Op de staalbouwdag eind november reikte een ervaren vakjury de Staalbouwprijzen voor 2012 uit. In deze vervolgreeks toont Architectura u de bekroonde en genomineerde projecten. Vandaag is de laureaat van de “renovatieprijs” aan de beurt: de renovatie van de woning 'Klokjes'.
Zoals vele oude huizen kenmerkt deze woning zich door traditionele materialen die werden verwerkt volgens de klassieke architectuurtaal van toenmalige burgerswoningen: een gepleisterde onderbouw en vensteromlijstingen in metselwerk. Ondanks haar karakter bood de woning slechts kleine openingen naar de tuin toe en een sfeer die beperkt bleef tot de leefruimtes. De ruimtes achteraan - de keuken en de badkamer - die vroeger werden beschouwd als dienstvertrekken, blokkeerden 'het openen' van het huis naar de mooie tuin en het zeer groene binnengebied.
Foto: Marc DetiffeBij de verbouwing werden de functies van de woning behouden. Ze zouden echter beter tot hun recht komen door grote raampartijen naar de tuin toe en een vlottere communicatie van de binnen- en buitenruimtes, in functie van de levenskwaliteit die de bewoners voor ogen hadden. De gesloten draagstructuur van het gelijkvloers moest hoe dan ook plaats maken voor vides. Alleen staal bleek in staat deze welbewuste interne opening van het huis te realiseren. Staal bundelt spaarzaam omspringen met materiaal aan geringe diktes en grote overspanningen. Het bouwprincipe lag snel voor de hand: stalen kolommen en liggers.
Deze werden zonder fiorituren in een hedendaagse vormentaal verwerkt, maar met de nadruk op de visuele kracht van het weervast staal. De ingreep is uitgesproken en schept een harmonieuze band tussen hedendaags en oud. Door zijn fijnheid en strakheid laat staal toe zuivere lijnen te creëren en de krachtlijnen van een bijzonder grafische compositie te benadrukken. Volle vlakken wisselen af met grote raampartijen en omkaderen intiemere openingen, waardoor de functies van de woning onmiddellijk zichtbaar worden. Vermits de constructie verborgen blijft, lijkt het volume in het verlengde van de badkamer boven het glazen volume van de living te zweven.
Om deze dynamiek te realiseren werd de stalen draagstructuur in het volume van de vloer geïntegreerd. Alleen een fijne kolom geeft de hoek van de oude constructie aan. De verhoudingen van het geheel, het spel van volle delen en vides, het effect van de elkaar opvolgende of haaks op elkaar staande vlakken van de staalplaten, de zorg voor de details, de aandacht die geschonken werd aan bouwknopen: allen getuigen ze van een uitzonderlijke ontwerp- en uitvoeringskwaliteit. De esthetische keuze voor weervast staal ten slotte, zorgt door zijn bijzondere kleur en het fluwelig aspect van zijn oppervlak, voor zachtheid. Het beantwoordt de kleuren van de vegetatie maar blijft desondanks een getuige van de voortschrijdende tijd.