Holcim Europe Awards: EETHUIS van Marijke Bruinsma en Marjan Van Capelle

Niet enkel wij Belgen waren aangenaam verrast toen de laureaten van de Europese Holcim Awards werden bekendgemaakt, ook onze Noorderburen hadden meer dan voldoende reden tot vieren. De Nederlandse tandem Marijke Bruinsma - Marjan Van Capelle kreeg immers een ‘Acknowledgement prize’ toebedeeld voor het EETHUIS, een ontwerp waarbij men behalve de bodem ook de wanden en het dak benut om groenten, fruit en bloemen te kweken. Beide dames geven ‘duurzaam ruimtegebruik’ met dit project dus een nieuwe impuls en hopen bezoekers op die manier aan te zetten tot een gezonde en ecologische levensstijl.

Levende gewassen

Het EETHUIS-concept is even simpel als grensverleggend. Natuurlijk is het idee van een meer functioneel gebruik van daken en gevels de laatste tijd gemeengoed geworden, en vinden groendaken en –gevels stilaan hun ingang in de moderne architectuur. Maar er dan ook werkelijk levende gewassen op te gaan telen die later in een of andere culinaire vorm op je bord terechtkomen, leek tot op heden een stap te ver. Het ontwerp van Bruinsma en Van Capelle wil voor eens en voor altijd komaf maken met deze beperking. Het gaat ze daarbij voornamelijk om het propageren van hun achterliggende filosofie: het benutten van elke vierkante meter ruimte die we in ons dagelijkse leven ter beschikking hebben, het cultiveren van verse groenten, fruit en bloemen op plekken die voorheen totaal onbruikbaar leken en het bewust omgaan met en optimaal inzetten van de natuur die ons deze dagen nog rest. Nooit eerder leek het woord ‘tuinhuis’ zo te representeren wat het werkelijk voorstelt.

 

Toegankelijk voor iedereen

De constructie bestaat uit metalen steigers en een modulair systeem van plastieken kratten. In de kratten plaatst men achtereenvolgens een groeizak en een rastervormige betonstaalmat die deze op z’n plaats houdt. De gewassen zelf groeien doorheen gaten in de groeizakken. Op deze eenvoudige manier maken Bruinsma en Van Capelle ‘verticaal groen’ toegankelijk voor iedereen: elke tuinliefhebber kan aan de hand van dit goedkope procedé een gepersonaliseerd eethuis maken. Het ontwerp toont aan dat het erg makkelijk is om zelf eetbare beplanting  te voorzien op plekken die anders geheel onbenut blijven. En waarom geen EETHUIS voorzien op openbare plekken en het gezamenlijk laten onderhouden door de mensen van de lokale gemeenschap? Het lijkt utopisch, maar het kan.

    

 

Ook in de stad

Het EETHUIS is met andere woorden op verschillende vlakken erg duurzaam. Alle materialen waaruit het is opgebouwd, kunnen nadien hergebruikt worden. Bovendien produceert het voedsel op de meest organische wijze en benut het de voorheen ongebruikte ruimte op een optimale manier. Bruinsma en Van Capelle zien wat dit ruimtegebruik betreft veel voordelen voor toepassingen in stedelijke gebieden; daar waar er met andere woorden simpelweg geen plaats is voor het kweken van gezonde, organische gewassen. Ook de jury van de Holcim Awards bleek het EETHUIS-concept wel te kunnen smaken. De discussie omtrent duurzaamheid en ecologie die het ontwerp uitlokt en de concrete en toegankelijke bijdrage die het zou kunnen leveren aan ons ‘bewoonde milieu’, zijn volgens de negen juryleden de voornaamste troeven van het project.

Van Capelle (links) en Bruinsma (midden) kregen de prijs uit handen van Lukas Epple, de CEO van Holcim België en Nederland.