Architectenbureau Klaarchitectuur verhuisde onlangs van zijn praktijk in Heers naar de 16e eeuwse kapel De Waterhond in Sint-Truiden. Het beschermde monument onderging een grondige renovatie en combineert nu het oude karakter van het oorspronkelijke gebouw met de moderne toevoegingen van architect Gregory Nijs. De vier op elkaar gestapelde dozen, die onder meer dienst doen als kantoor- en vergaderruimte, zijn daarbij de grootste blikvangers.
Meteen verk(n)ocht
Het is al verschillende jaren geleden dat de kapel voor het eerst op de radar van architect Gregory Nijs terechtkwam. Op dat moment stond ze echter niet te koop. Drie jaar geleden was dat plots wel het geval. Gregory heeft die kans met beide handen gegrepen en is vrijwel meteen het immokantoor binnengestapt om zijn droomlocatie aan te schaffen.
Het kantoor in Heers dat Klaarchitectuur na bijna tien jaar heeft verlaten, bestond uit één enkele grote ruimte die was aangebouwd aan de eigen woning. Na verloop van tijd werd die te klein en te krap voor de ambities van het bureau. Klaarchitectuur kocht daarom een nieuw pand in Sint-Truiden.
Van schuur over kapel tot architectenbureau
De kapel stamt uit de 16e eeuw. De originele functie van het gebouw is niet helemaal duidelijk. Het wordt oorspronkelijk als schuur gedateerd, maar omwille van de luxueuze details waarover het gebouw beschikt, beweren sommige bronnen dat het mogelijk ook om een woonhuis ging. Het is in ieder geval zeker dat er in de 19e eeuw een koorruimte werd bijgebouwd en dat het gebouw vanaf toen dienst deed als kapel.
Halverwege de 20ste eeuw is de kapel omgevormd tot een vredegerecht, waarna ze ook dienst deed als muziek- en tekenacademie. Als laatste heeft een plaatselijke toneelgroep gebruik gemaakt van het gebouw als repetitielokaal. De voorbije 50 jaar heeft het pand leeggestaan. Het is verschillende keren van eigenaar veranderd, maar die hebben hun plannen met het gebouw nooit tot uitvoer gebracht.
Grondige renovatie
Het historische karakter en de uitstraling van de hoge ruimte deden het hem voor Klaarchitectuur. Door verwaarlozing van vorige eigenaars is er wel veel van de kapel verloren gegaan. Toch geeft het gebouw nu terug de beleving van weleer. De originele eiken dakstructuur met de poortboog en diens schapstenen doen denken aan de schuur. De sierzuilen, de boogramen en het enige booggewelf in het koor doen dan weer denken aan de kapel. Ook de nodige frescotekeningen bezorgen het gebouw nog altijd de sacrale sfeer van weleer.
De bestaande vloer is volledig opgebroken om er vloerverwarming in aan te brengen. De originele natuurstenen werden daarna in het eveneens originele diagonale kruispatroon teruggeplaatst. Omdat een groot deel van de oude vloer al weg of stuk was, is er in de koorruimte geopteerd voor een parketvloer in visgraatmotief. In die ruimte is er een keukenblok voorzien in messing, die samen met de keukentoestellen de link naar het altaar verwerkt in de vorm van een kruis.
Verder zijn enkel de inkomdeur en de bestaande vitrine vervangen en vernieuwd. Aan de oude glasramen en de constructieve buitenschil van het gebouw is niets veranderd, wat de charme van het gebouw ten goede komt. Op lange termijn zijn er plannen om de buitengevel te restaureren.
Optimaal benutten van de hoogte
De vier strakke, op elkaar gestapelde dozen aan de rechterkant van het gebouw zorgen voor een aangenaam contrast met het oude karakter van de kapel en haar open beleving van de ruimte. Voor architect Gregory Nijs was het een basisvereiste om het oude gevoel van het gebouw te bewaren, maar ook om de indrukwekkende hoogte te benutten. Omdat er comfort en ruimte nodig was voor onder meer het sanitair, een lift en kantoorruimtes, is van daaruit het idee ontstaan om te gaan stapelen.
De stapeling is geschrankt ingedeeld, waarbij de dozen overkragend ten opzichte van elkaar staan. Een trappencomplex rondom de dozen zorgt voor een extra beleving. De terrassen op iedere verdieping zorgen voor een aangenaam rustmoment. De binnenruimte van de kapel is zo eigenlijk de buitenruimte van het kantoor.
De doos op het gelijkvloers bevat de sanitaire voorzieningen, de lift en het technisch lokaal. De eerste en tweede verdieping doen dienst als kantoorruimtes. De ontvangst- en vergaderruimte op de derde verdieping zit letterlijk in het dak en biedt een mooi uitzicht op de eiken spanten van de originele dakstructuur, Die zwevend tot buiten het dak reikt.
Iedere verdieping bezorgt de bezoeker een andere beleving van en uitzicht op het historische gebouw. Het strakke ontwerp van de dozen zijn tekenend voor de stijl van Gregory Nijs. Zo staat het wit en zwart van de dozen in schril contrast met de glorie van weleer. Op termijn moet het gebouw ook haar publieke functie terugkrijgen. In 2016 is er al een vernissage voorzien. Ook concerten, feestjes, pop-up evenementen of een B&B kunnen in de ruimte hun plaats vinden.
Duurzame elementen
Tijdens de renovatiewerken is er ook rekening gehouden met duurzaamheid. Het open deel van het historische en tevens onisoleerbare gebouw, beschikt over een vloerverwarming op condenserende gasketel. De geïsoleerde dozen, het werkterrein van het architectenbureau, zijn voorzien van een warmtepomp en van ventilatie D.
Op zaterdag 28 mei van 14u tot 18u opent Klaarchitectuur zijn deuren voor klanten, bouwpartners, en kennissen die het gebouw willen bezichtigen (en bewonderen). Wie die dag belet is, kan 's anderendaags aansluiten bij het grote publiek tijdens de Vlaamse Renovatiedag.