Sinds enkele jaren experimenteert afwerkingsspecialist Knauf uit Wielsbeke met het palletvervoer per schip: dankzij een samenwerking met de Haven van Brussel en aannemer Valens, dat in die buurt bouwt aan het project Canal Wharf, worden heel wat materialen voor deze en andere werven nu gewoon per boot geleverd.
Knauf begon zo’n vier jaar geleden met de aanvoer van paletten via binnenschepen. Een ingrijpende vernieuwing, ook al is het vervoer van materialen via schepen helemaal niet nieuw: “Schepen worden al heel lang gebruikt om goederen te transporteren, maar het transport van palletten is zo’n 150 jaar geleden wel volledig weggevallen”, aldus Antoon Desmet, logistiek manager bij Knauf.
“Het wegtransport bood hiervoor meer flexibiliteit. Schepen worden nu vooral gebruikt voor bulkvervoer of containers. De schippers hebben dat ook liever omdat er meer mee te verdienen valt. Aanvankelijk zijn wij ook begonnen met bulktransport via schepen. Maar wij vonden dat wat mogelijk is voor bulk, ook met palletten mogelijk moet zijn. Daarom zijn we met een pilootproject gestart.”
Veiligheidsproblemen
In het begin liep het experiment niet van een leien dakje. Zo waren er veiligheidsproblemen waarvoor een oplossing gezocht moet worden: “We hadden nog geen schip met een kraan erop. We probeerden het met heftrucks, in het ruim van het schip en op de kaai. Maar onze palletten hebben een kleine basis en een grote hoogte, en zijn daardoor dus onstabiel. Zo is er toch één pallet, van één ton, in het ruim naar beneden gevallen. Daarom hebben we een alternatief systeem gezocht, naar analogie met vrachtwagens met een kraan erin. Met Shipit hebben we een partner gevonden die op het schip een kraan bouwt, die zelf autonoom kan laden en lossen.”
Intussen heeft Knauf van de haven van Brussel een concessie gekregen om aan de Akenkaai palletten aan land te brengen. Die worden per schip vanuit Wielsbeke gebracht. Eén van de voordelen van dit systeem is dat de schipper de kraan zelf kan bedienen. Hij krijgt hiervoor dezelfde opleiding. Knauf gebruikt kaaikranen, van hetzelfde type als de kranen die in havens gebruikt worden. Dankzij de twee lange armen kan zo’n kraan grote hoogtes overbruggen.
Canal Wharf
Een belangrijk project waarbij het palletvervoer over water van pas komt, is de bouwwerf Canal Wharf, op een boogscheut van de Akenkaai in Brussel. In het kader van de heropwaardering van de Brusselse kanaalzone bouwt Valens daar een project met 240 logementen en enkele handelszaken.
Voor Valens was de levering van de palletten per schip een belangrijke ecologische kwestie, maar het vraagt wel heel wat logistiek denkwerk, aldus werfverantwoordelijke Jonathan Geldof: “Dit vraagt van ons een veel strakkere inplanning en organisatie. Een schip kan je immers minder snel van leverdatum wijzigen. En eenmaal het schip toekomt krijgt je 1.200 palletten op je werf, het equivalent van 50 vrachtwagens. Dat grote volume is een enorme uitdaging voor ons. Gelukkig mogen we van de haven van Brussel een deel van de haven gebruiken als stockage.”
Al biedt deze levermethode ook voordelen voor de aannemer: “De palletten zijn natuurlijk al meteen ter plaatse. We kunnen ze dus van de kaai nemen wanneer we willen. We hebben bovendien onze torenkraan goed ingeplant, zodat die rechtstreeks op de kaai kan en de palletten meteen op de werf kan poitioneren”, aldus Geldof.
Fileprobleem
Knauf wil met dit project een impact hebben op de mobiliteit en het fileprobleem. “Met één schip sparen we 50 vrachtwagens uit, ofwel zo’n 4 kilometer file. Als we dat blijvend kunnen doen, en andere verladers kunnen overtuigen om hetzelfde te doen, dan neemt het aantal vrachtwagens op de autostrades sterk af. We hebben berekend dat we het voorbije jaar in totaal zo’n 14.000 vrachtwagens van de baan hebben gehouden. Dat staat gelijk aan een file van het Atomium tot de Eiffeltoren en terug.
Natuurlijk speelt ook de ligging van de aanlegkaai van Knauf in de haven van Brussel een cruciale rol. “We leveren niet alleen de palletten voor Canal Wharf: we hebben hier ook een voorraad kunnen plaatsen die binnen de Brusselse ring met kraanwagens geleverd wordt.”
Uitdagingen
Vooraleer dit project kan uitbreiden zijn er volgens Desmet nog heel wat uitdagingen: zo moet de binnenvaart zorgen voor meer schepen die uitgerust zijn voor intermodaal transport, en andere bedrijven moeten ook de stap durven zetten. Ook de overheid kan een handje helpen, door meer infrastructuur ter beschikking te stellen.