Kind is koning op nieuwe kindercampus Theodoor in Jette (cuypers & Q architecten)

Kindercampus Theodoor is een nieuwbouwproject ingebed in het bestaande talud van de site, gelegen aan de rand van de universiteits- en ziekenhuiscampus van de VUB naast het Laarbeekbos. De kindercampus geeft verschillende doelgroepen een nieuw kader, want huisvest een kinderdagverblijf uitgebaat door de VUB voor 120 tot 150 kindjes, een kleuter- en lagere school van het GO! voor 240 kinderen, scoutslokalen voor de Faunaten van Brussels Open Scouting, kantoren voor het Huis van het Kind met gebruiksruimten voor Kind & Gezin en kantoren voor het CAW. De campus omvat in totaal 5.000 m² vloeroppervlakte.

Meer dan de Som der delen

De kindercampus is opgevat als een aaneenschakeling van straten, pleinen en informele ontmoetingsplekken. Deze scheppen een kader voor het sociale leven in dit gebouw. Elke functie heeft zijn gebouwdeel met eigen inkom en routing, zonder de ander te storen of zonder de veiligheid van eenieder in gedrang te brengen. Daarbij kreeg elke doelgroep zijn eigen buitenruimte, maar desgewenst kan iedereen vlot met elkaar in contact komen. De inbedding van het gebouw in de natuurlijke glooiing maakt immers een zekere privacy mogelijk zonder de site overdreven onder te verdelen in afgebakende of afgesloten delen. 

Elke organisatie heeft een eigen plek in het gebouw, maar in de praktijk werken ze nauw samen en ondersteunen elkaar. De vertrouwde omgeving van de school of het consultatiebureau zorgt ervoor dat vragen over gezondheidszorg, welzijn, vrijetijdsaanbod, opgroeien of opvoedingsondersteuning makkelijker worden beantwoord.

Er is ook een hechte link met de VUB-campus, wat past binnen de living-lab filosofie van de universiteit, waarbij de VUB haar onderzoek wil verrijken en ten dienste stellen van de maatschappij, in samenwerking met de vele Brusselse actoren. 


Natuurbeleving

Het bestaande talud van de site bood dus zowel uitdagingen als opportuniteiten. Zo kozen de ontwerpers voor een opbouw in het bestaande talud, grenzend aan het natuurgebied om de schaal en de beleving van gebouw en omgeving maximaal af te stemmen op de gebruikers, dit in tegenstelling tot de rest van de 'betonnen' site van de huidige universiteitscampus. De integratie van groen en licht op de volledige kindercampus staan zo centraal en maken de beleving en interactie met de beschermde, aangrenzende natuurzone NATURA 2000 compleet.

Met de inplanting en aaneenschakeling van volumes en niveaus in een autoluwe site, waar het STOP-principe rigoureus werd toegepast, wordt de natuurbeleving met interactieve en educatieve opties in het buitenspelen (natuurbewustzijn, milieu-educatie, waterzuivering, wadi, biodiversiteit, fauna en flora,…) maximaal geïntegreerd in het pedagogisch project van de kindercampus, die zo bijdraagt tot de bewustmaking van kinderen over water- en energieverbruik.


Open voor de buurt

Het gebouw staat ook open voor breed gebruik door mensen uit de buurt en linkt zo de wijk en de campus meer aan elkaar. Zo kunnen de bewegingsruimte en refter van de school alsook de overdekte speelplaats niet alleen door de scouts gebruikt worden voor binnenactiviteiten bij slechter weer, maar kunnen deze ook gebruikt worden voor de naschoolse opvang (IBO) en  door andere (buurt)verenigingen.


Kunstintegratie

Voor het kunsttraject werkten de architecten samen met jonge kunstenaars Luca Beel en Adriaan Tas, waarmee de ontwerpers zochten naar een symbiose tussen beleving, kunst en esthetiek, resulterend in het werk ‘Echoes’.


Toonbeeld van duurzaamheid

Opdat alle aspecten van duurzaamheid (zoals o.a. mobiliteit, materiaalgebruik, waterbeheer, …) zouden worden meegenomen in het concept, volgde het ontwerpteam een ontwerpmethodiek gebaseerd op duurzaamheidsmeters zoals BREEAM, LEED en GRO. De duurzaamheid van een gebouw gaat immers veel verder dan enkel het energetische aspect.

Het energieconcept werd bepaald door het maximaal reduceren van de vraag en het gebruik van duurzame bronnen om aan de resterende energievraag te voldoen.

Het gebouw zelf heeft een compacte structuur met een vrije invulling voor maximale flexibiliteit. De daken fungeren als groendaken en als verharde en niet-verharde speelplaatsen om de impact op de grond te verkleinen. Het materialenpallet werd, ook in functie van de duurzaamheidskeuzes en de hoge akoestische eisen, afgestemd op die integrale beleving: warme, duurzame en onderhoudsarme materialen in een aangenaam kleurenpallet geven de campus haar eigenheid.

De gebruikte bouwmaterialen zijn streekeigen, recupereerbaar of gerecycleerd, voorzien van ecolabels en liggen binnen NIBE klasse 4 of hoger. Voor het afvalbeheer op de bouwplaats werden strikte regels opgenomen in het lastenboek. Zo was er ook aandacht voor de integratie van materialen volgens hun productiematen met het oog op minimaal verlies en versnijding. Ook zijn definitieve bevestigingen beperkt gehouden. 

Het gebouw wordt verwarmd en gekoeld door geothermie (BEO-veld met betonkernactivering). Door gebruik te maken van de inertie wordt het gebouw op een passieve manier op constante temperatuur gehouden. Naast het regenwater wordt ook het grijswater gerecupereerd en gebruikt voor o.a. toiletspoeling. Er gaat geen enkele druppel regenwater naar de riolering. Op de daken, die niet als speeldaken, maar wel als groendaken werden ingericht, staan 284 PV-panelen. De combinatie van doorgedreven isolatie, driedubbele beglazing en de combinatie van duurzame technieken maakt van deze nieuwbouw een energieneutraal gebouw.

Dankzij de mooie architectuur en inbedding in de natuurlijke site en het inspelen op sociale, milieu- en circulaire uitdagingen die zich stellen in Brussel en de samenleving, werd kindercampus Theodoor in 2017 door Be.exemplary van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zelfs uitgeroepen tot voorbeeldgebouw.

Meer weten over Kindercampus Theodoor? Sofie Borré van cuypers & Q architecten is één van de praatgasten tijdens het webinar Comfort in Scholenbouw dat Palindroom organiseert op dinsdag 4 oktober. Ze zal er uitgebreid ingaan op Kindercampus Theodoor. Schrijf je hier in.