De wedstrijdcultuur is al lang een heikel thema in de sector. Hoge concurrentie en een gebrek aan professionalisering maken deelnemen aan architectuurwedstrijden veel te duur. Dat heeft ook invloed op de verloning van architecten. “We moeten zorgen dat onze sector financieel krijgt wat ze verdient”, zegt Steven Lannoo van NAV. In de Architectura podcast bespreken Johan Rutgeerts (KUL), Steven Lannoo (NAV) en Vincent Van Den Broecke (Blanco Architecten) alles over de verloning van architecten.
“Een architect deed afgelopen jaar aan vijf wedstrijden mee. Vijf keer werd hij tweede. Dan heb je een groot probleem. Een ander bureau deed elf wedstrijden mee en won er tien. Die hadden ook een probleem. De komende twee jaar deden ze aan geen enkele mee”. Johan Rutgeerts hoort dikwijls signalen uit de sector dat architectuurwedstrijden tijdrovend zijn en te veel geld kosten. “Sinds de invoering van het systeem van selectie krijg je geen opdrachten meer via connecties. De keerzijde is wel dat iedereen die meespeelt, 10 à 15% van zijn omzet investeert in wedstrijden en dat is een zware kost.”
Concurrentiestrijd
Volgens Steven Lannoo van NAV zijn er twee zaken onderliggend aan deze problematiek. Ten eerste de concurrentie, die de sector zelf creëert. “Een van de oorzaken is het systeem van zelfstandige medewerkers. Dat verlaagt de drempel om eigen projecten te vervullen aan veel te lage erelonen.” In de opzetfase van een bureau is het voor iedere architect een zoektocht naar welke prijs ze kunnen vragen. En er heerst een angst om meteen de hoogste prijs te vragen. “Dat stimuleert de concurrentie die we onszelf aandoen. We moeten ons afvragen wat we daar in de toekomst mee willen bereiken.”
Vroeger was in de meeste vrije beroepen je broodje vrijwel automatisch gebakken, eenmaal je bijvoorbeeld dokter of architect was. Nu zijn we volgens Lannoo in een vrije marktomgeving terecht gekomen waarbij er veel concurrentie is. “We moeten dus de stap naar meer ondernemerschap en professionalisering zetten. Zowel het onderwijs als de architecten die nu in het beroep zitten hebben daar een rol in. Binnen de beroepsvereniging is er een mentaliteitswijziging nodig waarbij dat we de waarde van de vrije beroeper combineren met echt ondernemerschap en zorgen dat onze eigen sector ook financieel krijgt wat ze verdient.”
Te duur
Deelnemen aan architectuurwedstrijden kost vaak veel geld. Rutgeerts stelt daarom voor dat gemeenten een budget voorzien voor de eerste fase van wedstrijden. Maar lokale besturen vinden dat vaak te duur. Steven Lannoo treedt hem bij: “Die vergoedingen kosten geld, maar geen vergoeding ook. Op langere termijn gaan steeds minder architectenbureaus deelnemen aan wedstrijden waardoor er een oligopolie ontstaat. Dat betaal je ook als overheid en ondertussen breng je ernstige schade toe aan een heel belangrijke sector van de economie. Het is nog een lange weg, maar samen met andere organisaties kan daar wel aan gebouwd worden.”
Beluister hier de podcast over de verloning van architecten.
Podcast
Onze partners