Er is een nijpend tekort aan opvangplaatsen voor hulpbehoevende bejaarden in Vlaanderen. In 2012 voerde denktank Itinera een studie uit die bewees dat er een verontrustende politiek gevoerd wordt op vlak van bejaardenopvang. In datzelfde jaar vierde de congregatie Grauwzusters haar 150 jarig bestaan. In opdracht van vzw Bejaardenzorg Grauwzuster Limburg ontwerpen MASS Architects en Architectengroep PSK een uitbreiding voor woonzorgcentrum Eyckendael in Riemst. Bureaus Peeters - De Belder, ir. P. Poelmans en V-Consult verzorgen de studies.
Het huidige woonzorgcentrum Eyckendael telt 60 woongelegenheden en 3 eenheden voor een kortdurig verblijf. Het wedstrijdontwerp behelst een uitbreiding van 3 geclusterde woningen voor dementerende personen. Elke cluster kan 7 bewoners opvangen. Een bijkomende uitbreiding van minimaal 24 assistentiewoningen en een wijkzorgservicepunt moet van Eyckendael een up-to-date woonzorgpunt maken.
Ruimtelijk & functioneel geheel
De uitbreiding van het woonzorgcentrum ligt geconcentreerd rond een vierkant binnenhof. De architecten streven naar één samenhangend ruimtelijk en functioneel geheel dat langs alle zijden benaderd kan worden. Elke functiegroep heeft haar eigen noden. Zo hebben de woningen onder meer verschillende oppervlaktes, buitenruimtes en interne relaties. De assistentiewoningen vormen samen met de uitbreiding van het rusthuis een tweede gedeeltelijk besloten buitenruimte. Het projectdeel van de assistentiewoningen is nu opgenomen als optie en wordt mogelijk gerealiseerd in een tweede fase.
Kleinschalig
Het ontwerp speelt sterk in op de kleinschaligheid van het project. Omdat het om huizen gaat waar verplegend personeel dagelijks moet komen is het belangrijk om deze twee werelden harmonieus samen te brengen. Zo moeten de bewoners zich thuis voelen, maar moet het verplegend personeel vlot en functioneel kunnen werken. De modulaire, flexibele opbouw van het ontwerp leent zich uitstekend voor een toekomstige uitbreiding of aanpassing.
Kaderstructuur
De gevels zijn opgebouwd uit een open structuur van balken en kolommen. Deze kaderstructuur kan flexibel opgevuld worden en wordt naar binnen en naar buiten geschoven om variatie te creëeren. De gevel reflecteert de kleinschaligheid waarop het concept van het gebouw gebaseerd is. De kleuren sluiten aan met die van het bestaande gebouw.
Flexibele kamermodules
In hun architecturale aanpak wensen MASS Architects en Architectengroep PSK zoveel mogelijk terug te gaan naar de kern, door gebouwen te ontwerpen waarvan het concept op zich ecologisch verantwoord is. De uitwerking van flexibele kamermodules in dit ontwerp is volgens beide bureaus een voorbeeld van een duurzame benadering waardoor de levenscyclus van het gebouw toeneemt in de tijd.