Geen Kerstmis zonder kalkoen, geen Nieuwjaar zonder vuurpijlen en al zeker geen Architectura-jaaroverzicht zonder een terugblik op de meest opvallende architecturale verwezenlijkingen van 2013. Wat volgt is een beknopte bloemlezing van enkele projecten waaronder de Ghelamco Arena, het Rijksarchief in Brugge en het kantorencomplex voor JBC in Houthalen-Helchteren.
Audi Garage Hasselt - Ma°Mu architectenTerwijl de zomer in augustus ons land in zijn greep had, opende de Groep Delorge-Peerlings officieel de deuren van een gloednieuw Volkswagen- en Audi-complex aan de Herkenrodesingel in Hasselt, neergezet door Mathieu Gijbels. Het Delorge Business Park is niet alleen in Hasselt opvallend, ook voor Audi is het uniek. Want nergens in de wereld investeerde een Audi-concessiehouder zelf zo’n groot bedrag in de bouw van een garage-complex dan de Groep Delorge-Peerlings deed in Hasselt. De showroom alleen al heeft een oppervlakte van meer dan 2.400 m
2 en biedt plaats aan 33 nieuwe wagens.
Jeroen Maesen, medezaakvoerder van Ma°Mu architecten die instonden voor het ontwerp van het gebouw: "Als het op het gebouw aankomt, hebben Audi en Volkswagen beiden zeer verregaande én verschillende voorschriften naar vormgeving, stijl en gebruikte materialen. Daar moesten we rekening mee houden, niet alleen voor de garages, maar ook voor de kantoorverdiepingen die daar bovenop kwamen."
Brugs Politiecommissariaat - Beel & Achtergael ArchitectenEen van de meest duurzame overheidsgebouwen, zo werd het nieuwe politiecommissariaat in Bruge omschreven. De aanpak van Beel & Achtergael Architecten in een THV met Technum resulteerde in een E-peil van 30 punten. Het duurzaam ontwerpen van een goede, comfortabele leef- en werkomgeving vroeg een integrale benadering. Een gezond en comfortabel binnenklimaat en een minimaal verbruik aan energie en materiaal stonden centraal in deze benadering.
De toegang tot het gebouw is op twee niveaus georganiseerd. Het maaiveld bevat alle publieke functies en is opengewerkt. Op het ondergrondse niveau is het binnenplein de operationele schakel tussen het logistiek complex, het arrestantencomplex, de kleedkamers en de technische ruimtes.
De Ghelamco Arena - Bontinck Architecture and EngineeringMomenteel dribbelt AA Gent in de middenmoot van de eerste klasse, maar qua infrastructuur prijkt de club zonder twijfel op het hoogste schavot. De Ghelamco Arena, de indrukwekkende nieuwe thuisbasis van de Gentse ploeg, werd gebouwd in opdracht van CVBA Artevelde-Stadion, NV Ringinvestment en NV IRC. Het werd ontworpen door Bontinck Architecture and Engineering en biedt zitplaatsen aan 20000 supporters, zowat een derde meer dan het vroegere Jules Ottenstadion bood.
Wat meteen opvalt is de glazen gevel die net als de tribune volledig rondom doorloopt over de drie verdiepingen heen. De luifel volgt de tribune maar is gebogen over de langste zijde. De VIP-ingang links leidt naar de clublokalen, -kantoren en –faciliteiten, terwijl er achteraan een aparte ingang voorzien is voor de bezoekende supporters.
Naast het stadion zelf vallen ook kantoren, handelsruimtes en een energie-efficiënt hotel met circa 270 kamers onder de Ghelamco Arena. De lichte glasarchitectuur ervan staat in contrast met de meer gesloten architectuur van het lagere retailgebouw dat bedekt wordt door een licht hellend groendak. De luifel aan de oversteek vormt een scharnierpunt tussen beide en doet dienst als stedelijke ontmoetingsplek. Dit alles beslaat in het totaal een oppervlakte van zo’n 9.3 hectare, het equivalent van 19 voetbalvelden.
De Vierde Wand - Peter Cornoedus & PartnersOp privé-initiatief van het echtpaar Bart Houbregs en Geertje Vandevenne kwam er tegenover de historische gebouwen op de statige Evence Coppéeplaats een gloednieuw woonzorgcentrum: De Vierde Wand. Dit roodbruine, L-vormige volume is dankzij een optimale inbedding in zijn markante omgeving dé place to be voor ouderen die graag betrokken blijven bij het leven op en rond de voormalige mijntuinwijk. Grote, panoramische glaspartijen en een druk gesolliciteerde brasserie zorgen voor een bruisende wisselwerking met de buitenwereld. De huiselijke sfeer en de sfeervolle inrichting maken het plaatje compleet.
Het complex telt 75 ruime kamers en zal in totaal plaats bieden aan 84 hulpbehoevende senioren in het woonzorgcentrum. In het ontwerp is er ook plaats voor een afzonderlijke afdeling voor dementerenden. Het architecturaal concept speelt in op de omgeving, die overheerst wordt door drie monumentale gebouwen in historiserende stijlen.
