De aanpassing van onze openbare ruimte aan klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen voor de Belgische overheid en de bouwsector. Vandersanden neemt het voortouw in klimaatadaptatie en ontwikkelt oplossingen die een antwoord bieden op hevige regenval en bodemdroogte.
Ons klimaat is aan het veranderen. In heel Europa – en daarbuiten – wordt de zomer steeds heter en volgen periodes van zware neerslag elkaar steeds sneller op. De Nationale Klimaatcommissie schat dat de klimaatverandering in België in 2050 zal leiden tot een extra kost van 9,5 miljard euro, of 2 procent van het BBP, door extreme hitte, droogte en overstromingen. De Vlaamse regering lanceerde daarom in 2020 de ‘Blue Deal’, om Vlaanderen beter bestand te maken tegen lange periodes van droogte.
Hitte en langdurige droogte leiden tot een laag grondwaterpeil en watertekorten waar onder meer de landbouw last van heeft. Tijdens periodes met extreme neerslag daarentegen, is er meer kans op wateroverlast en overstromingen, vooral in stedelijke gebieden die doorgaans minder bestand zijn tegen klimaatverandering.
Deze paradox - onze openbare ruimte gaat gebukt onder te veel en te weinig water - stelt overheden voor een grote uitdaging: hoe richten we onze openbare ruimte zo in dat we regenwater niet alleen kunnen afvoeren maar ook kunnen vasthouden?
Klimaatadaptatie bij Vandersanden
Vandersanden bouwt graag mee aan een openbare ruimte die niet alleen vandaag, maar ook over 10, 50 of 100 jaar nog steeds duurzaam, klimaatbestendig, mooi en kwalitatief is. De firma zet zich met de volgende drie uitgangspunten in voor klimaatadaptieve oplossingen:
- Maatwerk in functie van lokale behoeftes: klimaatadaptatie gaat verder dan een combinatie van producten. Elke stadswijk en elke dorpskern is anders. Wie wil investeren in duurzaamheid, moet systeemoplossingen ontwikkelen die inspelen op (hyper)lokale uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan ondergrondse waterstromen, het soort ondergrond, hoogteverschillen die waterstromen beïnvloeden, verharding en bebouwing, grondwaterstanden, de intensiteit van regenbuien en de plaatselijke jaarlijkse regenval.
- Eenvoud en toegankelijkheid: klimaatadaptatie mag niet moeilijk zijn. Vandersanden streeft ernaar klimaatadaptieve oplossingen te bieden op maat van aannemers, zodat zij hun manier van werken nauwelijks of niet moeten aanpassen. Deze oplossingen moeten overzichtelijk en niet te complex zijn. Dit tegen een zo laag mogelijke kostprijs.
- Aantrekkelijkheid en kwaliteit: gemeenten hoeven volgens Vandersanden geen compromis te sluiten tussen aantrekkelijkheid en duurzaamheid bij de invulling van hun openbare ruimte. Klimaatadaptieve oplossingen moeten dezelfde kwaliteitsstandaarden als klassieke producten hebben én moeten er even mooi en hoogwaardig uitzien.
In de praktijk
In het verleden was het credo om hemelwater zo snel mogelijk af te voeren. Die filosofie is inmiddels achterhaald: we moeten proberen het water vast te houden waar het valt. Door regenwater te snel af te voeren, breken we de natuurlijke aanvulling van het grondwatersysteem af en die is juist belangrijk bij lange periodes van hitte en droogte.
Vandersanden gelooft in de kracht van waterinfiltrerende bestrating als oplossing voor de toegenomen wateroverlast en droogte. Door waterinfiltrerende bestrating infiltreert het regenwater op de plek waar het valt. In de onderconstructie kan het water ter plekke wegzakken in de bodem of bijvoorbeeld vertraagd worden afgevoerd naar een WADI of het oppervlaktewater.
Door het afkoppelen van het hemelwater wordt overbelasting en overstort van het rioolstelsel voorkomen. Rioolwaterzuiveringsinstallaties werken ook beter als rioolwater niet verdund wordt door regenwater. Daarnaast helpt waterinfiltrerende bestrating ook tegen lange periodes van droogte: door water op te vangen in de ondergrond blijft de grondwaterstand op peil en daalt de kans op verdroging en verzilting.
Om die reden ontwikkelde Vandersanden Drainflow®: waterpasserende straatbakstenen met de kwaliteit van klassieke kleiklinkers én met waterinfiltrerende eigenschappen. De stenen zijn mechanisch te verwerken en de toepassing vermijdt andere complexe en kostbare ingrepen zoals bijvoorbeeld de aanleg van aparte rioleringen voor hemelwater. De straatbakstenen zijn praktisch en eenvoudig in te passen in de bestaande bebouwde omgeving.
Kortom: waterpasserende kleiklinkers zijn in combinatie met de juiste ondergrond een eenvoudige, mooie en duurzame oplossing die onze openbare ruimte preventief wapent tegen de impact van klimaatverandering.
Wat brengt de toekomst?
De horizon van Vandersanden is momenteel gericht op 2050, maar klimaatverandering zal ook decennia en eeuwen daarna een grote uitdaging blijven. Daarom werkt het bedrijf vandaag onder meer aan de ontwikkeling van CO²-neutrale en zelfs CO²-negatieve stenen. Zo wil Vandersanden de CO²-impact van zijn stenen minimaliseren voor een gunstige levenscyclusanalyse (LCA) en milieukostenindicator (MKI). Bovendien helpt de energiezuinige baksteenoven in Tolkamer vandaag al om de CO²-uitstoot van de productieprocessen te reduceren.
Onze partners