In opdracht van vzw Regionaal Landschap Kempen en Maasland verbouwde ontwerpbureau Hippo Architecten een bestaande schachtbok tot toegangspoort en CO2-neutraal onthaalgebouw voor het Nationaal Park Hoge Kempen in Maasmechelen. Waar vroeger steenkool uit de grond werd gehaald om gebouwen te verwarmen, wordt nu de bodem gebruikt om het bezoekerscentrum te verwarmen en te koelen.
Voor Hippo Architecten start alles met de analyse van de context. In dit geval was dat een Eisdense schachtbok die deel uitmaakt van het collectief geheugen van ons mijnverleden. Bovendien is het meer recent ook een onderdeel van het eerste en voorlopig enige Nationaal Park van België.
De nieuwe architectuur staat ten dienste van de monumentale schacht. Het ontwerp is opgevat als een prettige ontdekking van de constructie en zijn omgeving, met de schacht als baken en eyecatcher. Eenvoudige, lichte en luchtige volumes binnen de schachtstructuur geven bescheiden onderdak aan nieuwe functies.
Een accent in de vorm van een 'zwevend dak' benadrukt de toegang, de effectieve ‘poort’ tot het park. Geïntegreerd in de open structuur en gericht naar het ‘arriveren’ symboliseert dit (groene) dak het binnenkomen en verduidelijkt het de toenadering en circulatie. De luifel start buiten de schacht en loopt binnen verder. In het midden is er een onderbreking. Daar krijg je vanaf het centrale punt een knap zicht omhoog.
Rond de schacht ontwierp Hippo Architecten losse paviljoenen. Er is een paviljoen voor publiek sanitair en extra berging, alsook een fietsenstalling, die later nog kan uitgebreid worden met een eventueel secundair horecapunt. Deze entiteiten nemen de druk weg die een te zwaar programma zou hebben op het invullen van de schachttoren. Bovendien ontstaat er op deze manier plaats (‘lucht’) voor buitenruimtes, als zichtpunten en gewoon als leegte zodat de focus op de schachtbok blijft.
Ook de hoogte van de schachtbok wordt benut. Het programma is over verschillende verdiepingen in volumes verdeeld. Deze volumes zijn speels geplaatst binnen de bestaande structuur, wat resulteert in verrassende ruimtes op elke verdieping. Hippo Architecten wilde de hoogte maximaal benutten met een liftvolume alsook een aantal trappen. Deze elementen maken integraal deel uit van dezelfde architectuur. Zo ervaart de bezoeker de schachtbok én het park op een manier zoals dat nooit eerder kon.