Het Lebeau-project, dat gelegen is aan de rand van de Grote Zavel, wil het voormalige pand van de RTT herontwikkelen. Dankzij vruchtbare gesprekken met de lokale overheden, de buurtbewoners en de buurtcomités is het project aanzienlijk geëvolueerd. Aan de ontwerptafel voor Lebeau zitten de architectenbureaus MLA+, Korteknie Stuhlmacher Architecten & en assar Architects.
Vandaag benadert het hele project de omgeving op een meer evenwichtige en respectvolle manier. Het overgrote deel van de bestaande gebouwen wordt zo behouden (ruim 75%) en gerenoveerd tot kantoorruimtes. Wat het woongedeelte betreft, zal er minder sloopwerk aan te pas komen (ongeveer 20% van de bestaande site). Met 64 nieuwe appartementen werd het project zo herdacht dat de integratie in het bestaande stedelijke weefsel geoptimaliseerd wordt en de bewoners tegelijkertijd zullen kunnen rekenen op energiezuinige woningen. De aanleg van een binnentuin (1.500 m²) impliceert de sloop van het binnengedeelte en zal de hitte-effecten doen afnemen, alsook helpen bij het opslaan van regenwater en bijdragen tot de ontwikkeling van de biodiversiteit in de stad.
"Alle afmetingen van de nieuwe gebouwen passen nu harmonieus in die van de bestaande constructies, terwijl uitsparingen op de gereconstrueerde delen het mogelijk maken om de doorgang van natuurlijk licht te bevorderen in de omliggende straten. Om dit te kunnen bereiken werd de toren geschrapt, die oorspronkelijk als hotel aan het Gerechtsplein zou dienen” , aldus Marc Poncelet, directeur van het Lebeau-project.
Stadsontwikkeling
Het plan wordt aangevuld met een ondergrondse rotatieparking van twee verdiepingen met meer dan 300 plaatsen voor fietsen, winkels en een restaurant. Het commerciële deel van het project stelt een reeks nieuwe units voor die de momenteel blinde gevel van de Lebeaustraat nieuw leven zullen inblazen en zo een essentiële link met het hart van de stad zullen vormen.
Deze veranderingen weerspiegelen een benadering die meer past bij de stadsontwikkeling, en waarbij effectief het belang wordt benadrukt om steeds te luisteren naar en rekening te houden met de behoeften en ambities van de lokale bewoners.
Jean-Charles Harzé, voorzitter van de vereniging van handelaars op de Zavel, getuigt: "We hebben ons achter dit project geschaard omdat de connectie tussen de Zavel en de benedenstad momenteel onbestaand is. Dit nieuwe gebouw zal een levendige connectie creëren tussen het Justitieplein en de Zavel. Omdat het nieuwe gebouw bovendien winkels op de begane grond zal huisvesten, zal het voor meer leven in de straat zorgen.”
Buurteenheid
Een aantal voormalige tegenstanders hebben zich nu achter het project geschaard en staan achter de plannen. Onder hen Nupur Tron, eigenaar en directeur van de Frison Horta Foundation, die haar vertrouwen uitsprak in de vernieuwde visie van het project en haar geloof in de voordelen ervan voor de wijk: "Een van mijn missies in het leven is om deze stad te helpen om nog mooier te worden, ze te bewaren en ze kunnen delen. En ik ben misschien geen Europeaan van origine. Maar ik ben een Indiër die graag helpt om het Belgisch erfgoed in ere te herstellen.”
Wat het Lebeau-project betreft, zijn er twee heel belangrijke factoren die Tron van gedachten hebben doen veranderen: “Ten eerste konden de experts me verzekeren dat er geen enkel risico was voor het Hortahuis en de restauratie ervan. Ze hebben alle voorzorgsmaatregelen genomen. Er werd zelfs een machine geplaatst om trillingen te meten. Ze hebben ook de plannen op een aantal punten aangepast. De grote toren maakt er geen deel meer van uit, het hotel ook niet, en 70% van de oorspronkelijke site zal behouden blijven. De experten zijn effectief in gesprek gegaan en ik denk dat dat zijn vruchten heeft afgeworpen. Ik kijk er - net zoals vele anderen - naar uit om het eindresultaat over een paar jaar waar te nemen."
Ook Marie-Laure Roggemans, voorzitster van vzw Kunstberg, sprak haar steun uit voor het project: "Toen we het dossier voor de eerste keer doornamen, vonden we het een heel gedurfd project. Zeker omdat het een hele woonblok betrof, en dan ook nog eens voor gemengd gebruik, gaande van kantoren over woningen tot commerciële functies.” Bij vzw Kunstberg waren ze vooral geïnteresseerd omdat de Ruisbroekstraat het Lebeau-project momenteel scheidt van de achterkant van de KBR, waardoor het project de doorgang tussen de Albertina en de Ruisbroekstraat aanzienlijk zal versterken. “Naar mijn mening moesten we dit verhaal echt steunen, omdat het een meerwaarde zou zijn voor de Zavel. Het project levert een echte bijdrage aan het stedelijk karakter en de boven- en benedenverbindingen van de stad", besluit Roggemans.
Circulariteit
Het gerenoveerde en gerestaureerde deel van het project groeit aanzienlijk, tot ruim 75%. Het project zet bijgevolg ook sterk in op circulariteit, onder meer door bestaande materialen te hergebruiken. Het project zal bovendien vrij zijn van fossiele brandstoffen dankzij de installatie van geothermische systemen en warmtepompen. De toekomstige gebouwen krijgen een grote binnentuin en meerdere groene daken. “Deze zullen bijdragen aan de levenskwaliteit van de bewoners, maar zullen het ook mogelijk maken om regenwater op te vangen en de stedelijke biodiversiteit te vergroten”, benadrukt Marc Poncelet.
Lokale dialoog
Het verkrijgen van de bouwvergunning is een belangrijke fase in de realisatie van het project. Projectontwikkelaar Immobel blijft alle lokale belanghebbenden prioritair informeren en raadplegen. Om het project zo snel mogelijk tot een goed einde te brengen, zullen de werken zo snel mogelijk van start gaan met de eerste afbraakwerken. Met het oog op de bezorgdheid van de lokale gemeenschap zullen echter alle voorzorgsmaatregelen genomen worden om de overlast voor omwonenden tot een minimum te beperken. Als alles volgens plan verloopt, kunnen tegen eind 2026 de nieuwe bewoners verwelkomd worden op de site, die al sinds 2019 verlaten is.