De Gentse dokken worden getransformeerd volgens een nieuw masterplan. Industriële loodsen ruimen baan voor nieuwe woon -en werkgebouwen. De enkele industriële gebouwen die overblijven worden bewaard of krijgen een nieuwe bestemming. De transformatie van de zogenaamde grindbakken maakt deel uit van dit masterplan. Deze ongewone, 170m lange , betonnen structuur, herbergde oorspronkelijk opslagputten voor grind en zand. Via een blauwe kraan werden de grondstoffen overgeheveld van schepen naar vrachtwagens. Later raken de grindbakken buiten gebruik en wordt de structuur overgelaten aan de tand des tijds.
Met het herbestemmingsproject genaamd USE ME willen architecte Sarah Melsens en artieste Roberta Gigante de identiteit van deze plaats verkennen, zowel in haar fysieke vorm als de historische betekenis. Het duo wil de structuur een nieuwe appreciatie meegeven door ze om te vormen tot bruikbare ruimte in het stedelijk landschap.
Geometrie & pragmatisme
Opvallend aan de site is het strakke geometrische patroon. De geometrische vorm is krachtig maar niet dogmatisch omdat een tegenwicht wordt gecreëerd door middel van onregelmatigheden en ad hoc elementen. Zo zijn op de centrale as doorheen de hele lengte van de structuur nu symmetrische openingen gemaakt waarin neonverlichting is aangebracht.
Wisselende muurdikte, houten plugs en versterkende structuren in ijzer duiden dan weer op een pragmatische aanpak. Details, zoals de neon verlichting en de willekeurig geplaatste afvoergoten moeten de site een speels karakter meegeven.
Toegankelijkheid
Door de ingrepen te beperken tot minimale, maar strategische interventies, willen Melsens en Gigante de grindbakken inzetten als een ontmoetingsplek voor huidige en nieuwe omwonenden. Bij specifieke evenementen hebben de grindbakken, door hun monumentaliteit ook de capaciteit om gebruikers van de hele stad aan te trekken.
Daarom is toegankelijkheid essentieel. Een grote toegangshelling onder de blauwe kraan, zorgt dat iedereen, ook mindervaliden, de grindbakken kunnen betreden. Een nieuwe betonnen trap aan het andere eind zorgt voor toegankelijkheid van de bakken zelf, maar kan ook ingezet worden als tribune bij voorstellingen.
Foto: Johnny Umans
Tijd en verfNaast ruimtelijke interventies, willen Melsens en Gigante ook het tijdelijke aspect in rekening brengen. Op een termijn van 25 jaar zal de stedelijke en zeker ook sociale context van de grindbakken ingrijpend veranderen. Daarom neemt dit ontwerp bewust een intermediaire positie in. Opdat de grindbakken een link worden tussen verleden en toekomst vinden Melsens en Gigante tijdelijkheid en openheid fundamenteel in hun ontwerpvoorstel.
Hun interventies grijpen in op het materiaaloppervlak, de plaats bij uitstek waar de tijd haar sporen nalaat. Een eerste ingreep bestaat erin de grindbakken wit te verven met wegenverf. Wegenverf is niet alleen een herkenbaar element in de directe omgeving, het is ook een ‘stedelijke’ verf die bestand is tegen slijtage, temperatuurschommelingen en allerlei soorten activiteiten. Deze opvallende ingreep is rechtstreeks leesbaar als ‘een nieuw begin’. Een wit canvas dat vraagt om sporen van een hernieuwd gebruik.
Melsens en Gigante vroegen het Brussels collectief Rotor om een eerste interventie in de grindbakken. Zij kozen ervoor bepaalde zones niet wit te verven om de bestaande sporen des tijds te bewaren. Zo springen de elementen die een verhaal te vertellen hebben onmiddellijk in het oog. Door sporen van het verleden en de toekomst samen te brengen, hoopt USE ME verschillende generaties met elkaar te verbinden.
Melsens en Gigante hopen zo dat hun site een baken wordt van het stedelijke landschap in Gent.