Twaalf kilometer ten zuidwesten van Málaga, aan de Costa del Sol, ligt Torremolinos. Midden in de toeristische Calle Salvador Allende, op slechts vijftig meter van het strand, heeft het nieuwe lokale architectenbureau Eido een neomodern en opvallend gebouw van aluminium, glas en keramiek neergezet. Het bevat elf woningen met grote ramen, elk met een unieke plattegrond. De Las Golondrinas zijn aan de zijkanten toe, zodat ze afgescheiden zijn van de omliggende percelen. Naar voren en naar achteren toe zijn ze open, om een optimale belichting en luchtstroom te garanderen. Een gesprek met architect Iván Faltoyano van Eido en de projectleider van Finstral, Mauro Zambianco, over het gebruik van licht en de kunst om ondanks strenge voorschriften iets bijzonders te creëren.
Mijnheer Faltoyano, wat waren de bouwvoorschriften voor de Las Golondrinas?
Iván Faltoyano: In het begin was het een beetje chaotisch, want de ideeën van de opdrachtgever wisselden. Eerst vroeg hij ons om een woongebouw met achttien kleine studio’s te ontwerpen. Dat werden dan twaalf en vervolgens elf eenheden.
Waarom?
Iván Faltoyano: Omdat het een opbrengsteigendom is, kwam hij tot de conclusie dat grotere eenheden beter zouden verkopen. In de loop van de ontwerpfase werd de opdrachtgever zo verliefd op het gebouw dat hij besloot om twee penthousewoningen op de bovenste verdieping samen te voegen en er zijn eigen thuis van te maken.
Elf woningen op drie verdiepingen, hoe kan dat?
Iván Faltoyano: Het was een kwestie van de beschikbare ruimte optimaal te benutten. De lichtinval en de uitzichten, die de woningen met de buitenwereld moesten verbinden, waren ons vertrekpunt voor de vormgeving. Met dit als uitgangspunt probeerden we deze criteria te optimaliseren door het volume waarmee we eerst gewerkt hadden aan te passen. We stelden voor om - zoals bij een tetriskubus - conventionele woningen van uiteenlopende grootte op de benedenverdieping te bouwen en vier - later werden dat er drie - penthousewoningen op twee verdiepingen. Op die manier konden we alle woningen van buitenaf toegankelijk maken via de benedenverdieping en de bespaarde gangruimte gebruiken voor het grondplan van de penthousewoningen. We haalden trouwens inspiratie uit de Unité d’habitation van Le Corbusier in Marseille.
Waar haalde u het idee van een dynamische loggiagevel met zonweringselementen vandaan?
Iván Faltoyano: De hele vorm van het gebouw is aangepast aan het erg smalle perceel. De voorgevel is gericht naar het zuidoosten, om het licht in de ochtend maximaal te benutten en het te weren tijdens de warmste middaguren. Tegelijkertijd zorgt de dynamische gevel met de zonweringen voor privacy en intimiteit op de terrassen. In de scheidingswanden zijn bovendien technische voorzieningen en diensten geïntegreerd.
Het valt ook op dat de ramen bijna de helft van de voorgevel innemen ...
Iván Faltoyano: De belangrijkste vereiste was dat binnen en buiten in elkaar zouden overvloeien. Met veel licht dankzij grote glasoppervlaktes. Wanneer de opdrachtgever op de bank zit in zijn woonkamer, moet hij het gevoel hebben dat hij vlak aan de zee is. De voorgevel van de woningen bestaat inderdaad bijna volledig uit glas dankzij de ramen die even hoog zijn als de ruimte, namelijk 2,65 meter. De verkoop van woningen in Spanje is gebaseerd op uitzicht, lichtinval en helderheid. Alle woningen in dit gebouw waren al voor het einde van de werken verkocht. Door het grote aantal openingen en ramen en het vastgelegde budget moesten we een betaalbare en toch esthetische oplossing vinden voor het bouwproject. En zo kwamen we terecht bij Finstral.
