Hoe kan een aannemer deelnemen aan circulair bouwen?

Is circulariteit een aandachtspunt in jullie innovatiestrategie rondom “duurzaamheid”?

Circulariteit houdt in dat we vanaf het begin nadenken over het ontmantelen en hergebruiken van de materialen op het einde van een levenscyclus. Op die manier kunnen we de milieu-impact van een gebouw of infrastructuur minimaliseren. We kijken hierbij niet alleen naar CO₂, maar ook naar de 19 andere indicatoren zoals gedefinieerd door de Verenigde Naties. We willen circulariteit integreren in ons ontwikkel- en ontwerpproces. Tot twee jaar geleden werd amper over circulariteit gesproken in onze branche, terwijl we nu continu minstens één groot project hebben waarbij de klant ons vraagt om circulariteit te integreren in onze offertes. De vraag komt overigens niet alleen van onze klanten, maar misschien nog meer van onze eigen medewerkers. Tijdens het rekruteren, stellen kandidaten ons vaak kritische vraag over hoe we omgaan met duurzaamheid en circulariteit, die ingesteldheid kunnen we wel appreciëren. De jongeren die nu onze arbeidsmarkt binnenkomen zijn zeer begaan met het milieu en dat juichen wij toe.
 

Wat een klant vraagt is vaak zo goedkoop mogelijk bouwen, hoe kunnen jullie dan van circulariteit een prioriteit maken?

Als we weten dat klanten gevoelig zijn voor circulaire ideeën, en dat zijn er gelukkig steeds meer, proberen we ze natuurlijk te beïnvloeden in de richting van circulaire keuzes, al blijven we ook in een bedrijfseconomische logica die nodig is in een privébedrijf zoals het onze. Als ondernemer hangt alles ook af van onze verantwoordelijkheid: als we 50 jaar verantwoordelijk zijn voor een gebouw, kunnen we op langere termijn beslissingen nemen. Vooral in onze design, build & maintain projecten proberen we waarde te creëren in het ontwerpproces. De bouwsector wordt gekenmerkt door hoge risico’s en relatief lage winstmarges. Als we één negatief project hebben, zijn soms 10 goede projecten nodig om het goed te maken. In plaats van dit te ondergaan is onze strategie is investeren in de ontwerp- en voorbereidingsfase: ons in-house engineeringsdepartement met ruim 200 gemotiveerde collega’s is daar een heel tastbaar voorbeeld van. In een competitief tenderproces, worden design, build & maintin projecten niet enkel op de laagste prijs gegund, zoals in een build-only project, maar heb je ook meer vrijheid om het verschil te maken op basis van je kennis en innovatieve ideeën. Vandaar dat we die projecten bij BESIX verkiezen, no risk no fun! Zeggen we wel eens al lachend. De investeerder, zowel privaat als publiek, blijft natuurlijk de diegene die het meeste impact kan hebben op het verduurzamen van de sector: geld doet de wereld draaien. We moeten dus op zoek gaan naar een nieuw businessmodel en een manier vinden om de transitie daarnaartoe zo vlot mogelijk te laten verlopen. Hiervoor hebben we visionaire leiders in de industrie nodig, maar ook in de politiek. We moeten bijvoorbeeld veel sneller dan vandaag het geval is het normatief kader aanpassen die nu veel op levensduur gefocust is maar niet op circulair bouwen.
 

Kan jullie innovatiestrategie “digitalisatie” hierbij helpen?

We gebruiken inderdaad meer en meer Building Information Modeling (BIM). Het voordeel van BIM met materiaalpaspoorten, is dat we cradle-2-cradle principe veel beter kunnen toepassen. Tegenwoordig zijn tussen 50 en 70% van onze projecten in 3D software, waarvan Autodesk Revit de meest gekende is, getekend. Onze doelstelling is naar 100% te evolueren, waarvoor we momenteel personeel vormen en rekruteren. Nu we intelligente digitale modellen hebben van onze projecten, willen we graag de data over de milieu-impact van materialen koppelen met de volumes in het model. We willen dus uitzoeken hoe we het gemakkelijkst een zo slim mogelijk materiaalpaspoort kunnen creëren. Omdat te bereiken investeren we in onze ontwerpprocessen, onze mensen om dan uiteindelijk de juiste tools te kunnen selecteren.  
 

Jullie hadden het over jullie partners, met wie werken jullie samen over circulariteit?

We doen onderzoeksprojecten met universiteiten, zowel op nationaal als op international vlak. We zijn bijvoorbeeld erg geïnteresseerd in het werk van Block Research Group van de ETH in Zurich. Vandaag hebben we nog geen circulaire technieken met een "IP" van BESIX, maar wat nog niet is, zal komen. Daarbij is aansprakelijkheid in de value chain eveneens cruciaal: wie is bereid welk risico’s te nemen? Circulariteit is een collaboratieve opportuniteit, die dus per definitie door co-creatie tot stand komt. Wij bij BESIX willen hier onze volle verantwoordelijkheid in nemen.