Londot 3: Van oude school tot multifunctioneel ontmoetingscentrum

De tweedejaarsstudenten journalistiek van Hogeschool PXL werkten een artikelreeks uit over enkele unieke herbestemmingsprojecten in Limburg. Wij mogen het resultaat publiceren op Architectura. 

In het ontmoetingscentrum komen veel verschillende organisaties hun ding doen. Daar is het ook voor gemaakt. Het gebouw bestaat uit verschillende kleine lokalen die elk opengetrokken kunnen worden tot een grotere ruimte. ‘Doordat elk lokaal 3 grote schuifdeuren heeft, kan je dus eigenlijk door heel het gebouw lopen. Je moet niet telkens lokaal in, lokaal uit. Je kan dus kiezen voor privacy of je kan je deur openhouden voor een gezamenlijk effect’, vertelt wijkmanager Sien Willemans.

Polyvalent

De creatieve verwijzingen naar het verleden zijn niet het enige dat Londot 3 uniek maakt. Het buurtcentrum staat vooral bekend voor flexibiliteit en multifunctionaliteit. ‘In vergelijking met het oude gebouw is Londot 3 heel polyvalent. Dat is het grootste verschil tussen het oude gebouw en het ontmoetingscentrum’, zegt Dirk Bamps, Diensthoofd Gebouwenprojecten in Genk.

Zo zijn er bijvoorbeeld flexibele schuifdeuren en demonteerbare wanden, waardoor je zalen groter kunt maken wanneer dat nodig is. Je kan de schuifdeur simpelweg openzetten om van twee ruimtes een grotere ruimte te maken. ‘Op die manier wordt ook de samenwerking tussen Chiro Zwartberg, buurtwerking De Bol en jeugdwelzijnswerking Gigos gestimuleerd. Ze kunnen zonder problemen samen activiteiten organiseren. De polyvalente indeling maakt Londot 3 ook een perfecte locatie voor een feest of babyborrel.’

Vooraleer er zulke activiteiten konden doorgaan in Londot 3, waren er voor vijf jaar lang renovatiewerken aan de gang. ‘In 2017 werd er een aannemer toegekend, maar na acht maanden was hij failliet. Daarom was de renovatie zo moeilijk en heeft het veel langer geduurd dan gedacht. Alles was al afgebroken. De ramen waren er al uitgehaald en de tussenmuren waren ondertussen al uitgebroken.’

Dat heeft voor heel wat extra stuttingswerken gezorgd. Uiteindelijk lag het project hierdoor bijna een jaar stil. Door het faillissement moest er ook overlegd worden over het afhandelen van de extra kosten. Het totale budget was maar liefst €3.249.371,50 inclusief btw. Het project is uit de hand gelopen, aangezien de stad oorspronkelijk mikte op een budget van €1.500.000,00 om de renovatie te realiseren. Het geld komt alleen van de stad. Genk kreeg geen subsidiëringen van de overheid.

‘Uiteindelijk werd het project in september 2018 terug opgestart. Normaal gezien moest Londot 3 al aan het einde van 2020 de deuren openen, maar door de coronacrisis is het enorm uitgelopen’, voegt Bamps toe.

‘Het was altijd al de bedoeling om het gebouw te renoveren, maar het is wat uit de hand gelopen. Ik weet niet of we nog ooit zo diep zouden gaan voor een renovatie’, zegt schepen van Wonen, Wijken en Participatie, Alessandro Cucchiara (Vooruit). Cucchiara is wel zeer tevreden over het eindresultaat. Vooral omdat er tijdens de renovatie volledig gebruik is gemaakt van alle ruimtes. ‘Aan de hand van de hoge plafonds en de zolder is er een extra verdieping gecreëerd, zonder aan de buitenconstructie te komen.’

Bij de renovatie is er ook enorm op duurzaamheid gelet. B+ architecten heeft drie principes van het circulair bouwen toegepast. Deze drie principes zijn: ruimtelijke flexibiliteit, het gebruik van demonteerbare constructies en het behoud van materialen. Onnodige materialen werden vermeden om een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk achter te laten. Het gebouw voldoet ook aan alle energiezuinige normen. Zo werken de toiletten bijvoorbeeld aan de hand van een waterpomp met regenwater.

