2011 was een jaar waarin de schoolomgeving en de rol van de architect bij het correct inrichten ervan bijzonder veel aandacht kregen. Meer en meer raakt men er in het Belgische bouwwezen van overtuigd dat verlichting, akoestiek, bemeubeling, luchtkwaliteit en kleurgebruik essentieel zijn in een modern klaslokaal. Verscheidene architecten benadrukten dan ook het belang van een goede communicatie met de uiteindelijke gebruikers. Ook de evolutie naar energie-efficiënte en passieve schoolgebouwen zette zich verder door.
2011 was een jaar waarin de schoolomgeving en de rol van de architect bij het correct inrichten ervan bijzonder veel aandacht kregen. Meer en meer raakt men er in het Belgische bouwwezen van overtuigd dat verlichting, akoestiek, bemeubeling, luchtkwaliteit en kleurgebruik essentieel zijn in een modern klaslokaal. Verscheidene architecten benadrukten dan ook het belang van een goede communicatie met de uiteindelijke gebruikers. Ook de evolutie naar energie-efficiënte en passieve schoolgebouwen zette zich verder door.
Knappe ontwerpconcepten
Zoals u op onze website en in onze nieuwsbrieven hebt kunnen lezen, staan er in Vlaanderen enkele knappe nieuwe schoolprojecten op stapel. Het Heilig-Hart&College van Halle wordt binnenkort uitgebreid met een hypermoderne nieuwe vleugel waarvan de klaslokalen de pedagogische methode van de school expliciet ondersteunen. De architecten (Vanhaelen Architecten uit Ruisbroek) voorzien ook een speelse gevel met wisselende raam- en muurbreedte die symbool staat voor de dynamische vorming die de school aanbiedt.
De Freinetschool in Peer zal eveneens een uitbreiding krijgen, en dit in de vorm van een opvallend zwevend volume. Architectenbureau Coörd en studiebureau ARC-ION werken met verborgen steunpunten om het compacte gebouw in de lucht te houden. Om het vooropgestelde E-peil van 60 te bereiken integreert het bouwteam een dikke isolatielaag, superisolerende beglazing, zonnepanelen op het dak en een hoogrendementsketel.
In mei werd bekendgemaakt dat het Nederlandse Marc Koehler Architecten zal instaan voor de uitbreiding en renovatie van de Vesalius Campus van de Hogeschool Gent. De vernieuwing zal plaatsvinden binnen het bestaande oude gebouw. Door de integratie van twee nieuwe auditoria worden de gangen, de circulatiezones en het energiesysteem van het gebouw geoptimaliseerd.
Niet enkel de Gentse Vesalius Hogeschool, maar ook de Antwerpse Artesis Hogeschool wordt in een nieuw kleedje gestoken. In het voorjaar zal men aan Park Spoor Noord beginnen met de bouw van een gloednieuwe hogeschoolcampus. Deze zal opvallen door de eigentijdse architectuur en de gedurfde volumewerking van de hand van Poponcini & Lootens i.s.m. Jaspers-Eyers. Het iconische complex vormt een meerwaarde voor de stad en zal uitblinken door z’n lage E- en K-peil, z’n duurzaam materiaalgebruik, z’n geoptimaliseerde technische installatie en z’n transparante opbouw.
.jpg)
Leerstimulerende klasomgeving
De stelling dat doordacht ontworpen (klas)omgevingen het leerproces van jongeren kunnen verbeteren, is stilaan gemeengoed geworden. Vanuit psychologisch-pedagogische hoek klinkt de roep om de sturing van de zintuiglijke indrukken door middel van een doordachte architectuur immers al veel langer. De bouwwereld zelf liet zich niet onbetuigd en speelde het voorbije jaar op verschillende manieren in op deze wens.
Philips liet het effect van licht op het leerproces van kinderen onderzoeken en ontwikkelde met SchoolVision een toegepast verlichtingssysteem dat de concentratie en de activiteit van de leerlingen moet aanscherpen. Vanerum, dat zich heeft gespecialiseerd in het ontwerpen van onderwijsmeubilair, lanceerde de Opti+-lijn om leerlingen een ergonomisch verantwoorde zithouding aan te meten. Als partner van Scholen van Morgen ontwikkelde Vanerum ook een online DBFM-kit die architecten helpt bij het functioneel inrichten van klaslokalen. Toch zijn het volgens enkele onder hen nog altijd de scholen zelf die op het vlak van inrichting het laatste woord hebben.
