In Lozen bij Bocholt bouwt Lava architecten een nieuwe passiefschool.
De nieuwe basisschool wordt opgevat als een "brede" school. De oude
parochiezaal, het buurthuis en de pastorij worden in de school
geïntegreerd zodat sommige lokalen ook na de schooluren gebruikt kunnen
worden. Bedoeling is school- en gemeenschapsleven met elkaar te
verweven. In de pastorij krijgt ook de buitenschoolse kinderopvang een
stek.
Bouwprogramma en eisen
De huidige schoolgebouwen zijn momenteel gelegen aan twee zijden van de
gewestweg ( Hamonterweg). De schoolgebouwen verkeren in slechte toestand
en moeten dringend vernieuwd worden. De ligging aan twee zijden van de
weg heeft heel wat nadelen bij het gebruik. Derhalve wordt er voor
geopteerd om de school (kleuterschool & lagere school) zowel als het
gemeenschapshuis te situeren tussen de kerk en de Leemskuilenstraat. Er
moet gezocht worden naar een kwalitatieve, efficiente en duurzame
invulling van de ruimte.
De kwaliteitloze toevoeging aan de schoolmeesterswoning en het huidige
schoolgebouw worden afgebroken. De schoolmeesterswoning wordt herbestemd
als directiegebouw; in de pastorie wordt de naschoolse kinderopvang
gehuisvest, samen met enkele vergaderzaaltjes.
Concept en volumespel
De school en het gemeenschapshuis vleien zich tussen de monumenten om
zoveel mogelijk open ruime vrij te houden. De kleuterschool (1) wordt
als een buffer tot tegen de gewestweg geschoven. Het is het meest
introverte gebouw. De lagere school (2) wordt dicht op de open ruimte
ingeplant. Het gemeenschapshuis (3) met een sportzaal en cafetaria
beëindigt het geheel. De twee schoolgebouwen zijn passief, het
gemeenschapshuis E70.
Samenvattend wordt de buitenaanleg opgedeeld in twee: een voornamelijk
groene zone aan de school en een verhard dorpsplein. De groene zone
wordt ingericht als speelpark en speelplein.
Tijdens de schooluren wordt via een systeem van poortjes een deel van de
open ruimte afgebakend voor de school. Binnenin is er nog een kleinere
afsluitbare enclave, de speelplaats van de kleuters. Buiten de
schooluren staat de hele site ten dienste van de gemeenschap en is ze
via verschillende toegangen te ontsluiten. Het verharde dorpsplein loopt
door tot in de groenzone. Er is dus niet alleen sprake van een ‘brede
school’, maar ook van een ‘brede schoolomgeving’.
Het concept voor de gebouwen bestaat uit gesloten wanden in L-vorm met
een bepaalde oriëntatie. De kleuters hebben gesloten wanden gericht
naar de drukke steenweg en naar het noorden, net als de lagere school.
Zo krijgen beide gebouwen zicht op het speelpark.
Het gemeenschapshuis richt zich net wel op het noorden, omdat dit de
goede oriëntatie is voor een sportzaal. Dit gebouw kijkt uit over het
dorpsplein en geeft een blik op de kerk. Zo verkrijgen we allemaal
kleinere volumes op maat van de omliggende gebouwen, met een gesloten
voorgevel. De monumenten verschijnen hierdoor op de voorgrond.
Uitdagingen
De school is een van de eerste passiefscholen die gerealiseerd wordt en
heeft in die zin een voortrekkersrol gespeeld. Daarnaast komen bij het
opzet van een brede school en een brede schoolomgeving heel veel actoren
kijken, hier met zelfs twee bouwheren. De kunst bestond er in om
passiefbouw te verzoenen met monumenten en buitenaanleg.
Duurzaamheid
Op basis van zonnestudies werd bepaald hoeveel zonnewinsten toegelaten kunnen worden die het gebouw mee kunnen opwarmen.
Vanaf zonsopgang tot de middag zijn de zonnewinsten welkom. Wanneer de
zuiderzon voor teveel opwarming zou zorgen, wordt ze automatisch geweerd
door de gesloten vlakken van de L-vorm.
De gesloten vlakken en dakplaten worden uitgevoerd in ter plaatse
gestort beton. Dit materiaal leent zich uitstekend voor passiefbouw,
omdat het luchtdicht is en een grote thermische inertie heeft.
De lager gelegen dakvlakken zijn groendaken, maar er wordt voldoende
dakoppervlakte aangewend voor het hergebruik van regenwater. De glazen
openingen bestaan uit aluminium vliesgevels met een houten
regelstructuur. Opengaande ramen verzekeren nachtventilatie. Gekleurde
invulpanelen beperken de zonnewinsten waar nodig en verhinderen
brandoverslag. Geautomatiseerde screendoeken tenslotte doseren het
zonlicht.
De glazen openingen bestaan uit aluminium vliesgevels met een houten
regelstructuur. Opengaande ramen verzekeren nachtventilatie. Gekleurde
invulpanelen beperken de zonnewinsten waar nodig en verhinderen
brandoverslag. Geautomatiseerde screendoeken tenslotte doseren het
zonlicht. De detail van de dakopstand toont mooi het verloop van de
isolatie en de luchtdichte constructie.