Iconische art nouveau-parel Hôtel Solvay onthult gerestaureerde façade (Barbara Van der Wee architecten)

Het Hôtel Solvay schittert opnieuw als één van de symbolen van het art nouveau-erfgoed dat Brussel internationaal op de kaart heeft gezet als 'Wereldhoofdstad van de Art Nouveau'. Dat hebben we te danken aan Victor Horta, als ontwerper, en aan de familie Wittamer, die het gebouw gered en onderhouden heeft sinds het in 2021 opende voor het grote publiek. Sindsdien kreeg het bijna 100.000 bezoekers over de vloer. Een enorm succes en een bewijs van de aantrekkingskracht van ons erfgoed. Vandaag, na meer dan 2 jaar restauratiewerken, schittert de façade als vanouds dankzij het werk van erfgoedexperts en de steun van urban.brussels.

Broodnodige restauratie

In 2019 besliste eigenaar Alexandre Wittamer om de straatgevel van Hôtel Solvay te restaureren toen ontdekt werd dat het onderste deel van de loggia boven de toegangsdeur in een vergevorderde staat van corrosie verkeerde. Verschillende delen van de gevel waren 115 jaar na de bouw bijna 7 cm verschoven. Een grondige renovatie was broodnodig. Om de ernst en de omvang van de aantasting in te schatten, werd een visuele inspectie georganiseerd in samenwerking met de Dienst Cultureel Erfgoed van het Brussels gewest.

Er werd ook een grondige studie uitgevoerd naar de stabiliteit van de metalen structuur van de gevel in zijn geheel. Op basis van de resultaten van deze studie en om de geïdentificeerde corrosie- en stabiliteitsproblemen op te lossen, besloot de eigenaar om te beginnen met de restauratie van de volledige straatgevel van Hôtel Solvay. ​Het team van Barbara Van der Wee architecten, gespecialiseerd in restauratie, voerde het restauratieproject uit. De werf ging van start in maart 2022 en werd in de zomer van 2024 afgerond. Tijdens de hele duur van de werken bleef het Hôtel Solvay bezoekers ontvangen.

Harmonieuze mix en organische vormen

Vanaf het begin onderscheidt Hôtel Solvay zich door het gedurfde gebruik van materialen en de nieuwe benadering van ruimte. Horta gebruikte de modernste technologieën van zijn tijd, met name ijzer en glas, die hij naadloos integreerde in de structuur en de decoratieve elementen. Deze harmonieuze mix van industriële materialen en organische vormen is een van de kenmerken van Art Nouveau.

De gevel van Hôtel Solvay toont hoe Horta zich het gebruik van ijzer eigen maakte, in combinatie met grote ramen die ontworpen zijn om zoveel mogelijk licht binnen te laten. De begane grond bestaat uit blauwe steen, terwijl de bovenste verdiepingen in witte steen zijn. Op de eerste verdieping wisselen witte en blauwe steen elkaar af in banden om een overgang te creëren. De gevel speelt met de contrasten tussen horizontale, verticale en golvende lijnen, zeker met zijn twee uitstekende boogramen.

De gevel is een toonbeeld van elegantie. Maar destijds weigerde de lokale overheid aanvankelijk de bouwvergunning te verlenen, uit vrees dat de twee boogramen deels het laterale zicht van de buren zouden ontnemen. In een administratieve notitie in het dossier van de bouwvergunning stond zelfs dat de voorgestelde gevel als “afzichtelijk” werd beschouwd.

Visitekaartje voor Brussel

Het interieur van het Hôtel Solvay opende sinds 23 januari 2021 opnieuw de deuren voor het publiek via bezoeken op afspraak. De art nouveau parel blijkt een waar visitekaartje voor Brussel, want in iets meer dan 3 jaar gaat het richting de kaap van 100.000 bezoekers. Het is nu een van de toeristische trekpleisters in onze hoofdstad die niet mag ontbreken op de Art Nouveau-route.

Het voorbestaan van het uitzonderlijke erfgoed hebben we te danken aan de familie Wittamer, die het huis in 1957 kocht om er hun modehuis te vestigen. Drie generaties lang heeft het hotel veel aandacht gekregen en is het gerenoveerd. Deze renovaties worden begeleid door het CRMS en de erfgoeddiensten van Urban.brussels. In 2021 erkende urban.brussels het Hôtel Solvay als museale instelling om dit erfgoed verder te valoriseren.

De restauratie van de gevel van het Hôtel Solvay, die nu voltooid is, maakt deel uit van een initiatief om ons art nouveau-erfgoed te bewaren en te promoten. Het is een uitloper en een laat hoogtepunt van een jaar Art Nouveau in 2023, georganiseerd door urban.brussels in samenwerking met andere Brusselse partners, dat bijna 2 miljoen Belgische, Brusselse en internationale bezoekers heeft gelokt.

Icoon van het Brusselse art nouveau-erfgoed

Het Hôtel Solvay, een meesterwerk van de Belgische architect Victor Horta en UNESCO-werelderfgoed sinds 2000, is een echt icoon van de Art Nouveau. Het gebouw werd gebouwd tussen 1894 en 1900 en belichaamt perfect de esthetische en technische principes van deze revolutionaire artistieke beweging. Met zijn organische lijnen, innovatieve materialen en heldere volumes is Hôtel Solvay een toonbeeld van Horta's creatieve genie en zijn invloed op de moderne architectuur.

Naast zijn esthetische en historische waarde heeft het Hôtel Solvay ook een symbolische betekenis voor de stad Brussel en voor heel België. Als ontmoetingsplaats voor vooraanstaande persoonlijkheden uit die tijd gaf het mede vorm aan het culturele en intellectuele landschap van de late 19e en vroege 20e eeuw. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft dit opmerkelijke erfgoed in ere kunnen houden en dankzij het uitzonderlijke ​ Art Nouveaujaar 2023 heeft het zich op de kaart gezet als “Wereldhoofdstad van de Art Nouveau”.