Hoe inspireert Pritzker Prize-duo Lacaton & Vassal onze Belgische architecten?

Carl Verdickt / VERDICKT ARCHITECTUUR

In een tijd waar we nog steeds te veel bouwen van wat er al is, verdient het oeuvre Van Lacaton-Vassal terecht bijzondere aandacht. Geen architecturale poeha te bespeuren in hun projecten, maar een zoektocht naar de essentie van architectuur. Gewoon: licht, lucht en ruimte en constructief loepzuiver.

Hergebruik als ontwerphouding staat centraal. Niet enkel en alleen in hun herbestemmingsprojecten ( o.a. Frac). Maar ook in de hedendaagse toevoegingen waarmee ze gebouwen nieuw leven inblazen en in hun ideeën voor nieuwbouw.

En wat voor een leven! Als we in de toekomst gaan verdichten en verschalen, schuilt in hun architectuur een deel van de oplossing. De ruimte tussen de wooneenheden of gebouwen is belangrijker dan de  eenheden zelf. Met kwalitatieve buitenkamers (Maison Latapie) en ruim bemeten circulatieruimten (Grand Parc de Bordeaux) die fungeren als collectieve ontmoetingsruimte, bieden ze al 20 jaar een inspirerende visie voor het wonen en werken van morgen.

Als we in de toekomst gaan verdichten en verschalen, schuilt in hun architectuur een deel van de oplossing.

 Zelf heb ik de letters en lijnen van hun eerste El Croquis-uitgave verslonden in mijn studententijd en met verwondering hun realisaties bezocht.  De serrewoning in Asse die we 15 jaar terug realiseerden, was ongetwijfeld onze manier om ook eens een ‘Lacaton-Vassaleke’ te doen. Met de wetenschap dat een kopie slechter is dan het origineel.

Clara Van Geel / ARCHITECT BIJ KULEUVEN

Het werk van Lacaton & Vassal inspireerde me reeds tijdens mijn studies, hun wintertuinconcept in de woning Latapie is me steeds bijgebleven. Naast de belevingswaarde van dit soort ‘tussenruimten’ draagt dit principe ook bij aan de duurzaamheid van het gebouw. Lacaton & Vassal zetten in dit ontwerp reeds in op low-tech interventies die bijdragen aan een aangenaam binnenklimaat: de serre als een thermische buffer, de flexibiliteit van de schil en de eenvoud van natuurlijke ventilatie.

Tijdens mijn periode als architect bij archipelago nam ik dit concept mee in het ontwerp van een dagactiviteitencentrum voor volwassenen met een beperking, De Kerselaar. Het was een unieke kans om de bewoners maximaal in contact te brengen met de omringende natuur en hen vrij te laten bewegen doorheen het gebouw en de site. De menselijke aanpak in het werk van Lacaton & Vassal trokken we ook door in dit project. Aan de hand van inleefmomenten ontwikkelden we persona’s om het programma vorm te geven vanuit hun leefwereld.

Tomas Nollet / BOW-ARCHITECTEN

Hun werk onderscheidt zich van andere bureaus door een ingetogen 'gewoonheid'. Hun gebouwen zijn kaders, meestal ook visueel zichtbaar, waar het gewone leven kan plaatsvinden. Hun werk is zorgvuldig gedetailleerd zonder te vervallen in een hyperventilerende esthetica. Ze zijn voorlopers van de circulaire gedachte. Hun gebouwen ogen ook als eenvoudige bouwpakketten. Ze ontwerpen 'intelligente barakken'. Op micro- maar ook op macroschaal.

Ze bewijzen met hun werk dat architectuur economisch en betaalbaar kan zijn. Hun werk wordt gepresenteerd zoals het gebruikt wordt. Hun invloed op de fotografie van de gerealiseerde gebouwen is complexloos.

Met ons bureau (bow architecten) verdiepen we ons sterk in de circulaire gedachte. Het gebouw als batterij.

De onopvallendheid van hun werk is meesterlijk.

Maison Latapie blijft een grote bron van inspiratie. Dit gebouw werd gerealiseerd met een toenmalig budget van 55.000 euro. Deze woning vat de principes van hun werk samen. Het is bijna een gebouw zoals een boer het zou samenstellen en 'maken'. Verschillende onderdelen worden aan elkaar geschroefd. Een eenvoudig plan maakt verschillende functionele invullingen mogelijk.

De onopvallendheid van hun werk is meesterlijk.

Isabelle Blancke / DIERENDONCKBLANCKE ARCHITECTEN

Lacaton en Vassal is absoluut een verdiende winnaar. Wat ons erg aanspreekt is de ‘ambitieuze bescheidenheid’ die ze aan de dag leggen. Met een grote zelfzekerheid durven ze dingen in vraag stellen en een programma herdefiniëren. Ze volgen al jaren hun overtuiging waarbij het optimaal gebruik maken van de bestaande situatie primordiaal is. Een strategie die vandaag actueler dan ooit is.

Francis Catteeuw / COMPAGNIE-O

Lacaton en Vassal worden nog te vaak als ’signature architects’ voorgesteld, wat ze absoluut niet zijn. Ze opereren vanuit noodzaak, de noodzaak om het meest juiste te doen, als een directe reactie op wat er is en nog zal komen, of om net niets te doen. Ze zijn ook ontzettend verantwoordelijk en daarom onmiskenbaar relevant. Maar ze zijn ook best amusant, vol Frans en gevormd door de lekenstaat. Ze zijn kleurrijk en onvoorspelbaar, speels en empathisch maar vooral genadeloos goed in hun job als architect, in de wereld.