Kwaliteitssystemen moeten BEN-renovaties populairder maken

Heel wat Europese landen zetten innovatieve programma’s op om BEN-gezinswoningen (bijna-energieneutraal) te promoten. Het doel van het Europese project ‘Collaboration for housing nearly zero energy renovation’, kortweg COHERENO, is om een dergelijke ambitie ook bij renovaties na te streven door de samenwerking tussen bedrijven tijdens het bouwproces te verbeteren.

“In de eerste fase van het project werden pioniers geïdentificeerd, zowel eigenaars die al een BEN-renovatie achter de rug hadden, als bouwprofessionelen die aan een dergelijke renovatie hadden meegewerkt”, vertelt Birgit Vandevelde van VITO/EnergyVille. “Vervolgens werd gekeken welke samenwerkingsverbanden mogelijk waren en werden events georganiseerd om samenwerkingen aan te moedigen. Deze events resulteerden in nieuwe samenwerkingen die begeleid werden specifiek voor de renovatiemarkt. Bij dit alles werd veel aandacht besteed aan de kwaliteit tijdens het renovatieproces. Zo werd vertrouwen gecreëerd en werden barrières om tot een doorgedreven renovatie over te gaan, weggenomen bij eigenaars. Bij de start van het project waren BEN-renovaties vooral demonstratieprojecten, het doel van COHERENO was dus om een belangrijke stap voorwaarts te zetten naar een volwaardige volumemarkt.”

Voorwaarden moeten kwaliteit bewaken

Door in te zetten op kwaliteit en die te bewaken tijdens het bouwproces hopen de initiatiefnemers meer vertrouwen te wekken bij de consument. Belangrijk daarbij is dat gezinnen objectief advies kunnen inwinnen over BEN-verbouwingen en dat de verschillende partijen tijdens het bouwproces voldoende samenwerken.

“Om kwaliteit te realiseren in de bouw moet aan drie voorwaarden voldaan zijn,” legt Birgit Vandevelde uit. “Ten eerste moet vooraf goed gedefinieerd worden wat het beoogde eindresultaat zal zijn. Ten tweede moeten de bouwpartners een consistente werkmethode hanteren. Vaak treden problemen op bij de samenwerking tussen de verschillende schakels in het bouwproces: aannemer, producent, architect… Een goede werkmethode en een goede samenwerking moeten ervoor zorgen dat het overeengekomen eindresultaat wordt afgeleverd, en dit binnen de afgesproken tijd. Ten derde zijn er een aantal basisvereisten nodig waar de betrokken partijen, producten en technieken aan moeten beantwoorden. Voor producten bestaan er al heel wat richtlijnen op het vlak van kwaliteitszorg. Voor architecten en aannemers bestaan ook kwaliteitskeurmerken, maar ze zijn vaak veel minder bekend.”

Vertrouwen in familie en vrienden

De onderzoekers hebben verschillende tools die verbouwers helpen om de kwaliteit van de betrokken partijen (aannemers, leveranciers, energie-experts…) en producten te controleren verzameld, en peilden naar de bekendheid van deze tools bij klanten en bouwprofessionals.

Birgit Vandevelde vertelt: “We hebben de tools onderverdeeld in categorieën, met als zwakste tools de meer subjectieve, en als sterkte tools de objectieve, onafhankelijke beoordelingen. Die hebben we voorgelegd aan de eigenaars om te kijken welke zij het meest gebruiken. Opvallend genoeg vertrouwden verbouwers eerder de referenties van vrienden of familie (zwakke tools) in plaats van controles van een onafhankelijke partij (sterke tools). Binnen het project keken we vervolgens hoe klanten gemakkelijker hun weg naar sterke tools kunnen vinden om zo goede bouwpartners te vinden.”

Vijf samenwerkingsverbanden

Op twee Business Collaboration Events per land bracht COHERENO aannemers, architecten, energieadviseurs en leveranciers van bouwproducten samen. In België waren in totaal 130 bouwprofessionelen betrokken. De actoren werden gegroepeerd in samenwerkingsverbanden en werkten rond een specifieke probleemstelling.

Birgit Vandevelde: “Hoe zet je bijvoorbeeld een BEN-renovatie op voor een jong gezin dat op zijn budget moet letten? Of voor een ouder koppel voor wie geld minder een probleem is, maar dat zo weinig mogelijk last wil ondervinden van de renovatie? We hebben gekeken welke partijen kunnen samenwerken, hoe ze de samenwerking concreet kunnen aanpakken en hoe kwaliteitszorg daarbij het consumentenvertrouwen kan vergroten.”

Op basis van deze events kregen in Vlaanderen vijf samenwerkingsverbanden verdere begeleiding. Birgit Vandevelde: “De samenwerkingsverbanden stelden elk een businessmodel op voor hun specifieke aanbod. Dat aanbod kon bijvoorbeeld focussen op ontzorging, of op een uitgebreid voortraject om een kwaliteitsvolle uitvoering te garanderen.”

Aanmoedigen

“De uitgewerkte businessmodellen worden hopelijk spoedig in de praktijk gebracht als verbeterde oplossing naar woningeigenaars toe. De modellen kunnen ook andere aanbieders stimuleren om nieuwe gelijkaardige samenwerkingen op te starten.”, besluit Birgit Vandevelde.

Je vindt de leaflets van de samenwerkingsverbanden op www.cohereno.eu.