Vroeger en nu in één geheel

Het ontwerp voor Londot 3 werd gemaakt door B+ architecten. B+ architecten heeft ook rekening gehouden met de geschiedenis van het gebouw. Je vindt zowel aan de binnenkant als buitenkant historische elementen terug. Het gebouw dateert uit de Limburgse mijnperiode.

Alessandro Cucchiara hecht veel belang aan de geschiedenis van het gebouw. ‘De renovatie was een ode aan het oude gebouw. Zo is de voorgevel bijvoorbeeld helemaal hetzelfde gebleven.’ Het vernieuwen van de voorgevel was geen optie. De nieuwe voorgevel zou niet goed samengaan met de oude voorgevel van de Sint-Albertusschool. Het zou zorgen voor een vreemd contrast.

Niet alleen de voorgevel is hetzelfde gebleven, maar de verdeling van de raampartijen is ook zoals vroeger. ‘Zulke elementen die verwijzen naar het verleden zijn belangrijk om de authenticiteit van het gebouw te bewaren’, zegt Bamps.

Wanneer het niet mogelijk was om bepaalde oude elementen te behouden, werd er wel af en toe een creatieve verwijzing naar gemaakt. ‘De vloertegels zijn overal rood, maar op de plaatsen waar er vroeger een muur stond zijn de tegels rood en wit.’ Het is dus een soort van kleurencode die je een goed beeld geeft van hoe het gebouw er in de mijnperiode uitzag.

Vroeger was het gebouw een huishoudschool voor meisjes. Pina Presutto zat zelf ook op de Onze-Lieve-Vrouwschool. Ze heeft er veel mooie herinneringen aan overgehouden. Als oud-leerling blikt ze graag terug op de leuke tijden die ze er heeft beleefd. Ze praat over haar schooltijd alsof het gisteren was.

Beluister hier het audiofragment.


Eén geheel

Momenteel is Londot 3 een vast onderkomen voor buurtwerking De Bol, jeugdwelzijnswerking Gigos en Chiro Zwartberg. ‘Na de renovatie heb ik altijd tegen de drie organisaties gezegd dat ze de eerste keuze krijgen over beslissingen in verband met het gebouw. We gingen met deze drie organisaties van start, dus het is aan hen om aan te tonen dat het gebouw voldoende gebruikt wordt. Het was namelijk een duur project’, zegt Cucchiara.

‘De verenigingen hebben elk hun eigen plaats gekregen in het gebouw, maar Gigos gebruikt en verhuurt momenteel ook een grote danszaal. Gigos betaalt de stad voor het gebruik van de danszaal, maar de extra inkomsten van het verhuren zijn voor Gigos zelf.’ Er is veel vraag naar de zaal bij lokale dansverenigingen.

‘De Bol heeft op dit moment een zaal die drie keer groter is dan hun zaal in het oude gebouw’, vertelt Cucchiara. Daarnaast beheert en verhuurt buurtwerking De Bol ook een feestzaal. De komende maanden zou deze zaal niet meer beschikbaar zijn. Het lijkt dus wel goed te gaan met de verenigingen.

‘Voor de renovatiewerken zaten Gigos, Chiro Zwartberg en De Bol ook al in deze vleugel van het gebouw, maar die was uiteindelijk te oud en niet meer bruikbaar. Daarom zijn we de renovatiewerken gestart. De verbouwingen gingen initieel 2 jaar duren, maar het heeft uiteindelijk 4 jaar geduurd voordat de verenigingen terug in hun gebouw konden’, voegt wijkmanager Sien Willemans toe.

De verenigingen delen niet alleen polyvalente ruimtes, maar ook hun inkomens. Ze zitten namelijk in een verplichte gezamenlijke beheerkoepel. Op die manier hoopt Genk dat de kosten van de renovatie sneller gedekt worden. Naast de verenigingen heeft ook wijkmanager Sien Willemans een eigen lokaal. Ze leidt alles in goede banen in Londot 3.

Beluister hier het audiofragment.