Sinds kort fiets of loop je in Machelen in de Vlaamse Rand hoog boven de voorbijrazende auto’s op de snelweg de horizon tegemoet. Over de spiksplinternieuwe brug over de Leopold III-laan (A201), oftewel de langste fiets- en voetgangersbrug van Vlaanderen. ZJA Architects & Engineers tekende, als onderdeel van studiebureau MoVeR0 en in opdracht van De Werkvennootschap, het architectonisch ontwerp van deze opvallende verschijning in het stadslandschap.
Ralph Kieft, architect-partner bij ZJA legt uit: “Om deze lange brug te laten passen in de bebouwde omgeving, hebben we een zo licht en transparant mogelijke verschijningsvorm ontworpen en is de brug semi-integraal uitgevoerd. Het dek en de balustrades bestaan uit wit gecoat staal en het brugdek rust op V-vormige grijze stalen kolommen met versneden hoeken. Met haar geleidelijke stijging in één curve, het kaarsrechte traject en de gelijkmatige verdeling van de overspanningen maakt de fietsbrug een lang en vloeiend gebaar. Daarmee markeert ze de grens tussen Vlaanderen en het Brussels Gewest.”
Met een totale lengte van 710 meter - een stalen brugconstructie van 510 meter en twee landhoofden van 100 meter - is de nieuwe brug momenteel de langste fiets- en voetgangersbrug van Vlaanderen. De brug behoort tot het programma ‘Werken aan de Ring’. Hiermee werkt De Werkvennootschap aan een betere mobiliteit en leefbaarheid in de omgeving van de Ring rond Brussel. Om dit te realiseren wordt de komende jaren geïnvesteerd in beter openbaar vervoer, de heraanleg van de Ring rond Brussel en veilige, snelle fietsverbindingen.
De fietsbrug kan alleen de barrière van de A201 wegnemen als ze zelf geen al te grote uitdaging vormt voor fietsers en voetgangers. Dankzij de lengte van de brug is de oversteek geen steile helling geworden, maar meer een zachte glooiing die voor alle type fietsers comfortabel is te overbruggen en via royale luie trappen kunnen voetgangers de tramhaltes aan weerszijden van de A201 gemakkelijk bereiken. Door het gebruik van twee kleuren in het brugdek, zijn voet- en fietspad visueel veilig van elkaar gescheiden.
Ralph Kieft: “Omdat de brug zo lang en recht is, heeft elk detail, dat op die lengte vele malen wordt herhaald, een boeiend visueel effect. De uitkragende ribben onder het dek, die de voetgangerspaden ondersteunen, vloeien over in de verticaal geplaatste balusters met een houten leuning en ingebouwde verlichting. Het regelmatige ritme voegt zich in de klimmende vloeiende lijn van het brugdek en de gelijkmatige verdeling van de overspanningen ondersteunt het gebaar van de vloeiende curve. Dit resulteert in een brug met een enigszins abstract karakter, die haast boven de snelweg lijkt te zweven.”
In de drukke stedelijke omgeving was er uiteraard niet alleen aandacht voor de functionele en esthetische inpassingen, maar ook duurzaamheid speelde een belangrijke rol. Zo is er onder meer gestreefd naar een minimale footprint en was er grote aandacht voor een goede waterberging onder de brug. Bovenal zorgt de brug niet alleen voor een veilige oversteek van de Leopold III-Laan, maar vormt deze ook een tot nu toe ontbrekende schakel binnen het fietsnetwerk in de Vlaamse Rand. En daarmee is ook de fietsring straks rond.