewoon beton. Ook kan er een meerkost zijn door het gebruik van onzichtbare lintelen, dilatatievoegen en eventueel een hogere werkkost, afhankelijk van het verband. Maar voor Modulo Architects is dit een kleine meerprijs voor het grote bekomen effect en blijft dit materiaal, ondanks de meerkost, een uitgelezen lowcost-product (bijvoorbeeld in vergelijking met betonmetselwerk met pleister).

De prijs zelf is moeilijk eenduidig te bepalen. Er werd gewerkt met volle blokken van 9 cm, 14 cm en 19 cm dik en holle blokken van 14 cm en 19 cm dik. Naast de kost voor de blokken, moet men ook rekening houden met mortel en wapening. De vaakst gebruikte blokken waren hier de holle blokken van 14cm dik. Zij kosten €75,95/m² (mortel inclusief) en werden gebruikt voor 3106,03 m² van het gebouw. Dit geeft een totale kostprijs van €235.902,98.