Het Centrum voor Gezonde Scholen, een samenwerkingsverband tussen Rockfon, Zumtobel, Zehnder, Desso, Vanerum, Reynaers Aluminium, Caparol , Soudal en Partners in Marketing, organiseerde sinds februari allerlei informatiesessies over de verbetering van het binnenklimaat in scholen. Het Centrum voor Gezonde Scholen wil in de hele Benelux-regio de problematiek van het binnenmilieu onder de aandacht brengen en vooral ook degelijke oplossingen aanreiken. Ook ontwikkelde Renson het Healthy School Concept, dat het binnencomfort in klaslokalen optimaliseert door een samengaan van continue basisventilatie, intensieve piekventilatie en buitenzonwering. Het bijzondere aan het systeem is dat het ook bij gevelrenovaties geïmplementeerd kan worden.
Ten vierde werd er veel aandacht besteed aan de eventuele schadelijke gevolgen van een slechte akoestiek. Studies wijzen op een verhoogd risico op gehoorschade, stemproblemen of ziekte, dus de nood aan bewustmaking is groot. Bovendien werd bekend dat België de normen omtrent nagalmtijd in schoolgebouwen niet voldoende haalt. Rockfon, OWA en LCC-plafonds zetten daarom in op geluidsabsorberende plafonds die - conform met de nieuwe norm voor akoestische criteria voor schoolgebouwen - spraakverstaanbaarheid doen stijgen en het achtergrondlawaai doen dalen.
School Awards
In november werden voor de eerste maal de Arch School Awards uitgereikt, een onderscheiding die ontwerpconcepten voor gebouwen met educatieve doeleinden in de verf wil zetten. Uit de 54 ingezonden projecten werden er uiteindelijk vier winnaars geselecteerd.
Categorie Nieuwbouw
Campus Kantienberg Gent – Crepain Binst Architecture
Categorie Renovatie/Uitbreiding
Kunsthumaniora Antwerpen – Nero
RITS School of Arts in Brussel - Bogdan & Van Broeck Architects en VBM Architects
Categorie Toekomstige Realisatie
Basisschool De Brug in Bochelt - TV UArchitects-Lens
Op weg naar passief?
Net als heel wat andere publieke complexen worden nieuwe schoolgebouwen alsmaar duurzamer en energievriendelijker. Verscheidene architectenbureaus ontwikkelden ook dit jaar ontwerpconcepten die openheid en toegankelijkheid vereenzelvigen met energie-efficiëntie. TEEMA architecten tekende de plannen voor een uiterst compacte passieve schooluitbreiding in Londerzeel. Dit project kadert als ‘derde pilootproject’ in de DBFM-procedure voor het inhaalprogramma voor de scholenbouw in Vlaanderen. Niet alleen zullen de nieuwe paviljoenen ‘duurzaam’ zijn omwille van de doorgedreven isolatie van dak en gevels en de aanwezigheid van een gebouwbeheersysteem dat zonwering, ventilatie, verwarming en koeling op elkaar afstemt, maar ook omdat er veel aandacht is besteed aan de levenscyclus van de materialen en de specifieke ruimtelijke indeling, die het mogelijk maakt om het gebouw ook te laten gebruiken door derden.
Scholen van Morgen
Andere duurzame ontwerpen die dit jaar opgemaakt werden en gerealiseerd zullen worden dankzij het DBFM-programma Scholen van Morgen, dat tot doel heeft om de lange wachtlijst voor de bouw van nieuwe scholen in te korten met behulp van private financiering door AG Real Estate en BNP Paribas Fortis, kwamen er van a2o-architecten (nieuwbouwuitbreiding met open ruimtes, veel natuurlijk licht en een lage energiehuishouding voor Regina Mundi-school in Genk) en A33 (passiefschool ’t Zandhofje). Wel zal de Orde van Architecten een gerechtelijke procedure opstarten tegen deze vereniging. De overeenkomsten, die ze voorlegden aan de architecten en waarvan er inmiddels al meer dan honderdvijftig ondertekend werden, zijn volgens de Orde in strijd met de regels betreffende de onverenigbaarheid van het beroep van architect met het beroep van aannemer en de daarmee samenhangende wettelijke verplichte onafhankelijkheid van de architect in het bouwproces en vragen dus om een nietigverklaring. Wordt ongetwijfeld vervolgd…
Gerelateerde dossiers
Onze partners