Het nieuwe VRT-gebouw: de twee alternatieve ontwerpen

Het ontwerp van BINST ARCHITECTS + Schmidt Hammer Lassen Architects

Binnen deze uitzonderlijke concurrentiedialoog – waarvoor na een selectieprocedure slechts drie consortia werden weerhouden– heeft ons team met de grootste gedrevenheid gezocht naar het meest performante antwoord op deze intrigerende design and build-opgave.

Voor de architecten een uitdagend, geïntegreerd ontwerpproces dat Binst Architects in nauwe samenwerking met hun Deense collega-architect Schmidt Hammer Lassen gelijkwaardig benaderd heeft in de inspirerende zoektocht naar een nieuwe en overtuigende identiteit voor de huisvestiging van VRT; met Cordeel & Van Laere als algemene aannemer.

Vanuit een overkoepelende visie zijn de fundamenten samen verstrengeld tot één sterk conceptueel verhaal, één ‘gesamtkunstwerk’ – vertaald vanuit de historische slogan “The medium is the message” van Marshall McLuhan. Een uitspraak als een canon en voor ons dé ruggengraat naar het ontwerpvoorstel dat de openbare omroep van morgen op een zeer uniforme, rationele en sterke wijze vertaalt.

Het finaal ruimtelijk concept houdt maximaal rekening met de toekomstige omliggende bebouwing en de uitgangspunten van het masterplan en RPA. Het hierin gevraagde hoogteaccent aan het Mediaplein wordt voorzien als een herkenbare verankering van deze publieke mediafabriek in het Mediapark en gaat een maximale interactie aan met zijn directe omgeving.

De strategisch gekozen getrapte opbouw speelt met zijn gestalte respectvol in op de nabijheid van de residentiële hoogbouwvolumes. Het terugspringend volume creëert royale daktuinen die genereus aansluiten op de binnenruimtes. Deze gestapelde landschappen zijn opgezet als verlengde van de uitzonderlijke en inspirerende werkomgeving en geven ruimte aan de VRT-medewerkers om hun creativiteit maximaal te ontplooien.

Doordachte patio’s en uitsnijdingen garanderen een gebalanceerde daglichttoetreding tot diep in het hoofdvolume. De autonoom functionerende event space werd subtiel losgekoppeld van het hoofdvolume en via een anti-chambre uitnodigend verbonden met de open en lichte inkomzone.

Het gevelconcept is gebaseerd op een noodzakelijke modulaire flexibiliteit en verzoent door de toepassing van verfijnde roosterelementen op intelligente wijze een maximale vaste zonnewering, vrije uitzichten en optimale daglichttoetreding. Zo is de juiste basis aanwezig om de hoge duurzaamheidsambities waar te maken en met duurzame energiebronnen te komen tot een uitzonderlijk laag energie verbruik.

Op het gelijkvloers zijn de publieke functies ondergebracht, zoals het marktplein en het bezoekerscentrum zodat er een maximale interactie tot stand komt met het openbaar domein. De luchtige ruimtelijkheid, die door het aanbrengen van vides en dubbelhoge ruimtes ontstaat, brengt een beleving tot stand die de ambitie van VRT als open huis onderstreept. Zo is de redactievloer met zijn nieuwsstudio visueel verbonden met het Mediaplein en bestaat er een vis a vis met dit bruisend hart van de VRT.

Mede dankzij de compactheid, de efficiënte planinvulling en het consequent toegepaste structureel raster kon het ontwerp begroot worden binnen het taakstellend budget.

Ontwerpteam: BINST ARCHITECTS, Schmidt Hammer Lassen Architects, GroupD engineering, Ingenium, Denis Dujardin, Daidalos Peutz 
+ Algemene Aannemer: Van Laere • Cordeel • Imtech • VMA. Meer beelden kan je hier bekijken. 

Het ontwerp van Architecten Achtergael, META architectuurbureau en jo taillieu architecten

Architecten Achtergael, META architectuurbureau en jo taillieu architecten ontwierpen voor de VRT een bijzonder compact gebouw met een duidelijke opsplitsing van het specifieke en het generieke programma en heldere circulatielijnen. Ze stelden een gebouw voor met maximale hoogte in combinatie met een robuust plintvolume. Het dakoppervlak van de plint zou ingezet worden als een gigantische tuin voor onder meer de Ketnet speeltuin, een sportveld en een amfitheater.

De Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie  (VRT) heeft dringend nood aan nieuwe huisvesting. De volledige groene site wordt herontwikkeld, waarbij het nieuwe VRT-gebouw een compacte kavel krijgt aan de rand van een publiek toegankelijk Mediapark. De overige parkranden worden bebouwd met residentiële en kantoorgebouwen voor bedrijven in de audio-visuele sector, waaronder het nieuwe RTBF-gebouw. Beide gebouwen vormen de protagonisten van het nieuwe Mediapark.

Naast de pertinente keuze om een bijzonder compact gebouw te ontwerpen, leidde een grondige programmastudie tot een duidelijke opsplitsing van het specifieke programma (dat enkel onder op maat ontworpen omstandigheden kan functioneren, zoals TV-studio's) en het generieke programma (dat flexibel ingepast kan worden, zoals kantoren). Daarnaast werd bijzonder veel aandacht besteed aan het ontwerpen van heldere en logische circulatielijnen binnen de complexe schakelingen van de diverse functies. Deze analyse resulteerde in een gebouw met maximale hoogte in combinatie met een robuust plintvolume. Het dakoppervlak van het plintvolume wordt ingezet als een immense tuin met verschillende zones en toegankelijk toegankelijk voor alle VRT-medewerkers.

Op niveau van de Verlainestraat liggen de 3 TV-studio’s met bijhorende logistieke ruimtes. Een tussenniveau maakt het mogelijk daglicht te voorzien voor de loges en crew-faciliteiten op korte loopafstand van de studio’s.

De gelijkvloerse verdieping, aansluitend op het Mediaplein, is grotendeels publiek of semi-publiek. Naast het marktplein en het personeelsrestaurant is ook de evenementenruimte met bijhorende foyer gesitueerd, die onafhankelijk of samen met de VRT-ruimtes kan gebruikt worden.

Op de bovenliggende verdiepingen worden werkplekken geïntegreerd. Op niveau +1 bevinden zich de actuamerken VRT NWS (dat over een eigen nieuwsstudio beschikt), Sporza en Radio 1. Alle hogerliggende verdiepingen huisvesten generieke kantooroppervlakte die vrij en flexibel ingevuld kan worden door de overige VRT- merken (Eén, Canvas, Ketnet, Radio 2, Klara, Studio Brussel en MNM) met voor elk merk opname- en zendfaciliteiten en ondersteunende diensten. Het bovenste niveau wordt ingezet als technische verdieping. De radiostudio’s worden zeer zichtbaar  aan de gevel gepositioneerd.

De relatie tussen het gebouw en de openbare ruimte wordt maximaal geactiveerd door de grote transparante glasvlakken en de geveltrap die alle vloerniveaus met elkaar verbindt.

De daktuin bevat verschillende zones met onder meer een buitenstudio, een outdoor amfitheater, een terras met pergola, de Ketnet-speeltuin en een sportveld. De tuin zou ook toegankelijk zijn voor alle VRT-medewerkers.

Twee bouwlagen lager, aan de kant van de Verlainestraat, wordt de diensttoegang voorzien met de ondergrondse parking (voor bezoekers, dienstwagens en personeel) en de logistieke cluster van het gebouw.

Ontwerpteam: Architecten Achtergael, META architectuurbureau en jo taillieu architecten (architectuur), CIT Blaton (algemene bouwwerken), Karres en Brands (ontwerp buitenruimte), MOUTON (stabiliteit), Studieburo De Klerck Engineering (technieken), Kahle Acoustics en Bureau De Fonseca (akoestiek), DUSS (duurzaamheid), Bureau d’Etudes Delta G.C. (brandveiligheid). Meer beelden kan je bekijken op de websites van de betrokken architectenbureaus: meta.be/nl/projecten/omroepgebouw-vrt-schaarbeek - jotaillieu.com/projecten/vrt-2/ - achtergael.be/nl/projecten/omroepgebouw-vrt/