Groen aan de Schelde

Ongeveer 2000 woningen, 80.000 vierkante meter kantoren en winkels, twee scholen, crèches en meer dan twintig hectare park en groen. Dat zit er allemaal in de stadsuitbreiding die Triple Living de komende jaren in het zuiden van Antwerpen wil realiseren. Burgemeester Bart De Wever plantte in november de symbolische eerste boom van het ambitieuze project. Stefan Paeleman, samen met Jeff Cavens gedelegeerd bestuurder van de projectontwikkelaar, vertelt er meer over: “Nieuw Zuid is een duurzaam en groen woonproject voor alle Antwerpenaren, een gemengd project dat wonen, werken en vrije tijd combineert. Dat doen we door de levendigheid en het praktische van de stad uit te spelen, terwijl we dat ‘grijze’ van de stad counteren met veel groen. Vijf keer meer groen zelfs dan in een gemiddelde Antwerpse stadswijk.”

Dat het project echt voor alle Antwerpenaren moet dienen, bewijzen ook de verschillende voorzieningen op de site. Er komen naast appartementen en stadswoningen ook assistentiewoningen voor oudere bewoners, twee crèches geven jonge gezinnen meer ruimte en studentenhuisvesting moet een plaats bieden aan jongvolwassenen die studeren aan de nabije hogeschool. Paeleman: “We proberen een gezonde mix van bevolkingsgroepen te creëren in de wijk, wat ten goede komt aan de leefbaarheid.”

Woonkwaliteit

Het ontwerp van de site is uitgewerkt door Secchi-Viganò, het Italiaanse stedenbouwkundige bureau dat ook het plan van Park Spoor Noord heeft vormgegeven. Zij kozen voor een brede binnenstraat, parallel met de Schelde, die aansluit op de Vlaamse en Waalse kaai. Haaks daarop komen de woonstraten die de toegangsweg verbinden met de woongelegenheden en het park. Auto’s kunnen terecht op ondergrondse clusterparkings aan de hoofdstraat. Zo is de rest van de wijk autoluw, maar kunnen de bewoners toch vlakbij hun woning parkeren. Dat geeft ruimte aan wandelaars en fietsers in de wijk, die ook gebruik maken van de vele paadjes over het hele domein en van de verbindingen met de rest van de stad. Naast het Justitiepaleis komt er bijvoorbeeld een doorgang naar het ‘Oude’ Zuid, waar bewoners ook de tram kunnen nemen naar de binnenstad. Het treinstation Antwerpen-Zuid is eveneens vlakbij.

De ontwerper zocht ook naar woonkwaliteit voor àlle bewoners, een prachtig uitzicht draagt daar toe bij. Paeleman: “Voor Antwerpenaren moet dat natuurlijk in de eerste plaats een rechtstreeks zicht op de Schelde zijn. Het ontwerp van Secchi-Viganò biedt dat zicht aan zoveel mogelijk woningen aan, terwijl aan de andere kant van de wijk het park voor een mooi panorama zorgt. Dat is een van de redenen waarom we voor hun ontwerp kozen.”

Voorbeeld van duurzame stadsontwikkeling

Nieuw Zuid moet ook een toonbeeld worden van duurzame stadsontwikkeling. Alle gebouwen zijn passief en aangesloten op een warmtenet. Die centralisatie biedt veel ecologische voordelen, terwijl het gebruiksgemak voor de bewoners hetzelfde blijft. Dat net werkt nu nog met een warmtekrachtcentrale op gas, maar in de toekomst kan het systeem gebruik maken van restwarmte van de havenindustrie, een aanzienlijke besparing.

Door slimme terrasbouw zorgt Triple Living er daarnaast voor dat de passiefwoningen ook in de zomer fris zijn. Grote buitenruimtes, sommigen zelfs groter dan 20 m², houden de zon tegen en geven de bewoners een aangename buitenruimte. In de winter en de tussenseizoenen kunnen ze die terrassen dan weer volledig afsluiten en als een deel van de woning gebruiken. Het park van 15 hectare aan de Konijnenwei en de 5 hectare wijkgroen ondersteunen natuurlijk ook het duurzame karakter van de hele wijk. Daarnaast komt er ook een groene strip langs de kaaien. Landschapsarchitect Bas Smets zorgt samen met studiebureau Arcadis voor de ontwikkeling van die publieke ruimte. Smets: “Het project Nieuw Zuid is een vooruitstrevend project met de juiste balans tussen duurzaamheid, design en functionaliteit. Door de integratie van de groenstrip en de renovatie van de kaaien zal Nieuw Zuid met voorsprong de meest aangename woonomgeving van de stad worden.” Al dat groen maakt de wijk ook hemelwaterneutraal: het kan op natuurlijk wijze in de bodem infiltreren en verdampen. Die groene en waterrijke omgeving zorgt ook voor verkoeling tijdens de zomermaanden.

‘Kaai Nieuw Zuid’ en ‘De Zuidertuin’

Voor de gebouwen koos Triple Living voor enkele gerenommeerde architecten. Poponcini & Lootens (POLO Architects) realiseren samen met het Nederlandse Atelier Kempe Thill het eerste project: Kaai Nieuw Zuid. Die oplevering staat gepland in de zomer van 2015. De Zuidertuin, vormgegeven door Robberecht en Daem architecten, zal in het najaar van 2016 klaar zijn voor gebruik. Paeleman: “De architectuur van Robberecht en Daem is zeer rijk, maar toch voldoende discreet en niet te schreeuwerig. Dat is iets wat mensen appreciëren. Het omvat appartementen van één tot vier kamers, maar ook types van grondgebonden woningen met een tuin en verdieping, bijna zoals een rijwoning in de binnenstad. Het gebouw heeft daarnaast een tuin op het dak, met een schitterend panorama over de Schelde en de rest van Antwerpen. Onderaan komen commerciële ruimtes, perfect voor bijvoorbeeld een koffiebar waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Aan zulke ontmoetingsplekken hebben we over de hele wijk enorm veel aandacht besteedt.”

Dit artikel verscheen reeds eerder in Trends Style magazine.