LavoisierCity: ATAMA, JAVA Architecten en Wessel De Jonge Architecten ontwerpen laatste schakel in de BAT-site
Het project LavoisierCity in Sint-Jans-Molenbeek gaat een nieuwe bouwfase in. citydev.brussels ontwikkelt er, samen met promotor Louis de Waele Immo, een project met 85 publieke, geconventioneerde koopwoningen op het laatste beschikbare perceel van de voormalige British American Tobacco-site. Het ontwerp is in handen van ATAMA, JAVA Architecten en Wessel De Jonge Architecten, die renovatie en nieuwbouw tot één coherent geheel moeten smeden. Na definitieve stedenbouwkundige en milieuvergunningen kunnen de werken nu effectief starten.
De ontwikkeling past in een langer traject van stadsvernieuwing tussen de De Koninckstraat, Van Kalckstraat en Charles Malisstraat. Waar ooit de tabaksfabriek en kantoren van BAT lagen, ontvouwt zich sinds een tiental jaar een gemengde stadswijk. Eerdere ingrepen herstelden al de economische en residentiële structuur van de plek: productieateliers, publieke woningen en nieuwe publieke ruimte. LavoisierCity vormt nu de slotfase die de site definitief verankert in het stedelijke weefsel van Molenbeek.
Van fabriekssite naar stedelijke schakeling
De eerste transformatiegolf begon in 2011 met de inrichting van meer dan 14.600 m² aan kmo-ruimtes, vandaag goed voor een cluster van acht bedrijven. Daarnaast gingen twee percelen naar de gemeente en de BGHM, die er 89 sociale en middelgrote woningen realiseerde, ingehuldigd in 2017. Zo groeide stap voor stap een wijk met uiteenlopende functies en een publiek karakter. De huidige ingreep neemt het laatste braakliggende stuk voor zijn rekening en vervolledigt de stedelijke puzzel.
Het project situeert zich op de hoek De Koninckstraat–Van Kalckstraat, waar tot 2020 de BAT-kantoren stonden. Hier kiezen de ontwerpers voor een dubbel spoor: het bestaande kantoorgebouw wordt getransformeerd tot 42 woningen, terwijl op het naastgelegen terrein een nieuw appartementsvolume komt met 43 extra woningen en twee commerciële ruimtes op het gelijkvloers. Die combinatie houdt het geheugen van de plek aanwezig, maar brengt tegelijk een nieuw stedelijk front aan de straat.
Renovatie en nieuwbouw in één adem
Wessel De Jonge Architecten neemt de renovatie van het voormalige kantoorvolume op zich, met een duidelijke keuze voor maximaal behoud. De betonnen draagstructuur, kelder en trappenhuizen blijven behouden en worden hergebruikt als ontsluiting, aangevuld met liften per portiek. De jaren-40 plint in Belgische blauwe hardsteen blijft waar mogelijk intact; grotere raamopeningen brengen daglicht tot diep in de woningen. Aan de straatzijde zorgen transparante inkomzones en een groene voortuinstrook voor een zachte overgang tussen publiek en privé.
In het nieuwbouwdeel werken ATAMA en JAVA Architecten een compact maar helder woongebouw uit, met ondergrondse parking voor 51 wagens. Belangrijker is de collectieve binnentuin achter en tussen beide volumes: die vormt de groene kern voor alle bewoners. Door bijkomende aankopen van aangrenzende percelen kan de tuin breder uitwaaieren en stijgt de landschapskwaliteit van de volledige site. Het klassieke bouwblok wordt zo opengewerkt tot een gedeelde, rustige binnenwereld.
Buitenruimte en schaal als ontwerphefboom
Ook op woningniveau zetten de ontwerpers sterk in op leefkwaliteit. Elk appartement krijgt een goed georiënteerde buitenruimte: terrassen of privétuinen op het gelijkvloers, patio’s bij diepe woningen en balkons op de verdiepingen. Een doorlopende ligger verbindt de gevels en ondersteunt de balkons, terwijl de kopwoningen loggia’s en hoekkavels met ruime stedelijke lofts krijgen. Bovenop de renovatie komt een éénlaagse dakopbouw die het volume laat aansluiten op de omgevende schaal, met een gedeeld dakterras op de vierde verdieping.
Met een totale opdrachtwaarde van 29,63 miljoen euro excl. btw en een bouwstart die nu formeel is ingezet, sluit LavoisierCity een lang stadsvernieuwingshoofdstuk af. De 85 geconventioneerde koopwoningen en twee winkels voegen een betaalbare woonlaag en kleinschalige economie toe aan wat al aanwezig was, zonder de industriële oorsprong uit te wissen. Zo groeit de voormalige fabriekssite uit tot een volwaardige, gemengde buurt die Molenbeek extra ademruimte geeft.