Interbellumwoning Joseph De Bruycker in Roeselare wint Onroerenderfgoedprijs 2021

De Onroerenderfgoedprijs beloont recente realisaties op het vlak van monumentenzorg, landschapszorg en archeologie. De zesde editie van de prijs stond in het teken van erfgoed dat niet-publiek toegankelijk is. Uit 28 kandidaten nomineerde een externe jury herenhuis Hotel d’Udekem d’Acoz in Leuven, de interbellumwoning door Joseph De Bruycker in Roeselare en de villa Mon Désir in Wemmel als laureaten. Uit deze lijst is nu een winnaar aangeduid. Elke laureaat wint een bedrag van 2.500 euro. De winnaar ontvangt daarbovenop 12.500 euro, dus 15.000 euro in totaal. 

Over de winnaar

De interbellumwoning door Joseph De Bruycker in Roeselare is een driegevelwoning uit 1932 in opdracht van de heer De Buscher-Declercq, de eigenaar van betonbedrijf Declercq. De bel-etagewoning is een totaalkunstwerk naar ontwerp van de Vlaamse architect Joseph De Bruycker met een interieur in samenwerking met kunstenaar Victor Servranckx en een tuin aangelegd door André Rousseau. De Vlaamse overheid beschermde het pand in 2001 omwille van de artistieke, architectuurhistorische en socio-culturele waarde. Originele details, zoals een van de eerste cubexkeukens, maken er een indrukwekkende tijdscapsule van. De restauratie is voor de bewoners een levenswerk. Ze gingen daarvoor in zee met architect Marc Plancke. Met de uitgevoerde werken hebben ze hun woning opnieuw opgewaardeerd tot een voorbeeld van de interbellumarchitectuur; klaar voor een nieuw hoofdstuk.

De jury: "De eigenaars kochten deze woning met problemen zoals waterinsijpeling, gebrekige isolatie en verouderd (niet-origineel) aluminium schrijnwerk. Voor de restauratie hebben zij de juiste mensen onder de arm genomen, en stap voor stap verder gewerkt aan hun droom. Ze kozen steevast voor behoud en restauratie, ook al was vervanging soms gemakkelijker of goedkoper. Originele details zijn zoveel mogelijk behouden en opnieuw zichtbaar gemaakt. Aanpassingen naar comfort toe zijn goed uitgevoerd. De werken hebben het pand opgewaardeerd. De integriteit ervan is opnieuw zichtbaar gemaakt."

De andere laureaten

Hotel d’Udekem d’Acoz, Leuven

Het Hotel d’Udekem d’Acoz in Leuven (A33 architecten, Studio Roma) werd in de loop van de 16de eeuw gebouwd als herenhuis en sindsdien bewoond door adellijke families. Van 1851 tot 1884 leefde hier Gérard François Xavier d’Udekem d’Acoz, waaraan het gebouw zijn naam dankt. Toen het verbrede breedhuis en zijn classicistische zijvleugel in 1890 dienst gingen doen als schoolgebouw, startte een traag maar gestaag aftakelingsproces. Vanaf 2006 bekeek de directie van het Sint-Pieterscollege de mogelijkheid van een restauratie. Meer dan een decennium later kreeg de historische rococotrap een mooie oude dag, dankzij een nieuwbouwvolume dat de grootste circulatielasten draagt. Het resultaat is een leesbaar gebouw, met respect voor het verleden en een oog op de toekomst.

De jury: "De directie van de school engageerde zich om van de restauratie een voorbeeld te maken. Men nam de tijd om sterktes en zwaktes te onderzoeken en naast de behoeftes van de school te leggen. Op geen enkel moment is er een eisenpakket opgedrongen aan het historische huis. Het resultaat is een leesbaar gebouw, met respect voor het verleden en een oog op de toekomst."

Villa Mon Désir, Wemmel

Villa Mon Désir is een driegevelwoning met een opvallende tuin, in 1924-1925 gebouwd voor particulieren in het toen nog rurale Wemmel. Na een periode van verval zijn zowel het huis als de tuin gerestaureerd met oog voor detail en gebruik van oude ambachten. De architecten (STYFHALS architecten, ars horti).keerden zo veel mogelijk terug naar de oorspronkelijke toestand, maar gingen vernieuwing tegelijk niet uit de weg. De meest opvallende wijziging is de hedendaagse kantoorruimte in de voormalige dienstkelder. Ook de woonfunctie kreeg een nieuwe definitie, met een appartement op de eerste verdieping en een duplex op de mansardeverdieping en zolder. De oorspronkelijke woonfunctie op het gelijkvloers is volledig herdacht als een ontvangstruimte voor het bedrijf en voor de bewoners. Duurzame technologieën zoals warmtepompen, een ventilatie-unit en led-verlichting brengen de villa binnen in de 21ste eeuw. 

De jury: "Dit restauratieproject was er eentje met risico’s. Het huis kende zware structurele problemen. De gevels vielen open en er was waterschade en huiszwam aanwezig. Dankzij een uitzonderlijk uitgebreid historisch onderzoek is elk detail van het gebouw nagetrokken. De tuin is even grondig aangepakt, op een manier die alle erfgoedwaarden versterkt. Deze samenhang maakt van Villa Mon Désir een voorbeeldproject."