Matexi reageert op kritiek Canfyn: 'Het creëren van aangename buurten vinden we echt een métier'

Beste Filip Canfyn,

Met veel interesse volgen wij de berichtgeving op de website architectura.be, ook voor ons een inspiratiebron met ruimte voor het voorstellen van vernieuwende projecten, nieuwe materialen of technieken en voor het kennismaken met goede architectuurbureaus.

Matexi realiseert jaarlijks een 150-tal woningprojecten en werkt daarbij samen met externe architecten. Binnen Matexi beschikken we als één van de weinig ontwikkelaars over een team ‘Urban Planning & Design’, met een focus op het creëren van nieuwe buurten, vertrekkende van een grondige buurtanalyse, een interactief en participatief planningsproces, aandacht voor een kwalitatief stedenbouwkundig en architecturaal ontwerp en een weldoordachte indeling van de woningen of appartementen.
 

'In de vele bijdrages van Filip Canfyn met betrekking tot ‘verkavelingsvlaanderen’ lezen wij de ambitie om de woonbanden met de stad weer bewust aan te halen, het stedelijk patrimonium weer bewoonbaar maken, binnen de stad weer betaalbaar te verdichten, enz…  We onderschrijven deze visie, maar om de steden weer écht van en voor iedereen maken zullen enkele gedurfde beslissingen nodig zijn.'

In die zin waren we toch verwonderd om in de column van Filip Canfyn te moeten lezen dat ‘er geen causaal verband bestaat tussen superieur sociaal gedrag en het verkavelingswerk van Matexi’. Door bovenstaande tools toe te passen bij het ontwerp van de gebouwen en vooral de publieke ruimte tussen de gebouwen en door de investeren in een aantal vernieuwende concepten zoals Hoplr (www.hoplr.com), de Matexi Award en Vicinia menen wij minstens de zaadjes te planten voor een superieur sociaal buurgedrag. Bovendien is Matexi de laatste 20 jaar geëvolueerd van een verkavelaar naar een buurtontwikkelaar met een zeer sterke focus op binnenstedelijke reconversieprojecten: projecten zoals Antwerp Tower, Mechelen Lamot, Groen Kwartier Antwerpen, 4 Fonteinen Vilvoorde, Leopoldkazerne Gent en Pier Kornel Aalst onderstrepen onze aandacht voor stadsontwikkeling. We nodigen jullie in ieder geval van harte uit om met deze projecten – en met de tools die aan de grondslag ervan liggen - kennis te maken, zodat onze activiteiten op een correcte manier voorgesteld worden.

In de vele bijdrages van Filip Canfyn met betrekking tot ‘verkavelingsvlaanderen’ lezen wij de ambitie om de woonbanden met de stad weer bewust aan te halen, het stedelijk patrimonium weer bewoonbaar maken, binnen de stad weer betaalbaar te verdichten, enz…  We onderschrijven deze visie, maar om de steden weer écht van en voor iedereen maken zullen enkele gedurfde beslissingen nodig zijn. Bij periodieke bevragingen van onze klanten zien we dat er nog werk aan de winkel is om het Vlaamse ideaalbeeld van de viergevelwoning bij te stellen. Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck levert hier alvast een lovenswaardige inspanning om de Vlaming bewust te maken van de gevolgen van zijn keuzes. Daarnaast  stellen we vast dat de ambities inzake betonstop en verdichting groot zijn in Vlaanderen, maar door een gebrek aan concrete maatregelen en een sluitende wetgeving blijft de context waarin wij dienen te opereren hoogst onzeker. Zo bestaan er in Vlaanderen nagenoeg geen objectieve stedenbouwkundige regels om verdichting toe te laten. De meeste projecten worden nog steeds stedenbouwkundig conformistisch beoordeeld i.f.v. hun hoogte (‘even hoog als de buren’) of mits toepassing van de ‘45° regel’ (zonder eenduidige definitie). Samen met de toepassing van het subsidiariteitsbeginsel, het NIMBY effect en het hopeloos achterophinken van de investeringen in publieke infrastructuur leidt dit ertoe dat kwalitatieve verdichting de facto enkel gerealiseerd kan worden via binnenstedelijke ontwikkelingen met de schaal van een bouwblok. Mooie voorbeelden daarvan zijn terug te vinden op de website ‘ruimtelijkrendement.be ’. Van onze buitenlandse collega’s leren we dat de meeste buitenlandse grootsteden wel objectieve regels hebben om verdichting op bepaalde plaatsen toe te laten. Ook hier alvast de uitnodiging om samen met ons na te denken hoe dergelijke regels er voor Vlaanderen zouden kunnen uitzien.
 

'Bij periodieke bevragingen van onze klanten zien we dat er nog werk aan de winkel is om het Vlaamse ideaalbeeld van de viergevelwoning bij te stellen. Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck levert hier alvast een lovenswaardige inspanning om de Vlaming bewust te maken van de gevolgen van zijn keuzes.'

Daarmee is de overgang meteen gemaakt naar de betaalbaarheid van binnenstedelijke ontwikkeling: grotere binnenstedelijke ontwikkelbare gronden/gebouwen zijn in Vlaanderen zo schaars geworden, dat de prijs ervan de hoogte ingaat, waardoor ontwikkelaars geneigd zijn om hun projecten te rentabiliseren i.f.v. de doelgroep die het kan betalen. Op de koop toe wordt er bij dergelijke vernieuwbouw door projectontwikkelaars 21% BTW toegepast in centrumsteden. Dan lijkt het herbouwen van een hoeve op het platteland met toepassing van 6% BTW niet zo onlogisch meer. Ook hier zien we dat er in het buitenland eenvoudigweg een verlaagd BTW-tarief toegepast wordt bij nieuwbouw tot een bepaalde oppervlakte (120 – 150 m²) en het verhoogd BTW-tarief daarboven.

Tenslotte betreuren we ook dat de vermelding van de historische buurten die wij als inspiratiebron opnemen in ons jaarverslag, in het verkeerde keelgat is geschoten. Onze betrachting hier is vooral aan te tonen dat mensen van oudsher leven in buurten, en dat die buurten ook evolueren. We zijn ervan overtuigd dat historische buurten een goede inspiratie zijn, omdat er in die buurten geleefd wordt en we de sterke en minder goede kanten ervan hebben leren kennen. Wat bij nieuwe projecten eerder gebaseerd wordt op veronderstellingen, tonen historische buurten in de praktijk. Alfama is wel degelijk de oudste buurt van Lissabon en van de geschiedenis omdraaien is er dus helemaal geen sprake. Dat de wijk kreunt onder toeristische bezoeken als gevolg van haar eigen populariteit kan moeilijk aan Matexi toegeschreven worden.. In de jaarverslagen van Matexi kunnen trouwens vele voorbeelden van historische buurten teruggevonden worden (een twintigtal tot nu).

Om terug te keren naar uw basisstelling: het creëren van aangename buurten vinden we bij Matexi echt een métier. Een métier die ons na aan het hart ligt en waar we ons elke dag in verdiepen. We gaan hierover dan ook zeer graag in gesprek. Dat kan eventueel gecombineerd worden met een bezoek aan enkele aangename Matexi-buurten indien gewenst.