Herstal krijgt nieuw groen-rood gemeentehuis

Lef en dynamiek

Met deze realisatie tekende Frédéric Haesevoets zijn eerste overheidsproject. En als we afgaan op de interesse die dit dynamische gebouw niet alleen binnen maar ook al buiten de gemeentegrenzen opwekt, zal het in geen geval zijn laatste zijn. Zowel voor de architect als voor de bouwheer is dit de bekroning op twee jaar werkzaamheden die begonnen na afloop van de internationale ontwerpwedstrijd. Het perceel dat uitgeeft op het Jean Jaurèsplein was toen nog bebouwd en de bestaande panden moesten gesloopt worden, wat heel wat lef vergde van de verantwoordelijke bouwheer. Die heeft ook nu al een heleboel ideeën voor het nog onbebouwde terrein dat zich achter het gemeentehuis bevindt. Dat perceel is makkelijk bereikbaar vanaf het Jean Jaurèsplein via een brede voetgangersstraat die tussen de twee vleugels van het nieuwe gebouw loopt.

Op dat terrein met een niveauverschil van enkele meters stelt de architect zich namelijk een tweedelig gebouw voor, verbonden via een glazen voetgangersbrug. In de eerste vleugel zit de gemeenteadministratie, terwijl in de tweede eerder de sociale diensten ondergebracht worden, te beginnen met het OCMW. De ondergrondse niveaus bevatten ten slotte de gemeentelijke drukkerij, de technische ruimtes, parkeerplaatsen en de afvalruimte. Op deze betonnen sokkel zijn twee of drie verdiepingen opgetrokken op een mix van houten en betonnen vloeren, gedragen door een ijzeren structuur die het gebouw omhult. Afgezien van de technische kern bevat het middelste gedeelte van het gebouw geen enkel dragend element, waardoor de binnenkant naargelang de functie en de evolutie van de diensten gereorganiseerd kan worden.

Op het gelijkvloers krijgt het omhulsel een bekleding uit progressief, mat glas. Ervaringen met voornamelijk de quai Branly in Parijs hebben namelijk uitgewezen dat het geen zin heeft om een gevel op minder dan twee meter boven de grond te beplanten, aangezien voorbijgangers de vegetatie uittrekken. De verdiepingen krijgen als bekleding een glas-in-loodstructuur bestaande uit geometrische ruiten van identieke grootte waarin matte beglazing, doorzichtige beglazing of een cassette met vegetatie zit. De honingraatstructuur draagt bij tot een goede akoestiek.

Een haardos van veenmos

Laten we even ingaan op deze fameuze beplante cassettes die ongeveer 1000 van de 2500 m² gevel van het gebouw bedekken. Het gaat om een realisatie van PlantDesign (onderdeel van de groep De Boer), een bedrijf dat al heel wat ervaring heeft met dit soort gevelbekleding. Elke cassette is zelfstandig en kan indien nodig vervangen worden. Ook wordt het water aangevoerd vanuit de bovenste punt van de ruit en wordt het daarna gerecupereerd, zodat elke cassette over een gesloten circuit beschikt. De plantensoorten groeien niet in de aarde maar in veenmos. Deze mossoort afkomstig uit Madagaskar en Chili kan enorm veel water vasthouden en dient hier als substraat voor een heleboel plantensoorten, gekozen op basis van de oriëntatie van de cassettes tegenover de zon. Alle soorten bieden natuurlijke beschutting en hebben dus geen regelmatig onderhoud nodig. Het geheel isoleert in de winter en verkoelt in de zomer. Op enkele technische ruimtes na is airco overbodig.

Rigoureuze kleurenkeuze

Herstal is een dichtbebouwde gemeente en doet nogal grijs aan. De architect wilde het gebouw dan ook een groene toets meegeven door het beplanten van de gevel. Deze rustgevende kleur is aan de binnenkant terug te vinden in alle werkruimtes, terwijl het dynamische karakter van de rode tint zich eerder leent tot de ruimtes waar veel mensen voorbijkomen. En neen, de rode kleur van de voetgangersbrug en de transitplaatsen binnenin heeft geen partijpolitieke motieven. Volgens de architect is rood gewoon de complementaire kleur van groen. Om het kleurenpalet af te maken, zijn de technische ruimtes grijs en de sanitaire lokalen parelmoer-nachtblauw.

Hersenbreker van de ingenieurs

Wat meteen opvalt bij een bezoek aan het gebouw, is de quasi-volledige afwezigheid van rechte hoeken. Gezien alle gevels op de een of andere manier overhellen, moet de stabiliteit tot in de kleinste eenheden berekend zijn. Het gebouw heeft een erg laag energieverbruik en is bijna volledig luchtdicht. Bovendien maakt het gebruik van een heel performant ventilatiesysteem, want airco is nergens aanwezig. Dit project moet de doelstellingen van het gemeentebestuur weerspiegelen: voortdurende ontwikkeling, efficiëntie, transparantie en innovatie. Voor de stad Herstal is het daardoor een fantastisch communicatiemiddel. De bouwheer is dapper maar niet gek en verkreeg van de bouwonderneming (het tijdelijke samenwerkingsverband Galère/Moury) een garantieverlenging tot wel tien jaar.