“Laten we het eens over geld hebben”

Over geld wordt in ons land altijd met de nodige pudeur gesproken. Als beroepsfederatie een congres organiseren onder de titel ‘Loon naar werken’ lijkt dan ook een kamikaze-initiatief. Voor je het weet, sta je op de name and shame lijst van de graaiers. Onlangs was het trouwens al zover. Het Prijzenobservatorium verweet architecten dat ze van hun monopolie en een gebrek aan concurrentie gebruik maken om hun inkomsten op te drijven. Blijkbaar is dat observatorium erg hoog gehuisvest, namelijk met het hoofd in de wolken, omringd door architecten in luchtkastelen.

Ondanks het risico opnieuw voor graaier versleten te worden, willen wij het vandaag dus over geld hebben. Waarom? Niet omdat we de Mammon aanbidden, fervente materialisten zijn of met z’n allen het statuut van private banking klanten beogen. Wel omdat je zonder geld geen professionele multidisciplinaire architectuurpraktijk kan uitbouwen. Omdat je zonder geld niet kan investeren in talent, infrastructuur en permanente vorming. Omdat een correcte vergoeding voor geleverde prestaties een vorm van respect inhoudt, iets waar wij vandaag al te dikwijls van verstoken blijven. Omdat architectuur een maatschappelijk belangrijke activiteit is die je niet zomaar even gratis inschakelt voor een ontwerpwedstrijd om de resultaten daarna achteloos in de vuilnisbak te kieperen.

De architect kreeg een maatschappelijke taak toevertrouwd. In ruil daarvoor ontving hij een monopolie. Maar die twee blijken vandaag een soort vissenjanuskop. Het spreekwoord indachtig dat de vis begint te rotten aan de kop, is dat geen prettige gedachte. Onze maatschappelijke taak en ons monopolie worden op kousenvoeten uitgebreid met taken die niet de onze zijn. Naast de veiligheid, functionaliteit, duurzaamheid en zeggingskracht van gebouwen krijgen we extra verantwoordelijkheden toegeschoven die ons transformeren tot supercontroleur, superadministrateur en, als het fout loopt, superbeklaagde. Gevolg: het stinkt serieus in ons beroep. Het mooiste beroep ter wereld, daar zijn we het over eens, een oogje dichtknijpend voor het grote aantal afhakers.

Vandaar dat Netwerk Architecten Vlaanderen zijn jaarcongres onder deze titel organiseert. Het is tijd voor een round-up. Welke rollen zijn weggelegd voor de architect van vandaag en van morgen? Welke plaats bekleedt het monopolie daarin? Moeten we pleiten voor vaste ereloontarieven? Hoe combineren we onze onafhankelijkheid met een gepaste economische slagkracht? Wij rekenen op u om meer inzicht te krijgen in deze brandende kwesties.