Groen licht voor nieuwe hoofdzetel NMBS Brussel-Zuid (OMA + Jaspers-Eyers + sssar)

“Ik bevestig dat urban.brussels de stedenbouwkundige vergunning voor het voormalige postsorteercentrum heeft afgeleverd. Dat is het resultaat van een lang proces met een architectuurwedstrijd en veel overleg. Dit renovatieproject zal deze site doen heropleven. Op stedenbouwkundig vlak is het volledig klaar. Zoals gevraagd zal het gebouw publiek toegankelijk zijn. De activatie van de benedenverdieping maakt dat mogelijk, ” legt staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet uit

"De NMBS heeft bevestigd dat ze haar hoofdzetel in Brussel wil behouden. Ze heeft de nodige middelen voorzien voor een ambitieus project met een architectuurwedstrijd. Deze vergunning is belangrijk voor de toekomst van de wijk. Het station speelt er namelijk een sterke historische en symbolische rol. De middelen voor de stadsrenovatie zullen de komende jaren massaal in de wijk worden geïnvesteerd om dit project te ondersteunen en aan te vullen. Zo kunnen we de buurtbewoners, de Brusselaars en de bezoekers van onze hoofdstad een kwaliteitsvolle omgeving aanbieden,” zegt minister-president Rudi Vervoort.

Het ontwerp

De site bevindt zich in en rond het Zuidstation van Brussel. De nieuwe hoofdzetel is gelegen aan de kant van de Fonsnylaan in de gemeente Sint-Gillis. Naast kantoren voorziet zij ook een opleidingscentrum, conferentiezalen, bedieningscentra, …

Het ontwerp van de architecten OMA, Jaspers - Eyers Architects en Assar Architects behoudt de drie bestaande gebouwen en voegt er een sobere en hedendaagse uitbreiding aan de kant van de sporen aan toe. Dit lineaire gebouw wordt gekenmerkt door een zekere ‘horizontaliteit’ en staat symbool voor de sporen. In totaal is het nieuwe gebouw 60,5m hoog. Dit vormt slechts een verschil van 10 m met de gemiddelde hoogtes van de gebouwen in de buurt. Op die manier blijft het visuele comfort voor de buurt gewaarborgd. Uit respect voor het verleden wordt de gekende gele baksteen aan de buitenkant gevrijwaard. Het interieur wordt gereinigd en gerenoveerd maar ook hier krijgen oude elementen een nieuwe functie bij de inrichting van de nieuwe hoofdzetel. De integratie van de bestaande gebouwen wordt bestudeerd in samenspraak met Callebaut Architecten. 

Aan de kant van de sporen krijgt het gebouw gekleurde binnenschermen in de gevelcompositie. De verschillende gekleurde panelen zorgen voor een speels element terwijl het visuele comfort gegarandeerd blijft. De keuze in beglazing, zon- en warmtewerende lagen en een beperkte lichtreflectie van het geveloppervlak dragen daartoe bij.  

Het interieur legt eveneens de nadruk op lineariteit, net als aan de buitenkant. De kantoorruimtes zijn zo ontworpen dat ze aanpasbaar zijn aan een alternatief gebruik.

intermodaal knooppunt

Dit project wil in de eerste plaats Brussel-Zuid, het station met het grootste spoorwegaanbod van het land, herpositioneren. Het is een intermodaal knooppunt in België en een belangrijk Europees spoorwegknooppunt.

De indeling van de ruimten en de doorstroming bij de ingangen worden verbeterd zodat de reiziger zich beter kan oriënteren en zijn weg kan vinden. De hoofdingang wordt veel zichtbaarder en toegankelijker, en dankzij een bijkomende toegang via een gang die wordt doorgetrokken naar de Fonsnylaan zullen de reizigers direct toegang hebben tot de perrons en is er een vlottere doorstroming mogelijk.

Ook de manier waarop het station in verbinding staat met de buurt krijgt een make-over: bedrijvige, aangename en uitnodigende ruimten op de benedenverdieping zullen plaats bieden aan nieuwe winkels, diensten of openbare uitrustingen. Het project omvat de aanleg en herinrichting van de onderdoorgangen aan de kant van de Fonsnylaan.

Bruisende buurt

Het project moet bijdragen aan de heropleving van de Zuidwijk en zal zorgen voor een gezelligere, bruisendere buurt waar het op elk moment van de dag goed toeven is. Hiermee wordt een strategische doelstelling van NMBS vertolkt: haar stations als levendige en intermodale locaties en hun omgeving aantrekkelijker maken voor haar reizigers en omwonenden, en hen zo aanmoedigen om voor de trein te kiezen.

De wijk rond het station Brussel-Zuid is goed bereikbaar met het openbaar vervoer, er is een rijke sociale mix met kantoren, handelspanden en woningen. "Ze speelt een belangrijke rol in Brussel, alsook op nationaal en internationaal vlak en dus verdient ze een transformatie om de levenskwaliteit van haar buurtbewoners te verbeteren en om het imago van de belangrijkste toegangspoort tot de hoofdstad voor reizigers te versterken", klinkt het bij het Brussels Gewest. 

"Behalve een aanzienlijke verbetering van de onmiddellijke stationsomgeving, zal het project ook de functies van de wijk opnieuw in evenwicht brengen met meer openbare voorzieningen, groene ruimtes en woningen. Het nieuwe gebouw wordt een herkenningspunt in het Brusselse stadsbeeld, en zet de aanwezigheid van het station op een sobere en eigentijdse manier in de verf."

Betere dienstverlening

Met dit project worden alle teams van NMBS, die momenteel verspreid zijn over 7 locaties rond het Zuidstation en 140.000 m² in beslag nemen, samengebracht op één plek, in een gebouw met een oppervlakte van 71.000 m². Dit zal zorgen voor meer transversaliteit en samenwerking, wat de dienstverlening aan de reizigers verder ten goede komt. Het nieuwe gebouw zal de essentiële functies voor het nationale treinverkeer huisvesten en wordt daardoor het zenuwcentrum van het realtimebeheer van het verkeer en de veiligheid op het spoorwegdomein. 

Het project is het antwoord op verschillende uitdagingen van NMBS als overheidsbedrijf. NMBS optimaliseert het gebruik van haar terreinen (vermindering van meer dan 50%) met een modelproject op ecologisch gebied (uitstekende BREEAM-score van 83,5% – passief gebouw, nul fossiele energie, circulariteit van materialen, voorbeeldig waterbeheer, verhogen van biodiversiteit enz.).

Het project voert ook de ‘new way of working’ in, in een kwalitatieve omgeving die rekening houdt met een aanwezigheidspercentage van 50% van het personeel op locatie. Ook op digitaal vlak is het een innovatief project dat een preventief en realtimebeheer van het gebouw mogelijk maakt en helpt om het verbruik, de bezetting en het onderhoud ervan te optimaliseren. Dit project zal ook het energieverbruik, de bedrijfskosten en de milieu-impact van de huidige gebouwen aanzienlijk verminderen.

De werken gaan binnenkort van start

Beveiligings- en saneringswerkzaamheden zijn recent opgestart. De eigenlijke werken zullen in de komende maanden van start gaan. Het nieuwe gebouw zou in de loop van 2025 operationeel moeten zijn.