Op zondag 17 oktober ben je welkom bij bijzondere projecten en ontwerpbureaus over heel Vlaanderen en Brussel. Zo’n 100 gebouwen en 40 bureaus zetten hun deuren open voor een uitzonderlijke blik achter hun gevel. Het centrale thema is ‘In transit’. De Dag van de architectuur (D/a) is meteen ook de afsluiter van het Festival van de architectuur (F/a), dat dit jaar doorgaat van 14 tot en met 17 oktober.
Tijdens de Dag van de architectuur (D/a) openen meer dan honderd gebouwen en ontwerpbureaus hun deuren. De perfecte kans om eens binnen te wandelen in inspirerende en bijzondere privéwoningen, scholen, zorgvoorzieningen en bedrijven. Maar ook om eens stil te staan bij het ontwerp van openbare plekken waar je misschien al vaak passeerde. Bij heel wat publieke gebouwen zijn rondleidingen voorzien die je een blik achter de schermen geven.
Architectuur bij jou in de buurt
Op zoek naar interessante projecten in jouw buurt? Raadpleeg op de website van het festival de lijst met locaties per provincie. Op die website vind je ook meer info over wat er precies te doen is op de verschillende opengestelde locaties. Bij sommige gebouwen of architectenbureaus kan je namelijk ook deelnemen aan rondleidingen, lezingen bijwonen en tentoonstellingen bekijken. Kinderen leven zich op elke locatie uit met een doe-boekje dat hen kennis laat maken met architectuur op hun maat.
In transit
"Het thema ‘In transit’ is onlosmakelijk verbonden is met verandering. Extremer weer, volgebouwde steden, een veranderende bevolkingssamenstelling, de omgang met het koloniale verleden. Het zijn maar enkele van de grote verschuivingen die we rondom ons zien. Die brengen zowel uitdagingen als kansen met zich mee. De selectie gebouwen die je tijdens de Dag van de architectuur kan bezoeken, bieden elk op hun eigen manier een antwoord op die grote veranderingen”, zegt Rosan Meijer, coördinator van het Festival van de architectuur.
“Hoe de omgeving is vormgegeven, bepaalt wie zich er veilig voelt. Het gaat niet alleen om mensen maar ook over een vruchtbare habitat voor dieren en planten. Ontwerpers kunnen een duurzaam antwoord bieden op de uitdagingen waar we voor staan”, zegt Sofie De Caigny, directeur van het Vlaams Architectuurinstituut.
Jong curatorenteam
De selectie voor deze editie werd gemaakt door een team van elf master- en doctoraatsstudenten met een hart voor architectuur. Dat ‘F/a Curatorenteam’ maakte voor de Dag van de architectuur een selectie van gebouwen en plekken die het thema ‘In transit’ ademen.
Curator Jonathan Cludts: “Het thema ‘In transit’ is heerlijk actueel. Ik ben ervan overtuigd dat we nu op een punt in de tijd zitten dat we nog niet precies kunnen aanduiden, maar dat we achteraf heel duidelijk zullen kunnen onderscheiden als een keerpunt. Onze maatschappij is op zoveel vlakken in een overgangsfase.”
De jonge curatoren zorgen voor een frisse wind in de organisatie van de Dag van de architectuur. “Als curatorenteam hebben we ook de kans om verrassende en misschien minder bekende projecten in de kijker te zetten”, zegt curator Lucas Antonissen daarover. “We kozen echt bewust voor jonge bureaus, pilootprojecten of projecten ontwikkeld vanuit een vooruitstrevende visie”, vult curator Milène Senden aan.
Enkele projecten uitgelicht
Meer dan honderd locaties zijn te bezoeken tijdens de Dag van de architectuur. Op de website van het F/a vind je een volledige lijst per provincie. We lichten hier alvast een paar boeiende projecten voor je uit.
Carwash, Gent – RAAMWERK
Less is more
Een nietsvermoedende passant zou zo voorbij de gevel van deze gezinswoning wandelen. Gents architectenbureau RAAMWERK toverde hier een voormalige carwash om tot een verborgen parel in het midden van Gent. De aftandse look van de carwash was de basis voor de materiaalkeuze bij de nieuwe elementen. De ruwe en sobere afwerking zorgt voor een eenvoud die de kracht van de ruimtes versterkt. De grote ramen op de benedenverdieping nemen het weinige groen dat mogelijk was volledig op in de ruimtes. Je zou bijna vergeten dat je in een zeer dens stadsweefsel vertoeft.
Crematorium Polderbos, Oostende - OFFICE Kersten Geers David Van Severen i.s.m. kunstenaar Richard Venlet
Betonnen wolken en uitgepuurde troost Na bijna twintig jaar OFFICE KGDVS slaagt het bureau erin zijn originele manier van ontwerpen volledig uit te puren. Typische OFFICE-materialen en vormen komen hier harmonieus samen: metalen golfplaten, beton met een bijzondere houtprint, felle kleuren als geel, blauw of roos en abstracte vormen op het plan. De prachtige koepels verlichten de ceremoniezalen, hun wolkachtige materialiteit geeft ze een magische toets. Het lijkt alsof de hemel even zijn poorten openzet.
Tijdens de Dag van de architectuur geniet je in deze bijna sacrale sfeer van de hedendaagse klassieke muziek van Het Collectief.
Bureau: BC architects & studies, BC materials, Brussel
Atypische thuishaven
BC – Brussels Cooperation - is gespecialiseerd in circulaire strategieën die zowel lokale bouwmaterialen als hun toepassingsmogelijkheden herwaarderen. Bij deze uitzonderlijke mix aan benaderingen hoort een atypische thuishaven. Letterlijk, want BC heeft een tijdelijk onderkomen gevonden aan de Kanaalzone, op de terreinen van de Haven van Brussel. Deze site in transitie werd de plek waar ze hun demonteerbare productiehal konden bouwen, waar BC materials grond van stadswerven omzet tot circulaire bouwmaterialen, en waar ook hun bureau en onderwijslaboratorium in gehuisvest is. Tijdens de Dag van de architectuur biedt BC een unieke blik achter de schermen tijdens een rondleiding.
Bureau: a2o architecten, Hasselt
Onderzoek en maatwerk
a2o architecten vestigden zich in 2008 in een oude molen langs het Albertkanaal in Hasselt. Ze renoveerden het gebouw tot een plek waar ondertussen twintig creatieve ondernemingen hun thuis vinden. De oude molen herbergt niet alleen kantoorruimte, maar ook een tentoonstellingsruimte en plaats voor workshops en onderzoek. Niet voor niets omschrijven de architecten hun praktijk als ‘een broedplaats voor experiment en innovatie’. Dit vertaalt zich in hun architectuur, die nooit generisch en altijd op maat is. Tijdens de Dag van de architectuur krijg je een unieke blik achter de schermen van hun atelier.
Bureau: Robbrecht en Daem architecten, Gent
Waar architectuur alle ruimte krijgt
Robbrecht en Daem architecten verbouwden een houtopslagplaats uit de jaren zeventig tot architectuurstudio’s. Deze nieuwe ‘werkplaats’ omvat hun eigen kantoor en dat van Marie-José Van Hee architecten. De voormalige werkvloer werd omgevormd tot een buitenruimte met een arboretum, zwemvijver en grote vrije ruimte voor performances en tentoonstellingen. Sinds het ontstaan van het architectenbureau in 1975 betrekken Paul Robbrecht, Hilde Daem en later ook Johannes Robbrecht vaak kunst bij de architectuur, wat intense samenwerkingen met beeldende kunstenaars meebracht. Die relatie uit zich ook zichtbaar in hun bureau.