Gewikt & Gewogen: Mathias Lammens (abv+ architecten) over KAY-comforteilanden van Jansen the Building Company

Het Phoenixgebouw aan Brussel-Noord onderging in 2019 een grondige renovatie. Zo'n 750 ambtenaren van de Vlaamse overheid verhuisden naar het nieuwe Herman Teirlinckgebouw op de nabijgelegen site van Tour en Taxis en maakten plaats voor werknemers van verzekeraar Baloise Insurance. Die nieuwe 'bewoners' van het Phoenixgebouw kunnen er werken in de beste omstandigheden, want een hoog comfortniveau was voor de opdrachtgever en abv+ architecten, dat het ontwerp voor de renovatie afleverde, een belangrijk uitgangspunt. Onder meer de circulaire KAY-comforteilanden van Jansen the Building Company, die werken met straling, dragen daartoe bij. Ze werden aangekocht en dus niet geplaatst as a service, maar het product zelf is wél bijzonder circulair.

Wat is er precies circulair aan de KAY-comforteilanden of -klimaatplafonds?

"Niet alleen zijn de belangrijkste componenten van de KAY-comforteilanden, zoals de metalen panelen, het buissysteem en de ingewerkte verlichting, perfect recycleerbaar, de klimaatplafonds zijn ook zo ontworpen dat we ze eenvoudig kunnen hergebruiken. In het Phoenixgebouw gaat het op 10% na om panelen van een gestandaardiseerd formaat die we inhaakten in een ophangstructuur. Daardoor kunnen we de panelen binnen het gebouw makkelijk onderling switchen, interessant mocht er eens eentje de geest geven. In een mum van tijd wisselen we het kapotte paneel tijdelijk met eentje uit een ruimte die veel minder gebruikt wordt. Het gebouw werd immers ontworpen volgens een modulaire maat en daar passen de panelen mooi in. Ook circulair is het feit dat we de panelen zo hebben geplaatst dat er ruimte is om tussenwandjes te plaatsen zonder de panelen te beschadigen of te moeten verhangen – mede mogelijk door de modulaire opbouw van het gebouw, natuurlijk. De bovenkant van de tussenwanden komt zo rechtstreeks tegen de ruwbouw. Hoewel de KAY-panelen dat we plaatsten samen zo'n 7.000 m² beslaan, is het eigenlijke plafondoppervlak uitgerust met de KAY-comforteilanden dus nog een stuk groter. Dat Jansen the Building Company echt wil inzetten op circulaire producten en systemen, bewees het trouwens ook al met zijn modulaire wanden van Maars Jansen Living Walls."

Wat gaf de doorslag om voor het product te kiezen?

"Naast het circulaire aspect van dit product, waren er nog andere voordelen waardoor we voor dit nieuwe concept van verwarming, koeling en verluchting kozen. Dankzij de KAY-comforteilanden konden we de vrije hoogte van de bestaande structuur verhogen van 2.6 m naar 2.85 m. Dat komt het comfort uiteraard alleen maar ten goede. De openingen tussen de KAY-panelen bieden daarnaast niet enkel het voordeel dat tussenwanden kunnen worden geplaatst zonder gevolgen voor de eilanden, ze zorgen ook voor een betere akoestiek. En voor een betere inertie, want het blote beton gaat waar het plafond open is, er mee voor zorgen dat het gebouw minder snel opwarmt of afkoelt. Dat de sprinklers en ledverlichting in de panelen verwerkt zitten, was een derde reden om voor de KAY-klimaatplafonds te kiezen, technisch handig en mooi. Dat hangt meteen ook samen met hun laatste grote troef: hun esthetiek. De panelen zijn niet helemaal balkvormig, de zijkanten zijn in de hoogte omgeplooid naar binnen. Daardoor ogen ze heel frêle, mooi en eenvoudig. We kozen overigens voor de witte versie."

Hoe stonden de aannemers en bouwheer tegenover de keuze voor het product?

"Enthousiast. Ze wilden een verschil maken met andere kantoren in de buurt en wilden dat vooral doen met de grotere vrije hoogte. Natuurlijk hadden ze dat ook op een andere manier kunnen aanpakken, maar de KAY-comforteilanden waren gewoonweg de beste optie. Daarnaast vonden ze het een grote troef dat ze tijdens de verbouwing en ook in de toekomst tussenwanden kunnen plaatsen zonder de KAY-plafonds te moeten weghalen of ze te beschadigen."

Wat zijn achteraf gezien de sterkte punten van de KAY-klimaatplafonds?

"Hun esthetiek, de flexibiliteit die ze mogelijk maken en het comfort dat ze bieden."

Zijn er bepaalde elementen of details die nog voor verbetering vatbaar zijn?

"De panelen worden nog niet in België geproduceerd, waardoor de leveringstermijnen soms wat langer zijn. Jansen the Building Company bekijkt momenteel productiemogelijkheden in eigen land. Productie in België zal ongetwijfeld de leveringstermijnen inkorten én een mooi pluspunt vormen op het vlak van duurzaamheid door de kortere transportbewegingen."

Zijn er bepaalde zaken waar een architect rekening mee moet houden als hij kiest voor dit product?

"Bij de keuze van de armaturen in de panelen moet hij natuurlijk goed rekening houden met het gewenste vermogen."

Voor welk type projecten zijn de KAY-comforteilanden vooral interessant en voor well type minder?

"Tenzij je een bureau maakt in je huis, lijken ze me in de woningbouw niet echt interessant. Gezien hun look en formaat lenen ze zich beter voor kantoren, ziekenhuizen, hotels …"

Ligt de prijs van bouwen met dit product hoger dan die van bouwen met (niet-circulaire) soortgelijke oplossingen?

"De prijs zit goed. Het zijn niet de goedkoopste, maar zeker ook niet de duurste klimaateilanden."