Jaaroverzicht 2011: Verdere ontwikkeling van de Belgische stationsbuurten

Nadat men ze in België lange tijd flagrant over het hoofd zag, wordt er sinds een aantal jaar eindelijk weer aandacht besteed aan de stedenbouwkundige ontwikkeling van stationsbuurten. In het spoor van Luik-Guillemins en Antwerpen-Centraal zullen heel wat van die buurten de komende jaren een grondige transformatie ondergaan. Bovendien maakt Eurostation-Euro Immo Star ook in het buitenland naam met enkele knappe stationsprojecten.

Motor van stedelijke ontwikkeling

De eerste indruk is vaak doorslaggevend, ook op het gebied van stedelijke architectuur. De identiteit van een stad weerspiegelt zich namelijk in de gebouwen die ze zo typeren. Stations(buurten) doen vaak dienst als toegangspoorten tot de stad: royale entrees die bezoekers binnenleiden in een geheel nieuwe belevingswereld. Het is tegen de achtergrond van dit gegeven dat ondernemingen als Eurostation en Euro Immo Star de architecturale vernieuwing van stationsbuurten trachten te stimuleren. “Een stationsomgeving is dé motor van een vernieuwde stedelijke ontwikkeling,” vinden ze. Stations zijn met andere woorden dé exponent van de stedenbouwkundige activiteit.
 

Het Centraal Station van Antwerpen, dat onlangs opgeknapt, uitgebreid en gemoderniseerd werd, is een inspiratiebron voor nieuwe stationsprojecten in binnen- en buitenland.


Grootse plannen

Na Antwerpen en Luik zullen er de komende jaren nog heel wat andere steden aan de beurt komen: Mechelen, Knokke, Oostende, Roeselare, Sint-Truiden, Bergen, Brugge, Turnhout,…  In Oostende en Gent zijn de werkzaamheden al gestart. In de ‘parel der badsteden’ haalt men sinds eind oktober de oude loopbrug op de havenkaai achter het stationsgebouw neer. Niet alleen wordt het treinstation er gerenoveerd en heringericht, maar wordt er ook een nieuw trein-, tram- en busstation gebouwd. De nadruk ligt op de toegankelijkheid en de vlotte integratie van de verschillende types openbaar vervoer. Het station zelf, dat meer dan honderd jaar geleden ontworpen werd in opdracht van Leopold II, zal in ere hersteld worden. Een hoge, kleurrijke luifel zal enerzijds als verbindend element fungeren, maar anderzijds ook de grandeur van weleer oproepen. Ook in Gent zijn er al een tijdje grondige werkzaamheden aan de gang. Het stationsplein zal uitgroeien tot een multimodaal knooppunt met een maximale verwevenheid van verschillende vervoersmiddelen. Een nieuwe, moderne spoorwegkathedraal moet ervoor zorgen dat het er voor de reizigers aangenaam toeven is.



Deze visualisatie toont hoe het station van Oostende er binnen een paar jaar zal uitzien. Een hoge, kleurrijke luifel fungeert als verbindend element en herinnert aan de grandeur van weleer. 

Hasselt en Leuven

Het voorbije jaar werden al enkele stationsomgevingen opgewaardeerd via de bouw van functionele en architecturaal hoogstaande landmarks. De meest in het oog springende projecten werden gerealiseerd in Hasselt en Leuven. In Hasselt kreeg het nieuwe Gerechtsgebouw, een intrigerend ontwerp van Lens° Ass., a2o en de Duitste toparchitect Jürgen Mayer , definitief vorm. Het boomvormige pronkstuk is een eerste stap in de opwaardering van de momenteel redelijk troosteloze stationsbuurt en zal tevens uitgroeien tot een vaste waarde in de skyline van de Limburgse hoofdstad. In Leuven wordt de laatste hand gelegd aan de Kop van Kessel-Lo, een aaneengekoppeld geheel van acht gebouwen  langsheen het station van Leuven. Het project, waarbij wonen, werken en mobiliteit hand in hand gaan, is een antwoord op de dringende behoefte aan een betere verbinding tussen het centrum van Leuven en Kessel-Lo. De uiterst kleurrijke gevels zorgen er samen met twee nieuwe stadspleinen voor dat de Kessel-Lo-kant niet langer als de grauwe achterzijde van het station wordt beschouwd.

Het nieuwe gerechtsgebouw is een eerste belangrijke stap richting de opwaardering van de Hasseltse stationsbuurt. (Foto: Philippe van Gelooven)



Belgische stationsontwikkeling in het buitenland

De dynamiek in ons Belgenlandje zette ook buitenlandse stedenbouwkundigen aan het denken. Nadat Eurostation-Euro Immo Star in 2008 als bouwpromotor en studiebureau z’n sporen verdiende in het verre Jamaica (bouw van een busterminal die het chaotische verkeer in de hoofdstad Kingston heel wat vlotter doet verlopen), mag de tandem z’n kennis en expertise binnenkort immers ook in Frankrijk  en Rusland gaan botvieren. Voor de stationsomgeving van Toulouse-Matabiau werkt het momenteel een stedenbouwkundig plan uit. Net als in het Antwerpse Centraal Station is het immers de bedoeling om een historisch bouwwerk om te vormen tot een modern knooppunt voor het Europese hogesnelheidsnetwerk. De spoorinfrastructuur en de stationsvoorzieningen worden grondig gemoderniseerd en afgestemd op de noden en behoeften van de 21e-eeuwse reizigers. Eurostation-Euro Immo Star tekent momenteel ook de plannen voor twee volledige stationsomgevingen in Rusland, waar er door de organisatie van het WK voetbal in 2018 versneld geïnvesteerd moet worden in mobiliteit en vervoer.



Eurostation-Euro Immo Star is betrokken bij de voorstudiefase van een prestigieus project in Moskou. Op zes kilometer van het Kremlin zal er over de sporen een hele nieuwe stadswijk gebouwd worden.