Mauro Zambianco: De echte uitdaging voor ons waren echter niet de grote raamelementen, want dat is standaard bij ons, maar wel het feit dat de ramen in elke woning andere afmetingen hebben. Er was dus een oplossing op maat nodig, die op basis van de specifieke eisen van de architecten tot stand kwam. In alle woningen werd gewerkt met combinaties van vaste ramen en ramen die open kunnen. Het project vroeg bovendien om ramen met een minimalistische esthetiek, weinig onderhoud, veel lichtinval en uitstekende thermische en akoestische prestatiekenmerken. De architecten gaven uiteindelijk de voorkeur aan de Nova-line-vleugel, die aan de buitenkant verborgen is, omdat die een symmetrische esthetiek tussen de vaste ramen en de vleugelramen mogelijk maakt. Bovendien oogt een verborgen vleugelprofiel veel slanker dan klassieke raamprofielen. Het is namelijk maar zeven centimeter breed in plaats van de gebruikelijke elf tot veertien centimeter. Er komt zo ook veel meer daglicht binnen in de ruimte. Het gebruik van het zo goed als kleurloze Mediterran-glas zorgt bovendien voor een goede lichtdoorlatendheid, gepaard met efficiënte bescherming tegen de zon. De buurt is een toeristische hotspot en er komen in de zomer veel mensen en auto’s voorbij. Met het dubbele isolatieglas en de combinatie van glas van verschillende dikte konden we de gewenste bescherming tegen lawaai bieden.
Iván Faltoyano: Ja, dat is nog een reden waarom we blij zijn dat we voor deze ramen gekozen hebben. Ook tijdens de bouwwerken was de uitstekende geluidsisolatie al merkbaar: als je binnen stond en snel iets wou roepen naar de werklui buiten, dan konden die daar niets van horen. Het verschil tussen geopende en gesloten ramen is echt ongelooflijk.
Waarom heeft de opdrachtgever gekozen voor kunststof ramen?
Mauro Zambianco: Kunststof heeft een uitstekende kwaliteit voor een goede prijs. Daarom was het niet alleen voor het budget de juiste beslissing. Kunststof is ook uitstekend bestand tegen weersinvloeden. Zelfs in de buurt van de zee heeft het geen last van de zilte lucht. En het vergt nauwelijks onderhoud.
Iván Faltoyano: Naast de prijs en het onderhoud was echter ook de minimalistische esthetiek van de ramen doorslaggevend voor onze keuze. We hebben op de markt geen vergelijkbaar product van deze kwaliteit gevonden. Daarnaast past het gesatineerde, witte oppervlak van de Nova-line-ramen goed bij de sobere stijl van de lichte binnenruimtes en de houten vloer.
De bouwfase duurde in totaal dertien maanden, wat relatief kort is. Wat betekent dat voor de montage van de vele raamelementen met verschillende afmetingen?
Mauro Zambianco: Omdat er op het smalle perceel geen plaats was om de ramen te laten liggen, moesten we de levering per raamgevel regelen. We moesten dus met gespreide leveringen en montagetijdstippen werken. En aangezien voor elke woning ramen met andere afmetingen nodig waren, moest op elk raam nauwkeurig aangeduid worden waar in de woning het geplaatst moest worden. Een kraan, die elke partij op het juiste terras afleverde, bood hulp bij de montage. Alle ramen en deuren werden precies op tijd geplaatst en alles verliep zoals gepland.
Iván Faltoyano: Finstral heeft ons veel hulp geboden. Ze hebben ons van meet af aan constructief en professioneel begeleid bij alle vragen, en ze hebben alle problemen met betrekking tot de afmetingen en de grootte van de ramen en de montage perfect opgelost. Het afgewerkte gebouw en de uitstraling ervan hebben we voor een groot deel ook aan Finstral te danken.