LAVA Architecten stellen in Melbourne hun ontwerp voor de klas van de toekomst voor. LAVA Architecten creëerde een flexibele, modulaire leeromgeving, aanpasbaar aan de verschillende Australische klimaattypes, die de containerklas opwaardeert. Het ontwerp kreeg een eervolle vermelding van de jury op de Australian Future Proofing School Competition en was opgesteld in December 20211 in de Wunderlich Galerij van de Universiteit van Melbourne.
Een opwaardering van de containerklas
LAVA Architecten gaf vorm aan een leeromgeving van de toekomst: een duurzame omgeving in harmonie met het landschap en in contact met de schoolomgeving, die bovendien geprefabriceerd en gepersonaliseerd kan worden. “Containerklassen” zijn de typische oplossing voor veranderende leerlingenaantallen, bij schade aan het eigenlijke schoolgebouw door bijvoorbeeld brand of overstromingen, en zijn soms zelfs de standaardvoorziening in bijvoorbeeld afgelegen of geïsoleerde gemeentes, zoals Australië er een groot aantal kent. Die containerklassen zien er niet bepaald aantrekkelijk uit en worden vaak beschouwd als goedkoope en onaangename ruimtes. Deze opvatting wordt ondermijnd door het klasontwerp van LAVA, waarin de ruimtes niet alleen duurzaam, praktisch en kostenefficient zijn, maar ook het leren leuk en opwindend maken.
Klassen en clusters
In ons huidige informatietijdperk verrijzen steeds nieuwe mogelijkheden om contacten te leggen op lokaal, regionaal en globaal vlak. De klas van de toekomst speelt in op de huidige technologische revolutie door van de leeromgeving net het knooppunt van kennis en sociale interactie te maken. Het ontwerp anticipeert op de toekomst door het mogelijk te maken klassen op te splitsen in flexibele clusters, die voortdurend kunnen gewijzigd worden. In deze klas van de toekomst is de leraar het middelpunt van deze clusters en beweegt hij rond hen, veeleer dan dat de leraar een eenmansshow op een podium voor de klas opvoert, zoals in de klassieke klasconfiguratie. Het voorgestelde systeem is dus een aanpasbaar systeem in plaats van een strikt hiërarchie.
Duurzaamheid in prefabricatie
Het duurzaam ontwerp is meer dan een energieprestatiegebonden oplossing. De duurzaamheid ligt ook in de prefabricatie, materiaalkeuze, symmetrische geometrie en kleine lichte modulaire elementen, die gemakkelijk te manoeuvreren zijn en kunnen vervoerd worden op kleine overal beschikbare voertuigen. Het modulaire gevelsysteem, ontworpen voor iedere locatie, is manueel aan te sturen en staat voor grote flexibiliteit. Waar valt het licht, waar de schaduw, wat is afgesloten, wat open, wat is buiten, wat binnen, en hoe het buiten naar binnen brengen en het binnen naar buiten, dat is de flexibiliteit die het ontwerp voor het klaslokaal van de toekomst beoogt. De architecten hebben verschillende klasontwerpen uitgewerkt voor verschillende klimaattypes (droog, tropisch, gematigd) zodat het lokaal optimaal gebruik kan maken van het klimaat, m.n. inzake zonneënergie, regenwaterrecuperatie etc.
Verschillende klasgroepen, verschillende klaslokaalindelingen
De geometrie van de klasmodule bepaalt het framework waarbinnen de huidige, “klassieke” en ook de toekomstige, “revolutionaire” klasindelingen vorm kunnen krijgen. Lichtgewicht textiel bakent een centrale ruimte af. Het klaslokaal kan aangepast worden aan grotere of kleinere klasgroepen en vorm geven aan één grote of aan drie kleinere leerruimtes. Om ruimtes van verschillende grootte af te bakenen, plaatst men tussenschotten op drie assen. Het resultaat is een gebouw dat zelf leert zich aan te passen aan de toekomstige leermethodes en –technieken. Tegelijkertijd leert het gebouw de studenten over duurzaamheid, sociale interactie, natuur en technologie
Lage kost, lage uitstoot
Prefabricatie heeft volgens de architecten verschillende positieve implicaties. Een eerste voordeel is dat alle bouwelementen op voorhand gefabriceerd kunnen worden, zonder aanwezig te moeten zijn op de bouwwerf. Dat houdt ook in dat materiaalverspilling, het aantal benodigde elementen en de bouwtijd teruggeschoerfd kunnen worden. Daarnaast zijn alle vloer- en dakelementen in dit project “sandwich panelen”, die handig verplaatst en aan elkaar gelinkt kunnen worden. Een ander positief aspect is dat alle prefabelementen ter plaatse vlot in elkaar gestoken kunnen worden m.b.v. eenvoudige verbindingen zoals bouten en schroeven. Dit betekent ook dat men de bouwelementen eenvoudig kan opslaan en samenvoegen tot een klas wanneer daar vraag naar is, bijvoorbeeld om schoolfaciliteiten snel te vervangen na natuurlijke rampen.
De toekomst van het leren
Kennis is een globale resource die door technologie gedeeld kan worden, en is daardoor een snel veranderende entiteit. De toekomst van het leren ligt in een technologie die een omgeving kan scheppen waarin zowel menselijke interactie als virtueel leren en ontdekken ondersteuning krijgen, een ruimte die leermogelijkheden vergemakkelijkt en die het mogelijk maakt afgelegen locaties te laten deelnemen aan de toekomst van het leren. Een dergelijke technologie laat toe toekomstige klaslokalen aan te passen aan verschillende locaties of minder gebruikelijke opstellingen. Concreet voor dit ontwerp van LAVA Architecten ondersteunt een eenvoudig, uitschuifbaar prefabricatiesysteem van palen de hoofdstructuur, waardoor de structuur op eender welk type terrein kan opgebouwd worden. Dit aanpasbaar systeem laat een snelle installatie en verplaatsing toe wanneer nodig. Deze modulaire leerruimte van zo’n 60-180 m2 promoot een toekomst waarin mens, natuur en technologie intens verbonden zijn.
Foto's: Lava Architecten
Bron: naar een artikel verschenen op ArchDaily, 30 januari 2012.