Het Steen, Sint-Odulphuskerk en Oude Stadsfeestzaal maken kans op Onroerenderfgoedprijs 2022

Het Steen in Antwerpen

Het Steen in Antwerpen is het oudste gebouw van de stad. Het was ooit deel van de voormalige ringwalburg aan de Schelde. Het is jarenlang een museum geweest, maar sinds 2008 bleef de grote poort aan de ingang dicht voor het grote publiek. De recente herbestemming tot toeristisch onthaalcentrum - ontworpen door noAarchitecten - geeft een nieuw elan aan het gebouw en stelt het op laagdrempelige wijze terug open voor iedereen, ook voor de minder mobiele bezoeker.

"Hoewel het project veel controverse teweeg heeft gebracht, is het een toonvoorbeeld van de principes vastgelegd zoals in het Charter van Venetië. In die zin dat het onderscheid tussen oud en nieuw op een subtiele manier zichtbaar is en de meeste ingrepen reversibel zijn. Dit project en de polemiek errond dragen op een mooie manier bij aan het grotere maatschappelijke debat over het omgaan met monumenten en begrippen als stijl, authenticiteit en esthetiek", klinkt het bij het Agentschap Onroerend Erfgoed. 

Sint-Odulphuskerk in Borgloon

De recente restauratie van de Sint-Odulphuskerk was een alomvattend project, dat enerzijds de restauratie van de kerk, kloostergang, sacristie- kapittelzaal, en een nieuwe crypte omvat en anderzijds een visie op de toekomst, om als Open Kerk een nieuwe centrumfunctie binnen de gemeenschap van Borgloon te verwerven. Participatie en betrokkenheid spelen een belangrijke rol in dit project, ontworpen door Architektenburo Erik Martens & Partners. 

Ook over de inbedding in de omgeving is goed nagedacht. De kerk heeft een centrale plaats op het plein en maakt een duidelijke link met de pastorij, de stadsmuur, de stadswoningen en het landschap rondom. Voorbeelden daarvan zijn enerzijds de doorkijk vanuit de vergaderzaal en het open maken van de sacristietuin. Anderzijds is er de toevoeging van een nieuw element: een aureool in de kerk zelf. Dit aureool, ook wel HALO genoemd, werd ontworpen door het architectencollectief Gijs Van Vaerenbergh. Zij ontwierpen eerder al de bekende en geliefde doorkijkkerk in Borgloon, ‘Reading between the lines’.


Oude Stadsfeestzaal in Mechelen

De Oude Stadsfeestzaal in Mechelen werd in 1883-1884 gebouwd naar een ontwerp van stadsarchitect Victor Louckx. Het beschermde gebouw is onlangs getransformeerd naar een plek van ontmoeting voor de Mechelaar: een nieuwe stadscinema, met ruimte voor vergaderingen, tentoonstellingen en een drankje. Om drie cinemazalen in de grote open ruimte van de stadsfeestzaal te installeren, was een slimme akoestiek cruciaal. Daarom ontwierpen de architecten van Architectuuratelier Dertien12 en DG architecten een box, met drie boven elkaar gepositioneerde zalen die akoestisch volledig zijn afgeschermd van het gebouw en zijn omgeving, en zijn uitgerust met de nieuwste technieken om alle comfort van een hedendaagse cinema te bieden.

"Lovenswaardig is hoe de grote open ruimte toch terug wordt opgeroepen. De nauwkeurige plaatsing van deze compacte box en het slimme gebruik van spiegels op de box en langs de wanden, beperken de impact en leggen de nadruk op het erfgoed. De spiegels reflecteren de geprofileerde rondboogarcades en gecanneleerde Ionische zuilen. Het geeft een impressie van de oorspronkelijke beleving van de ruimte", aldus het Agentschap. 

De winnaar van de Onroerenderfgoedprijs 2022 en van de publieksprijs wordt bekendgemaakt op een prijsuitreiking op vrijdag 7 oktober 2022. Stemmen voor de publieksprijs kan op deze website.