Elishout keukentoren - XDGAMet het optrekken van de Elishout keukentoren op Campus Coovi in Anderlecht toonde XDGA zich een autoriteit op het vlak van hoogbouw. Een glazen volume, vierkant in grondplan (twaalf bij twaalf meter), telt in het midden veertien quasi identieke verdiepingen. Onderaan een inkompartij, daarboven de kleedkamers en economaten, en van de vierde tot de twaalfde verdieping telkens een leskeuken. Het geheel wordt bekroond met een panoramisch restaurant van dubbele hoogte.
De centrale achtste verdieping is voorbehouden voor technieken die lucht voorzien aan de vier keukens eronder en erboven. Langs de drie zijden van de toren zijn er verschillende functionele kokers tegen de doorzichtige kern aangezet. In de zwarte koker bevindt zich een vluchttrap, in de grijze koker een gebruikstrap met sanitair, en de vier witte kokers zijn voorzien voor technieken (goederenlift, elektrische en sanitaire leidingen en luchtkanalen). Tussen de witte kokers bewegen twee panoramische buitenliften die rechtstreeks toegang bieden tot elke verdieping. De draagstructuur van de toren is uitzonderlijk: alle vloerplaten zijn opgehangen aan de zes kokers die aan de toren palen en de glazen gevel is er tussen geplaatst. Daardoor krijgt elke verdieping een vrij plan, en is er 360° zicht van binnen naar buiten. En van buiten naar binnen. Een spel van kijken en bekeken worden, de toren als “verticaal theater”.
EXIT 5 Renson - Crepain Binst ArchitectureOp 2 juli 2013 opende Renson het nieuwe experience en meeting center EXIT 5. Het ontwerp werd toevertrouwd aan Crepain Binst Architecture en behelst de integratie van de Renson-producten. Het center laat toe om de partners en de markt sneller en efficiënter te informeren en op te leiden. De naam staat voor EXperience, Innovation en Technology en legt de link met afrit 5 langs de autoweg die de bezoeker moet nemen om de hoofdzetel van Renson te bereiken.
Het ontwerp voorziet maximale inval van daglicht, aangename en gezonde luchtkwaliteit, wit als hoofdkleur, een goede akoestiek en de integratie van de Renson-producten. Hoge glaspartijen met dunne aluminiumprofielen zorgen voor een imposante en uitnodigende façade. De golvende glasgevel (136 m lang) begeleidt de voorbijrijdende wagens op de nabijgelegen autoweg, maar duidt ook op de beweging van de (ventilatie)luchtstroom.
Howest-The Level - Architectenbureau Vande KerckhoveIn 2013 nam de opleiding Digital arts and entertainment (DAE) haar intrek in het gloednieuwe gebouw Howest –The Level in de Botenkopersstraat 2 in Kortrijk. Architectenbureau Vande Kerckhove ging daarbij uit van het belang dat Howest hecht aan de beeldwaarde van de opleiding die het gebouw zowel van buiten als van binnen uitstraalt. De vormgeving en gebruikte materialen dragen daartoe bij. Bij het betreden van Howest-The Level lijkt het welhaast of je je in een first-person shooter game bevindt. De ruwe materialen, de niveauverschillen, de complexe circulatie, het overzicht en het zenitaal licht via het atrium dragen daar allen toe bij.
Niet alleen studenten namen hun intrek in Howest-The Level, het gebouw is ook een soort incubator, waarin bedrijven hun stek vinden. Die bedrijven maken gebruik van de infrastructuur en zorgen vice versa voor een kruisbestuiving met de studenten.
Kantoorcomplex voor JBC - Buro BDe ruim 250 werknemers van JBC kregen vorig jaar een nagelnieuwe kantoorgebouw voorgeschoteld. Buro B uit Genk betrok het personeel van JBC nauw bij het ontwerp en zorgde voor een concept afgestemd op de grote meerderheid van vrouwelijke personeelsleden.
Vertrekkende van een ideale inplanting van het gebouw op het terrein, zocht het architectenbureau in eerste instantie naar een bouwvolume dat vrouwelijkheid uitstraalt, en maximaal rekening houdt met oriëntatie en zichtlijnen. De gebogen voorgevel geeft zicht op het industriële transit-centrum van JBC. Buro B ontwierp het complex vanuit het interieur, wat ervoor zorgt dat materialen binnen en buiten bijvoorbeeld door mekaar worden gebruikt. De stylisten van JBC uitten verder hun wens om te mogen werken in een 'loftachtige' ruimte met veel onderlinge interactie, maar ook met voldoende privacy en akoestische afscherming.
Rijksarchief Brugge - Salens ArchitectenHet ontwerpteam van Salens Architecten had een stapel papier in gedachten toen ze rond de ontwerptafel gingen zitten voor het Rijksarchief in Brugge. Het resultaat is een allesbehalve oubollig complex geworden, dat eind 2013 de Wienerberger-prijs in de wacht sleepte. Het project bestaat uit drie delen: een nieuw bouwvolume met gelijkvloerse leeszaal en bovenliggende archieven, een gerestaureerd deel van het klooster met tentoonstellingsruimte, vergaderlokalen en kantoren en een publieke ondergrondse parking voor 200 wagens.
Het concept verbergt de archieven niet, maar probeert deze onzichtbare wereld juist zichtbaar te maken via zijn architectuur. Daardoor ontstaat een transparant en open gelijkvloers dat een sterke dialoog met het publieke domein aangaat en zo het erfgoed helpt ontsluiten.