LEZING. Levende materialen | In Vivo of hoe te zorgen voor een levend gebouw? (Bento architecture & Elise Vanden Elsacker, 14/11)

Een wetenschappelijke en een ontwerpende blik tonen de betoverende, radicale implicaties van myceliummaterialen op hoe we naar bouwprocessen in de toekomst kunnen kijken. Gebouwonderhoud bijvoorbeeld krijgt plotseling een andere betekenis en wordt eerder verzorgen, in leven houden. Wat zijn de mogelijkheden van deze nieuwe levende materialen? Op welke manier daagt het onze bouwlogica en vervolgens ook ons gedrag uit?

De levende stad

Voor de Biënnale van Venetië 2023 selecteerde Wallonië een interdisciplinair team met het jonge architectenbureau Bento en wetenschapsfilosofie Vinciane Despret aan het roer. Ze stellen vast dat de manier waarop we (bouw)materialen produceren dringend moet veranderen. Ze kijken naar de toekomst door levende wezens te bestuderen en onderzoeken de mogelijkheid om bouwmaterialen te maken op basis van schimmels (mycelium), die beschikbaar, duurzaam, zelfgenererend en goedkoop zijn. Hun onderzoek naar ‘de levende stad’ onder de titel “IN VIVO” verleidt ons tot een bezoekje over de taalgrens. Het onderzoek van Bento, dat zich toelegt zowel op architectuur, kunst als design, richt zich op de mogelijkheden van het mycelium, het vegetatieve deel van de paddenstoel.

Elise Vanden Elsacker, onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel, doet eveneens onderzoek naar funghi als grondstof, naar het in leven houden van myceliummaterialen en naar de zelfhelende eigenschappen ervan. Gedreven door een breder maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel is ze toegewijd om bruggen te bouwen naar de toekomst van materialen. Deze interesse vloeide oorspronkelijk voort uit experimenten die zij uitvoerde in het open biolab ReaGent tijdens haar vrije tijd terwijl ze als architect werkte (2014-2016).

Vervolgens deed Vanden Elsacker een doctoraatsonderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel, getiteld Mycelium Matters, een van de eerste onderzoeken die alle belangrijke factoren karakteriseert die de biologische en materiële eigenschappen van myceliumcomposieten beïnvloeden. Op het kruispunt van architectuur, microbiologië en scheikunde werkt ze momenteel als postdoctoraal onderzoeker op de VUB rond myceluim materialen en is ze betrokken bij tal van binnen- en buitenlandse onderzoeksprojecten, waaronder het Europese Fungateria project.

De lezing van Bento en Elise Vanden Elsacker gaat door op donderdag 14 november in de Blaisantkerk (Blaisantvest 37, 9000 Gent). Meer informatie vind je op de website van Archipel.