Link Lab en Markland verfraaien Handelskaai in Kortrijk met nieuw woonproject Kaskade

De Handelskaai in Kortrijk werd tot kort geleden beschouwd als een weinig belevingsvolle buitenrand van het stadscentrum. De kaaien waren op verschillende plaatsen gereduceerd tot parkeerzone. Toen men eind jaren negentig infrastructuurwerken aanvatte om de binnenvaartroute te verbeteren, maakte de stad echter van de gelegenheid gebruik om de interactie met de rivier te optimaliseren. Nieuwe bruggen en verbeterde openbare ruimten leidden op hun beurt tot een hernieuwde belangstelling van de ontwikkelaars voor het vastgoed dat langs de Leie gelegen was. De renovatie van het gebouwbestand aan de overkant is in volle gang. Ook de grijze zone langs de Handelskaai is klaar om te evolueren naar een verpozende wijk, op bijna letterlijk een steenworp van het drukkere stadscentrum.

In die context verrijst binnenkort Kaskade, met 26 wooneenheden, een binnentuin, een ondergrondse garage en een bovengrondse fietsenstalling, gelegen langs de kaai met zicht op de Leie, in opdracht van projectontwikkelaar Steenoven. Het driehoekige perceel sluit achteraan aan op de achterliggende straten Schipperstraat,  Hendrik Beyaertstraat en Paleisstraat. Het verfrissende woonproject vervangt enkele lang leegstaande panden uit het interbellum en de jaren 80 van de vorige eeuw.

Atypisch architectuurbureau

Link Lab en Markland tekenen samen voor het project. Nochtans kennen we Link Lab in se niet als een klassiek architectuurbureau. Het platform werd opgericht door stedebouwkundige-architect Rita Agneessens en architect Tom Vandorpe. In december 2018 kwamen de twee bezielers van Link Lab hun visie toelichten bij architectura.be. Met een jarenlange ervaring in het vak wilde het duo terugkeren naar de essentie: durven denken zonder grenzen, en directe betrokkenheid creëren met alle partners. Link Lab is een startpunt voor een netwerk, dat met veelsoortige en bij voorkeur zeer uiteenlopende allianties een bijzondere kwaliteit van stedenbouwkundige- en architectuurprojecten kan neerzetten. Ideeën – van architecten, maar ook van sociologen, psychologen of communicatiespecialisten - verbinden met plekken, dat is de missie. Voor ‘Kaskade’ werkt Link Lab samen met het Kortrijkse architectuurbureau Markland.
 

Verticale ritmiek

Het onderzoek voor Kaskade richtte zich in hoofdzaak op een evenwichtige schaal van de gevel in zijn specifieke context, doorgetrokken naar een typologie en plan op maat van de bewoners.

Het gevelontwerp valt op door zijn ‘percelering’, een verticale segmentering die de idee van verschillende, aaneensluitende percelen opwekt. Het ontwerp doorbreekt daardoor niet alleen de eigen volumewerking, maar biedt ook een dynamisch tegengewicht voor de vlakke monotonie van andere appartementsgebouwen in de buurt.  Door met de verticaliteit te spelen, sluit Kaskade ook mooi aan op de indiviuele schaal van de oudere en kleinere huisjes achteraan het gebouw. De variatie in gevelbreedte en diversiteit in materialisatie versterkt dit uitgangspunt nog verder. Ook het idee om de teruggetrokken dakverdieping op twee plaatsen terug naar de rooilijn te brengen, zet de verticale differentiatie kracht bij. 

De percelering biedt ook een mogelijkheid om een vanzelfsprekende verbinding te creëren met de verschillende typologieën aan weerszijden. Aan de linkerkant sluiten de vijf bouwlagen en de teruggetrokken penthouse aan op het aangrenzende appartementsgebouw met zes verdiepingen. Vanaf het midden van de bebouwde oppervlakte, daalt het aantal bouwlagen geleidelijk tot drie, de hoogte van de rechterbuur.

Het concept van een verticale opbouw is meer dan een visuele oefening voor het gevelbeeld. Het wordt consequent doorgetrokken naar het volledige grondplan, wat in een divers aanbod aan appartementen resulteert.

Door de percelering samen met afwisselende bouwdieptes toe te passen wordt de verticale ritmiek ook op de achtergevel merkbaar. Ter hoogte van de linker en rechter perceelsgrens loopt de bouwdiepte gelijk met die op de aangrenzende panden. Omwille van de mogelijke impact op het binnengebied worden de bouwhoogtes en bouwdieptes van de achtergevel hier en daar aangepast.
 

Hedendaags en groen uitzicht

Het gelijkvloers bevindt zich één meter boven het maaiveld aan de Handelskaai, wat de privacy en de natuurlijke lichtinval van de woningen ten goede komt. De lichtheid van de gevel krijgt een extra accent, via een doorzicht naar de collectieve tuin achteraan. Het kwalitatieve groen dringt visueel door tot op de Handelskaai, wat de attractiviteit van het gelijkvloers vergroot.  De groendaken die ontstaan door het verlagen of terugtrekken van verdiepingen, verlenen het project een bijzonder hedendaags en groen uitzicht.