De meest duurzame vorm van stadsvernieuwing is het opwaarderen van bestaande buurten. Gent doet dit voortreffelijk met de oude havenbuurt Oude Dokken, waar duidelijk een nieuwe wind waait. Met de bijzondere en vernieuwende stadsschool Melopee kwam er al een trekpleister bij, en nu is er extra wooncomfort gecreëerd met de nieuwe woontoren aan het Stapelplein, waarbij gebruik is gemaakt van de ecologische 'Nature7 Brick R' van Vande Moortel. Het ontwerp van 360 Architecten kadert in een masterplan voor de site en draagt als referentiepunt bij aan de omschakeling naar een duurzame stadswijk.
Om de omschakeling van oude stadshaven naar woongebied te maken, zette het bureau van Rem Koolhaas de eerste lijnen van het masterplan uit. Hun concept van het ‘brochettemodel’, waarbij aan beide zijden van het oude dok bebouwing afgewisseld wordt met open parkzones, heeft 360 Architecten verder verfijnd in een nieuw stadsontwerp. Kris Buyse (360 Architecten) licht toe: “We namen de schaal van het naastliggende Handelsdokcenter als referentie en kwamen tot het idee om de nieuwe gebouwen langs het Stapelplein op te vatten als een variant op het ‘palazzo’, een omsloten gebouwenfiguur in hoefijzervorm, gericht op het water.”
Op de kop van de site was in het RUP reeds een woontoren voorzien. “We besloten de woontoren een genuanceerd profiel mee te geven, enerzijds aansluitend bij de palazzo’s, anderzijds fier oprijzend als baken en referentiepunt voor de nieuwe ontwikkelingen aan de Oude Dokken,” aldus Kris Buyse. De toren kreeg een alzijdige benadering en laat zich per zijde op een andere manier aflezen, waarbij elke gevel unieke eigenschappen heeft.
Gezien de ligging aan de oude stadshaven werd een robuuste uitstraling noodzakelijk geacht. Dit leidde tot een materialisatie in baksteen en beton. Na een lange zoektocht werd gekozen voor de grijsgroene tint van de ‘Nature7 Brick R’ van Vande Moortel. Deze baksteen biedt zowel de benodigde robuustheid als de juiste tint, en heeft een natuurlijke uitstraling die de verschillende gevelsprongen goed aflijnt.
De gevels zijn opgebouwd uit doorlopende vloerbanden van geprefabriceerd beton met een groen pigment, afgewisseld met schijven metselwerk. In de diepe raamnissen werd de overgang naar de ramen uitgewerkt in geglazuurde baksteen, eveneens in een groene tint. De aluminium ramen en balustrades kregen een lichte anodisatietint in champagnekleur, wat de woontoren een warme en rijke uitstraling verleent.
De hoofdrol wordt vertolkt door de Hand-Made Nature7 Brick R, die in halfsteensverband en met traditionele voeg is verwerkt. Door de toepassing van doorlopende, betonnen vloerbanden zijn alle metselwerkvlakken teruggebracht tot kleine oppervlaktes, wat dilatatievoegen overbodig maakt. Bovendien betekent het gebruik van het ecologische Brick7-formaat van 7 cm in plaats van de klassieke 10 cm een besparing van 30% aan grondstoffen, minder energieverbruik, lagere CO2-uitstoot en minder transport.
Circulariteit en duurzaamheid staan hoog op de agenda bij 360 Architecten. De woontoren is ontworpen met een duurzaam en intelligent casco waarbij structuurelementen toekomstige planinvullingen zo min mogelijk hinderen. De heldere circulatie- en draagstructuur, repetitieve gevelopbouw en eenvoudige detaillering bieden een robuust kader voor flexibele toekomstige invullingen. Ook het windcomfort is geoptimaliseerd door de verspringingen in de gevels en uitkragende elementen, wat valwinden voorkomt en ruime inpandige terrassen windluw maakt.
Het stadsontwerp met palazzo’s, de toren, heringerichte kade en parkzone vormt de aanzet voor een duurzame stadswijk aan de oude stadshaven. Bovendien zijn alle gebouwen geschakeld aan de overliggende SPE-centrale, waardoor restwarmte kan worden aangewend voor de verwarming van de woningen. Met dergelijke stadsvernieuwingsprojecten toont Gent haar ambitie voor een leefbare en energiezuinige stad.