Leopoldskazerne Gent: van militaire site naar publieke ruimte

De oorspronkelijke kazerne, gebouwd met strenge, functionele architectuur, was ommuurd en introvert, met slechts één poort en een voorgevel gericht naar het centrum van Gent. Dit zorgde voor een afgesloten en ontoegankelijke sfeer. De aangestelde architecten 360 Architecten, B2AI en Sergison Bates hebben beslist de site radicaal om te keren met als doel de kazerne open en uitnodigend te maken.

Het voormalige paradeplein is omgevormd tot een groen buurtpark, toegankelijk voor het publiek en omliggende gebouwen. Deze open ruimte bevindt zich bovenop een logistieke zone, met ondergrondse rijwegen om de verkeersvrije omgeving te behouden. Aan de achterkant van de kazerne is een groen plein gecreëerd, dat toegang biedt tot publieke activiteiten zoals het provinciehuis en een cafetaria.

Hoge duurzaamheidseisen vanuit de provincie

De renovatie van de Leopoldskazerne stuitte op de uitdaging om duurzaamheidseisen te combineren met het behoud van cultureel erfgoed. De provincie Oost-Vlaanderen stelde namelijk hoge duurzaamheidseisen, met als ambitie om het Breeam Excellent niveau te behalen voor het nieuwbouwgedeelte.

Om dit label te kunnen behalen is er veel studiewerk en onderzoek aan vooraf gegaan. De buitengevels van de kazerne, bestaande uit vorstgevoelige bakstenen, moesten behouden blijven vanwege hun erfgoedwaarde. Dit bracht complicaties met zich mee, omdat de isolatie aan de binnenzijde moest worden aangebracht om vorst- en vochtschade te voorkomen. Zo zocht 360 Architecten mee naar een hybride oplossing, waarbij de meeste gevels langs de binnenzijde zijn geïsoleerd en de vochtgevoelige gevels speciale wandisolatie kregen om vorstvrij te blijven en schade aan de buitenkant te voorkomen.

Technische expertise voor het buitenschrijnwerk

Het Design & Build project werd geleid door de aannemer Democo, die onder andere Reynaers Partner Lootens mee aan boord heeft genomen als specialist in complexe aluminium toepassingen. De aansluitingen tussen het nieuwbouw en renovatie gedeelte waren niet evident. Alsook werden er strenge akoestische en energetische eisen opgesteld, waar expertise en ervaring vereist is.

Reynaers Aluminium stelt als systeemleverancier projectbegeleiding op maat ter beschikking voor omvangrijke en complexe projecten zoals dit in de Leopoldskazerne. Het ganse bouwteam probeert samen projectspecifieke oplossingen te zoeken van ontwerp tot oplevering. Reynaers Aluminium werkt onder andere technische studies uit, biedt systemen op maat aan en plant werfbezoeken in.

Ultraslank design en sterke isolatie voor ramen en deuren met SlimLine 38

Voor de ramen van het renovatiedeel koos de architect voor de ultraslanke en steel look profielen SlimLine 38-hoge isolatie (HI) in de designvariant Ferro. Deze profielen sluiten perfect aan bij de baksteenarchitectuur van de kazerne en bieden uitstekende prestaties op het vlak van akoestiek, thermische isolatie en lucht-, wind- en waterdichtheid in combinatie met driedubbele beglazing.

De ramen zijn uitgevoerd in de kleur Anodic Brown, uit de anodic look collectie van Axalta. Deze kleur is zorgvuldig gekozen om te harmoniseren met de historische gevel en tegelijkertijd een eigentijdse uitstraling te geven.

Anodic look bootst het uiterlijk van geanodiseerd aluminium na. Het combineert de esthetische voordelen van anodisatie met de technische voordelen van een poederlak. Poederlakken zorgen voor een consistentere kleur en afwerking over grote oppervlakken en bieden een uitstekende bescherming tegen corrosie. Alsook is een poederlak beter bestand tegen krassen en slijtage, aangezien de afwerking harder is.

Modern design en superieure isolatie voor ramen en deuren met MasterLine 8

De ramen van het nieuwbouw gedeelte zijn uitgevoerd in het hoogwaardige en eigentijdse raam- en deurprofiel MasterLine 8-hoge isolatie (HI). MasterLine 8 combineert sterke prestaties op het vlak van thermische isolatie én lucht- en waterdichtheid met een moderne, vlakke afwerking waardoor het design past in elke bouwstijl.

Om een contrast te creëren tussen het oude en nieuwe gedeelte is hier gekozen voor de kleur Anodic Saphire, wat een speelse en hedendaagse grijs-blauwe tint toevoegt aan het geheel.

Maximale lichtinval en uitstekende prestaties voor vliesgevels met ConceptWall 50

Daarnaast is het geavanceerde vliesgevelsysteem ConceptWall 50-hoge isolatie (HI) gebruikt in de onderstructuur van de nieuwbouw. ConceptWall 50 biedt onbeperkte designvrijheid en sterke energieprestaties voor vliesgevels, waardoor het een uitstekende keuze is voor renovatie- en nieuwbouwprojecten. ConceptWall 50 wordt vaak gebruikt in moderne gebouwen voor het creëren van grote vliesgevels, alsook in de publieke ruimtes van de Leopoldskazerne zorgt dit systeem voor een open zicht en veel natuurlijke lichtinval.

Al het schrijnwerk voor de ramen, deuren en vliesgevels is bovendien uitgevoerd met driedubbele beglazing om te kunnen voldoen aan de hoge prestaties.

Nieuwe toekomst voor de Leopoldskazerne

De renovatie van de Leopoldskazerne markeert een nieuwe fase in de geschiedenis van het gebouw. Wat ooit een gesloten militaire ruimte was, is nu een open en toegankelijke omgeving geworden, klaar om te dienen als een levendige ontmoetingsplaats voor de gemeenschap. Met publieke kantoren, woongelegenheden, een hotel, en diverse faciliteiten biedt de nieuwe Leopoldskazerne een innovatieve mix van functies die de historische waarde van het gebouw respecteert en tegelijkertijd voldoet aan moderne behoeften en duurzaamheidseisen.

Deze transformatie is een voorbeeld van hoe erfgoed en moderne architectuur kunnen samengaan, en hoe zorgvuldig geplande renovaties een positieve impact kunnen hebben op de stad en haar inwoners. De Leopoldskazerne is getransformeerd tot een symbool van vooruitgang en vernieuwing, met respect voor haar rijke verleden.